Hižo wćipni być

štwórtk, 16. januara 2020 spisane wot:
W ludźe drěma tójšto dobrych idejow. Tajke za lěpše zhromadne žiwjenje pod aspektom bližaceje so strukturneje změny po kóncu wudobywanja brunicy wužiwać, tomu słuži wubědźowanje Sakskeho fondsa „Čiń sobu!“. Zo je serbska komponenta znowa kruty wobstatk, zawěsće z tymi mnohimi idejemi zwisuje, kotrež su najwšelakoriši jednotliwcy a towarstwa loni zapodali. Tróšku přiměrjene kategorije mytowanja zaručeja lěpše zastopnjowanje pjenježneho wobjima projektow na dobro našeje maćeršćiny. Hdyž so 1. februara nowa faza zapodawanja zahaji, sym hižo wćipny na dalše serbske ideje. A snadź změje ta abo tamna loni njemytowana mysl we wukmanjenej formje znowa šansu. Lětuše wubědźowanje „Čiń sobu!“ złožuje so na loni wuspěšnej kategoriji „ReWir“ a „MINT“. Hač pak budźetej nowej „Komuny“ a „Załožerjo eksistency“ woprawdźite wobohaćenje, to hakle wěmy, hdyž su projekty znate. Axel Arlt

Sakska w Berlinje ze swójskej halu

štwórtk, 16. januara 2020 spisane wot:

Zwickau/Berlin (dpa/SN). Swobodny stat Sakska prezentuje so na Mjezynarodnym zelenym tydźenju wot jutřišeho hač do 26. januara w Berlinje prěni króć do­społnje w swójskej hali. Na 2 400 kwadratnych metrach chce 38 předewzaćow a zwjazkow zajim wopytowarjow ratarskeje přehladki za swobodny stat budźić.

„Njezlemjeny trend regionality je na dobro nas wšěch: plahowarjow, přetrjebarjow, ale tež turistow“, rjekny nowy sakski ratarski mi­nister Wolfram Gün­ther (Zeleni). Zwickauwska kónčina wustupuje w Berlinje tónraz jako partnerski region. Złožujo so na krajnu wustajeńcu w awtomobilowym měsće chce tam za lěto industrijneje kultury­ wabić. Po informacijach ministerstwa dźěła w ži­widłowej branši Sakskeje 21 000 ludźi w cyłkownje 374 zawodach. Loni su tam po dotalnych trochowanjach něhdźe 6,3 miliardy eurow nadźěłali.

W cyłkownje 26 halach prezentuje so lětsa 1 500 němskich a mjezynarodnych wustajerjow z typiskimi produktami žiwidłoweho­ a ratarskeho wobłuka. Partnerski kraj je Chorwatska. Loni běchu 400 000 wopytowarjow zličili.

Požadanske podłožki sobu přinjesć

srjeda, 15. januara 2020 spisane wot:

Na nawiju přichoda 2020 póńdźe 1. februara w Budyskej powołanskej akademiji wo powołanske wukubłanje a studij, ale tež wo praktikumowe městna a móžnosće prózdninskeho dźěła.

Budyšin (CS/SN). Nawi přichoda zarja­duja w Budyskej powołanskej akademiji mjeztym sedmy raz, a to 1. februara. Informaciski dźeń nastupajo orientaciju za powołanje abo studij je drje předewšěm na šulerjow a młodych dorosćenych wu­směrjeny. Móže pak runje tak tym trochu staršim ludźom zajimawy być, kotřiž chcedźa powołansce něšto nowe započeć. Ze 101 wustajerjom­ zwěsćeja zarjadowarjo lětsa rekordny wuslědk. Wobdźělene su nimo hosćićela, statneje studijneje akademije, powołanskošulske centrumy Budyšin, Kamjenc a Radeberg.

Swoje stejnišća natwarja­ tež dźěłodawarjo a wukubłanske zawody z wobłukow industrija, rjemjesło, posłužby runje tak kaž ze socialnistwa a strowotnistwa. Runje z poslednjeje branše je přirost widźom­ny, měni prof. Barbara Wuttke, direktorka Bu­dyskeje studijneje akademije. Njezrozumjenje pak zbudźa fakt, zo žani zastupjerjo gastronomije a hotelerije wjace pódla njejsu.

