Wjac hač stolětna tradicija so kónči

pjatk, 13. decembera 2019 spisane wot:

Grodk (JoS/SN). Hižo dlěši čas we wukładnym woknje Kießigec pjekarnje w Grodku připowědźeja ju předać. Mjeztym wšak je tež pjekarski mišter w 4. generaciji Scharfec rodźiny Reiner Kießig 64 lět a nosy so hižo dlěje z mysličku so na wuměnk podać. Patoržicu tam tuž pěc hasnu – najprjedy raz!

Załožił je tradicisku pjekarnju Carl Scharf wokoło 1910. Jeho syn Erich wjedźeše ju wot lěta 1931 do 1957, stajnje na samsnym městnje na Georgenowej hasy. Wot 1958 do 1993 bě přichodny syn Martin Kießig třeći w rjedźe načolnikow pjekarnje a 1994 přewza ju syn Reiner. Tón ma ju nětko zawrěć, njebudźe-li naslědnika. Cyle poslednje słowo w naležnosći drje hišće prajene njeje, wěste pak je, „žiwy adwentny kalender“ města Grodka w pjekarni pod režiju Reinera Kießiga wotmě so minjeny tydźeń posledni króć. Na akciji je so wón wot wšeho spočatka wobdźělał. Hosćo běchu stajnje ći najmjeńši ze Zelezničanskeje (Sellessen) pěstowarnje z dohodownym programom. Na lětušim posrědkowaše pjekarskemu mištrej nimo toho zastupnica města Grodka Andrea Kupke dźak za dźesaćlětnu swěru.

Na BTU nastanje moderny labor

štwórtk, 12. decembera 2019 spisane wot:

15 milionow eurow za nowe slědźenišćo w Choćebuzu přizwolenych

Choćebuz (SN). Dalši impuls za strukturne wuwiće Łužicy: Zwjazk je nětko 15 milionow eurow za natwar slědźenskeho labora „3D-lab“ na Braniborskej techniskej uniwersiće Choćebuz-Zły Komorow (BTU) přizwolił. Su to srědki z hnydomneho spěchowanskeho programa za wuhlowe kónčiny. Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke, ministerka za wědomosć Manja Schüle a hospodarski minister Jörg Steinbach (wšitcy SPD) witaja rozsud jako „wažny signal za Łužicu“.

Planowany 3D-lab na BTU zmóžnja slědźenje a dalewuwiće ćišćanych dźěłowych maćiznow. W laborje móža přichodnje wšitke procesowe kročele 3D-ćišća přeslědźić, zo móhli na přikład ultralochke dźěle za lětarstwo abo narunanske dźěle za wšelake industrijne wotnožki zhotowjeć. 3D-lab je jako multitechnologiska platforma koncipowany a dowola ze wšelakich zhotowjenskich procesow te formy zestajeć, kotrež so najlěpje hromadu hodźa. Z laborom chce delnjołužiska uniwersita kooperaciju z předewzaćemi sylnić a wědomostny transfer skrućić.

Z ćahom spěšnišo do Wrócławja

srjeda, 11. decembera 2019 spisane wot:
Budyšin (SN/at). Wot přichodneje njedźele njepłaći jenož nowy jězbny plan želez­nicy w Hornjej Łužicy, ale zdobom tež nowe wobchadne zrěčenje. Zwisk z Drježdźan do Wrócławja potom wjace njebudźe. Hižo loni bě so dieselowy ćah ze sakskeje sto­li­cy we Węgliniecu skónčił, pućowacy dyrbjachu tam do elektriskeho ćaha do Wrócławja přelězć. „Mjeztym je železniska čara w Pólskej hač do Zgorzeleca elektrifikowana, a njeje hižo trjeba z ćahom Trilex dale jěć“, měni nowinski rěčnik Krajneje železnicy Jörg Puchmüller. We wobchadnym zwjazku Hornja Łužica-Delnja Šleska (ZVON) su so na to nastajili. Šěsć ćahow Trilex jězdźi hač do Zgorzeleca, trójce dyrbiš w Zhorjelcu přestupić. Jězbny čas mjez Budyšinom a Wrócławjom so najebać hač do tři přestupjenja na nimale tři do třiapoł hodźi­ny skrótši. Na wróćopuću je zwisk spěšniši. Jězbny plan pokazuje zwjetša połtřeća do połštwórta hodźiny z jednej, maksimalnje dwěmaj přestupomaj w Zgorzelecu, abo/a Zhorjelcu abo we Węgliniecu. Dotal sy z Budyšina do Wrócławja tři do wjace hač štyri hodźiny po puću, wróćo zwjetša něhdźe tři.

