Z wučerskeje swójby pochadźaca je čas žiwjenja ze serbskim kubłanjom wusko zwjazana. Nětko zakónči Ludmila Budarjowa sedmy žiwjenski lětdźesatk. Přiležnosć to Axelej Arltej so z njej rozmołwjeć.
Sće rodźena Nawkec. Je z tym mjenom narodna wučerska winowatosć zwjazana?
L. Budarjowa: Mój dźěd Michał Nawka bě wučer a je 1946 Serbski wučerski wustaw załožił. Jeho mandźelska bě rodźena Andrickec. Tež z jeje přiwuznistwa su wučerjo wušli. Wonaj měještaj třinaće dźěći. Z nich stachu so štyrjo z wučerjom, mjez nimi naš nan. Nas je doma jědnaće dźěći było a z nich stachu so třo z wučerjom. W swójbnej tradiciji je wučerske powołanje, nimo lěkarskeho, stajnje jara dominowało.
Na čo so Wy nastupajo rozsud za powołanje přeco zaso dopominaće?
Budyšin (SN/MiR/JaW). Šwedowka Greta Thunberg ze swojej akciju „Fridays for future“ – pjatk do šule njechodźić, ale wo škit klimy wojować – wulki mjezynarodny zajim zbudźa. Tež w Němskej dale a wjac šulerjow jeje přikład sćěhuje, w Berlinje a Mnichowje, w Lipsku, Drježdźanach a dalšich městach.
Chrósćicy (LB/SN). Po 19 lětach nawodnistwa Chróšćanskeje pěstowarnje je so zašły pjatk Angela Młynkowa z kubłanišćam rozžohnowała a so na zasłuženy wuměnk podała. Po krótkim programje dźěći dźakowachu so jej za spušćomne skutkowanje w mjenje Serbskeho šulskeho towarstwa jako nošerja předsydka Ludmila Budarjowa, wjesnjanosta Marko Kliman (CDU), staršiska rěčnica Katharina Jurkowa, kubłarki a syła dźěći. Wone běchu za nju wulku knihu z dopomnjenkami spaslili.
Angela Młynkowa spominaše na wusahowace podawki za čas swojeho nawodnistwa, kaž programy z dźěćimi, wjacore wulke powodźenja pěstowarnje a na dalekubłanja pola narodnych mjeńšin kaž Bretonow we Francoskej abo Ladinjanow w Italskej.
Budyšin/Ralbicy (SN/mwe). Serbska wyša šula Ralbicy je hosćićelka lětušeho UNESCO-campa, kotryž so hač do jutřišeho pjatka w Budyšinje a Ralbicach wotměwa. Jako jedne z dwanaće projektowych kubłanišćow UNESCO w Sakskej zamołwja delanske za wobsah pod hesłom „Do přirody a kultury serbskeje hornjeje Łužicy so zanurić“. Kóžda UNESCO-šula – mjez druhim z Lipska, Plauena a Žitawy – je po jednym koordinatoru a štyrjoch šulerjach 5. do 9. lětnika na projektnym campje wobdźělena.
55 hosći přebywa w Budyskej młodowni a je sej zawčerawšim po witanju po měsće dundajo Budyšin wotkryło. Samsny wječor prezentowachu wšitke šule na prěnjej dźěłarničce swoje aktualne wuslědki projekta „přiroda a starosćiwy wobchad z njej“.
Kak wobhladniwje Jan Šołta z Konjec ze swojimi pčołkami wobchadźa, nazhonity pčołar šulerjam wčera rozłoži. We wobłuku dźěłarničkow su holcam a hólcam kaž tež jich přewodźerjam w Ralbičanskej šuli pokazali, kak jutrowne jejka debja a sački tykaja, a předstajichu jim serbsku narodnu drastu. Wučer Uwe Macka wjedźeše hosći po wsy a poby z nimi na Ralbičanskim kěrchowje.
Ličba 40 ma wěsty symboliski charakter wosebje hladajo na křesćanske stawizny. Mjenje abo bóle připadnje je tule ličbu tež Monika Bukowa docpěła, kotraž bě Radworski katolski dźěćacy dom „Alojs Andricki“ štyrceći lět dołho nawjedowała. Kónc februara poda so wona na zasłuženy wuměnk. Čas jeje wjelelětneho skutkowanja pak bě zdobom čas změnow, kotrež je wuspěšnje zmištrowała.
Wot puća so nihdy njewotsaliła