Mortkowska Jakubec twjerdźizna mjez hosćimi z kraja a wukraja jara derje přiwzata

Twjerdźizna w Mortkowje bu před wosom­ lětami oficialnje wotewrjena, na čož bě tehdy 13 000 wopytowarjow přišło.­ Farar wosady Wujězd/Sprjewja Matthias Gnüchtel bě so tehdy za mjeno „Jakubec twjerdźizna“ wuprajił. Wot toho časa so atrakcija łužiskeje jězoriny wobstajnje dale wuwiwa. Wo rezi­meju lěta 2019 je so Andreas Kirschke z mějićelom twjerdźizny dr. Andréjom Jakubetzom rozmołwjał, kiž w Mortkowje a Rakecach jako zubny lěkar dźěła.

Kajki je rezimej lěta 2019?

Dr. Jakubetz: To bě chětro intensiwne lěto. Twjerdźiznu dźě dale rozšěrjamy a kóžde lěto jedne do dwě zarjadowani wjace k tomu přińdźetej. To wotbłyšćuje wobsah a kwalitu. Jutrowničku sezonu z prěnimi wodźenjemi zahajimy. Jutrowne wuchodźowanje z wopytom našeje kofejownje je mjez hosćimi jara wob­lubowane. Při wodźenjach wotměnjam so jako jednaćel objekta z managerku twjerdźi­zny Martinu Küpferling. Hač do nazymy slěduja dalše zarjadowanja.

Kajke to konkretnje su?

Wotnajimaja lěsnu płoninu

wutora, 14. januara 2020 spisane wot:

Choćebuz/Rowno (SN). Priwatnu ležownosć před Wochožanskej brunicowej jamu­ wotnajima Zelena liga hač do lěta 2037. Wo tym je wobswětowe zwjaz­­karstwo tele dny informowała. Zdobom­ připowědźi, zo přewjeduja tam w přichodnych měsacach kubłanske a kulturne zarja­dowanja.

Kaž Renej Šuster ze stron Zeleneje ligi rozkładźe, „nochcychu ležownostni mějićeljo z regiona swój lěs koncernej LEAG předać, město toho chcychu jón za po­wšitkownowužitne zaměry wužiwać dać“. Wuchadźeja z toho, „zo kónc wudobywanja brunicy wudobywanski areal krok po kroku pomjeńši. Tak hodźał so lěs trajnje zachować. Wobydlerska ini­ciatiwa ,Strukturnu změnu nětko – žane Wo­chozy II‘ sej hižo wjacore lěta wjetši wotstawk mjez jamu a wsomaj Row­nom a Mułkecami žada. Znowa zahajena planowanska procedura k Wochožanskej jamje­ ma wo tym rozsudźić.“

Nimale połhektarski lěsny areal je bli­sko­ Rownoho. Wotnajenske zrěčenje su loni w decembrje podpisali a w nim wužiwanje za přirodoškit, kubłanske a kulturne zarjadowanja kruće zakótwili.

Zo maja w Błótach dosć a nadosć regional­nych wudźěłkow, wo tym móža so wopytowarjo lětsa w nowowuhotowanej braniborskeje hali Zeleneho tydźe­nja w Berlinje přeswědčić.

Budyšin (SN/BŠe). Wjac hač 20 regionalnych předewzaćow, kotrež předewšěm zežiwidła produkuja abo turistiske poskitki přihotuja, prezentuje so wot 17. januara na lětušim Mjezynarodnym zelenym tydźenju na zhromadnym błótowskim stejnišću. Wjetšinu něhdźe 80 wudźěłkow hižo­ pod třěšnej marku Błóta wuspěšnje zwičnjeja. Na stejnišću z čis­łom 159 braniborskeje hale, móža sej ludźo­ jich wšelakorosć wotkryć. Nimo klasiskich błótowskich kórkow, chrěna a laneho wolija su to tež měd, twaroh, mjasowe zežiwi­dła a brěčki. Što pak so za błótowskej mar­meladowej a žonopowej manufakturu chowa, to zhonja hosćo na najwjetšich wikach přetrjebarjow swěta.

Schowane parlički bóle do srjedźišća

wutora, 14. januara 2020 spisane wot:

Budyšin (SN/at). Budyski wokrjes je jedyn z najlěpje wuwiwacych so wokrjesow w Sakskej. To pak politikarjo a zjawnosć dosć njepřipóznawaja, měni Bu­dyski běrow Zwjazkoweho zjednoćenstwa srjedźostawskeho hospodarstwa (BVMW) za hospodarski region Drjež­dźany w swojim aktualnym newsletteru. Ličba 1 187 tudyšich industrijnych pře­dewzaćow je samo wjetša hač w Drježdźanach (1 104) abo w Zhorjelskim wo­krjesu (869). BWMV rěči wo „schowanych parličkach“, kotrež wuwiće pohonjeja, byrnjež ze spěchowanjom kaž w padźe Tesla w Braniborskej ličić njemóhli.