Pólska nadawk spjelniła

srjeda, 11. decembera 2019 spisane wot:
W najlěpšim padźe móžeš wot přichodneje njedźele w nimale třoch hodźinach z Budyšina z ćahom we Wrócławju być, na wróćopuću hižo po dwěapoł hodźinje. Dźakować mamy so elektrifikaciji pólskeje žele­zniskeje čary wot Węglinieca do Zgorzeleca. Susodny kraj je swój nadawk němsko-­ pólskeho železnicoweho zrěčenja z lěta 2003 spjelnił. A Němska? Wjele lět knježaceho njezajima přisłušnych wobchadnych politikarjow w Berlinje dla njemóžeš přeco hišće ze sakskeje krajneje stolicy w jednym ćahu do delnjošleskeje metropole jěć. Dyrbiš znajmjeńša jónu přestupić. To jězbny čas runje tak podlěša kaž bliskowobchadne dieselowe ćahi mjez Łobjom a Nysu. Wšako wone spěšnosć elektriskich ćěridnych wozow prosće njedocpěwaja. Přijomna jězba w ćahu hinak wupada. Najebać to, zo ma so čara Drježdźany–Zhorjelc we wobłuku předewzaćow strukturneje změny elektrifikować: Minu drje so hišće lěta, zo w Budyšinje zastupja a we Wrócławju z ćaha wulězu. Axel Arlt

Koncern hišće njerozsudźił

srjeda, 11. decembera 2019 spisane wot:

Nadźija na nowu twornju chemijoweho předewzaća w Carnym Gozdźe

Budyšin (SN/BŠe). Wšelake medije su wčera rozprawjeli, zo chce koncern BASF na swojim stejnišću w Carnym Gozdźe (Schwarzheide) fabriku za zhotowjenje baterijow twarić. Cyłkownje 500 mili­now eurow chcyli tam inwestować, kaž měnještej Berliner Zeitung a Bild. Po wšěm zdaću běchu to nowinarjo z in­ternych kruhow zhonili.

Rěčnica BASF wšak mjeztym zdźěli, zo chcedźa hakle klětu wo nowej tworni rozsudźić. Tež wot medijow mjenowanu sumu nochcyše wona wobkrućić. Chemijowe předewzaće w Carnym Gozdźe pak ma dobre šansy nowy zawod dóstać, wšako je koncern Tesla hakle njedawno připowědźił w Braniborskej tajki twarić. Wobaj móhłoj w bjezposrědnjej bliskosći derje hromadźe dźěłać a sej po krótkich pućach materialije dodawać. Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) so jara nadźija, zo so­ za łužiske stejnišćo rozsudźa. „Tam dźě wšitko je, štož trjebaja“, wón podšmórny.

Milina budźe klětu dróša

srjeda, 11. decembera 2019 spisane wot:

Wojerecy (AK/SN). Płaćizna miliny Wojerowskeho zastaraćelskeho zawoda VBH klětu wo tři procenty postupi. To wotpowěduje přerěznemu přidatnemu měsačnemu poćežowanju 2,42 eurow. „Přičiny su přiběrace statne popłatki, mjez druhim za wobnowjomne energije a stupace kóšty za wobstaranje miliny na bursy. Jeničce­ płaćizna miliny na bursy je wot lěta 2016 wo 50 procentow rozrostła“, rjekny jednaćel VBH Wolf-Thomas Hen­drich­ we Wojerecach.

Najebać podróšenje leži VBH pod płaći­znu druhich poskićerjow w Sakskej. Njezměnjena wostanje płaćizna płuna, kotraž je mjeztym wot lěta 2015 stabilna. Dale tunja je tež dalnoćopłota z mili­narnje w Čornej Pumpje, kotraž je wo 20 procentow tuńša hač płunowe tepjenje, zawod informuje.

Přiběrace płaćizny miliny wuskutkuja so tež na płaćizny wody a wopłóčkow. Wo tym chce VBH ludźi separatnje informować. Předewšěm rumowanje błóta z wo­dočisćernjow, twarske naprawy a personalne kóšty wyše płaćizny wuskutkuja.