BVMW ma za trěbne, wone „schowane parlički“ bóle do zjawneje kedźbnosće stajić. Jim měli wjace swobodnych rumow a pilotowych projektow zmóžnić, dźe-li wo hišće atraktiwniši hospodarski region Łobjo-Nysa.

W lěće 2020 chce Budyski běrow BVMW ze swojimi sobustawskimi předewzaćemi regionalne hospodarske kołoběhi z hišće zaměrnišo diferencowa­nymi syćemi dale wuwić. Tomu budźe so tež 20. srjedźostawski dźeń 17. junija na Butrowej­ horje wěnować.

Lědma hišće nowe wětrniki

wutora, 14. januara 2020 spisane wot:

Bilanca minjeneho lěta nastupajo wobnowjomnu energiju njespokoja

Berlin (dpa/SN). Ličba nowych wětrnikow w Němskej je loni na najniši staw minjenych 20 lět woteběrała. Po dotalnych ličbach su jenož 276 nowych wětrnikow za produkciju miliny twarili. Připrawy maja cyłkownu wukonitosć 940 megawattow. Přirunujo z lětom do toho je so ličba nowych wětrnikow wo wjace hač 60 procentow pomjeńšiła. Hladajo na přerězk minjenych pjeć lět je to samo minus 77 procentow. To wuchadźa z wuhódnoćenja fachoweje agentury za wětrnikowu energiju, kotrež powěsćerni dpa předleži.

Srědki EU snadź tež za Łužicu

póndźela, 13. januara 2020 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). We wobłuku struk­turneje změny po kóncu wudobywanja brunicy kiwaja snadź Łužicy kaž tež Po­ryn­skej pjenjezy EU. Šefina jeje komisije Ursula von der Leyen je kónc tydźenja „fonds za sprawnu změnu“ po powěsćerni dpa předležacym naćisku připowě­dźiła. Jutře chcedźa fonds, kotryž ma wšitkim čłonskim statam Europskeje unije přistupny być, w Brüsselu předstajić. Wotpohla­dany wobjim 7,5 miliardow eurow­ pjenjez z etata EU na dobu sydom lět maja Zeleni w Europskim parlamenće za přemało.

Fonds za sprawnu změnu ma prěni projekt wosebiteho programa za škit klimy­ „Green Deal“ być. Z nim chcedźa tym regionam pomhać, kotrež maja so najćešo nastupajo přechod na „klimyneutralne“ hospodarstwo hač do lěta 2050. Komisija EU rěči w tym zwisku wo 108 europskich regionach a 237 000 dźěławych we wuhlowej branši, wo 10 000 ludźi we wudobywanju hliny a 6 000 we wu­dobywanju šćěpjeloweho wolija. Za nich maja nowe dźěłowe městna nastać,­ zo bychu hospodarskemu spadej cyłych regionow zadźěwali.

Zaso něšto wjace wučomnikow

pjatk, 10. januara 2020 spisane wot:

Budyšin (SN/BŠe). Ličba wučomnikow, kotřiž su loni wukubłanje w rjemjesl­niskich zawodach Budyskeho wokrjesa zahajili, je wo 52 rozrostła. Cyłkownje je jich­ 96 žonow a 373 muži. „Ličba je wuslědk prócowanja rjemjeslnikow, młodostnych za tónle wobłuk zahorić“, wuswětla hłowny jednaćel Drježdźanskeje rjemjeslniskeje komory Andreas Brzezinski. Přiwšěm je dale wjele wukubłanskich městnow njewobsadźenych.

Podobnje kaž w Budyskim wokrjesu wupada wuwiće tež w komornych wo­krjesach Zhorjelc, Mišno, Sakska Šwica-Wuchodne Rudne horiny a Drježdźany. Mjez młodostnymi w Budyskim wokrjesu je powołanje mechatronikarja jězdźidłow najwoblubowaniše. Cyłkownje 53 žonow a muži w tym wobłuku wu­knje. Slěduja powołanje blidarja, hdźež mějachu loni 36 podpisanych wuku­błanskich zrěčenjow. Tež elektronikarjo so nad 35 nowymi wučomnikami wjesela, mechatronikarjo připrawow sanitarneho, tepjenskeho a klimotechniskeho wobłuka nad 29. W Budyskim wokrjesu tuchwilu ně­hdźe 1 200 młodostnych w rjemjeslniskich zawodach wukubłuja.

Serbska debata

nowostki LND