Njedostatk fachowcow wulke riziko

póndźela, 09. decembera 2019 spisane wot:

Kóžde štwórte łužiske předewzaće z toho­ wuchadźa, zo so jeho wobchodnistwo w běhu přichodneho lěta pohubjeńši. To je jedyn wuslědk 9. konjunkturneho naprašowanja Industrijneju a wikowanskeju komorow (IHK) Choćebuz a Drježdźany, předstajeny tele dny w Zhorjelcu.

Zhorjelc (SN/at). 704 předewzaća su so na­ 9. zhromadnym naprašowanju wobdźě­lili, kotrež dźěłaja w komorowej wobwo­daj přesahowacym hospodarskim rumje­­ Łužica. Wone su z industrije, twarstwa, wulko- a drobnowikowanja, wobchada a posłužboweho přemysła we wokrjesach Budyšin, Zhorjelc, Halštrow-Łobjo, Hornje Błóta-Łužica, Sprjewja­Nysa a z města Choćebuza.

Po wjeršku předewzaćelskeje nalady nalěto 2018 slěduje z wida łužiskich firmow­nikow hižo druhe lěto tójšto mjenje optimizma. „Wosebje industrija jako wjele­lětna lokomotiwa konjunktury je na­jebać snadny přirost wobrota tajkemu wuwiću polěkowała. Ćim wažniše za branšu je, kajke budu rozsudy nastupajo přichodne łužiske hospodarske struk­tury“, podšmórny dr. Detlef Hamann, hłowny jednaćel Drježdźanskeje IHK.

Mzda bórze wyša

pjatk, 06. decembera 2019 spisane wot:

Kulow (SN/at). Nastupajo prócu wo lěpšu mzdu w Kulowskej meblowej tworni Maja stej jednaćelstwo a dźěłarnistwo IG metal krok dale. Kaž w zhromadnej nowinskej zdźělence rěka, stej wobě stronje wčera w Kulowje připóznawanske tarifowe zrěčenje podpisałoj. To je předewzaću „jězbny plan“, po kotrymž swoje mzdy niwowej w Sakskej płaćiweho přestrjenjoweho tarifoweho zrěčenja za drjewo předźěłacu industriju přibliža.

Kaž jednaćelstwo a dźěłarnistwo zwěsćatej, woznamjenja po měsacy trajacych intensiwnych jednanjach docpěty wuslědk za jednaćelstwo kaž tež za wjace hač 700 sobudźěłaćerkow a sobudźěła­ćerjow zawoda w Kulowje planowansku wěstotu do přichoda. Wot 1. januara 2020 dóstanu přistajeni w krokach wyšu, na tarifowe zrěčenje přiměrjenu mzdu.

Jasne słowa trěbne byli

štwórtk, 05. decembera 2019 spisane wot:
Njespokojnosć hórnikow a energijownikow předewzaća LEAG móžu w jednym nastupanju rozumić: Nimale lěto čakaja na to, zo předpołoži zwjazkowe knježerstwo na zakładźe docpěteho kompromisa komisije za rozrost, strukturnu změnu a dźěło skónčnje trěbne zakonje. To njeje za nich, to njeje za wobydlerjow Łužicy a runje tak za dalše brunicowe zwjazkowe kraje akceptabelne. Politiske njepócćiwe činki w ministerstwach jenož dowěru podrywaja. Nimo toho maja so hórnicy a energijownicy za wopačneho adresata, dźe-li wo škit klimy a kónc wudobywanja brunicy. Woni maja so za wopor energijoweje politiki zwjazkoweho knježerstwa, kaž bě wčera na Borborinym swjedźenju LEAG w Čornej Pumpje wospjet słyšeć. Njedostatk jasnje wuprajić je prawje. Skerje jimace słowa někotrych pak njehodźachu so tak prawje do dotalneho wobraza sebjewědomeho předewzaća. Tež bjez nich bychu přitomni połoženje rozumili. Axel Arlt

Budyske zjednoćenstwo pjekarjow je wčera zaso wosuški posudźowało. W Budyskej Powołanskej akademiji woptawachu 21 tajkich­ wot 13 pjekarjow. Michael Isensee (srjedźa) je z dalšimi pjekarjemi z regiona wosuški posudźował. Pruwowarjo móžachu wšitkim dobru kwalitu wobswědčić. Hižo předwčerawšim běchu tajke pječwa w Kamjencu posudźowali. Tam su so z Brězanec,­ Zahrodnikec­ a Šlapec pjekarnju tež třo serbscy pječerjo wosuškow wuspěšnje wobdźělili. Foto: SN/Hanka Šěnec

Serbska debata

nowostki LND