Šulerjo so w dźiwadle pospytali

štwórtk, 08. septembera 2022 spisane wot:
Na castingu Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła je so wčera wosom dźěći w starobje 9 do 13 lět wobdźěliło. Proby za nowu inscenaciju pod režiju Petry-Marije ­Bulankec-Wenceloweje zahaja so po nazymskich prózdninach. Hač do nowembra su dalši zajimcy rady witani. Aktualna inscenacija Serbskeho dźěćaceho dźiwadła „KUS hinak – Małe wampiry“ hraja hišće raz 25. septembra w 17 hodź w Dźiwadle na hrodźe ze simultanym přełožowanjom. Dalšej terminaj za šulerskej předstajeni stej w oktobru. Foto: SN/Božena Šimanec

Ideju dale wuwili

srjeda, 07. septembera 2022 spisane wot:
Kajke je to zbožo, hdyž so přeco zaso žadany a připowědźeny wotpohlad, wutworić synergijowe efekty, potom zawěrno tež zeskutkownja. Za tajki mam ewaluaciju koncepcije 2plus a do njeje zakótwjene přepruwowanje serbskorěčnych znajomosćow šulerjow 8. lětnika. Tuž wulke připóznaće Rěčnemu centrumej Witaj, kotryž je přepruwowanje před nimale štyrjomi lětami nastorčił, a Serbskemu institutej, kotryž je trěbnosć ewaluacije přeco zaso po­twjerdźił a sej dalšich partnerow pytał, kotřiž wědomostny projekt nětko přewodźeja. Přetož tajke zwěsćenje stawa dokonjanosćow, skutkownosće a eficiency je wužadowace – žadyn lochki nadawk potajkim. Wšako nimaja wšitcy koncepciju 2plus za wunošnu. Ćim lěpje, zo fachowe institucije a zarjadnišća zhromadnje slědźa. Cyle připódla prajene: Sym sej wěsta, zo Serbja swoje zwiski wobstajnje přeco zaso do cyłka zwjedu. To njeje snano stajnje wočiwidne, tola zwjetša zmysłapołnje. Milenka Rječcyna

Čehodla poprawom ...

pjatk, 02. septembera 2022 spisane wot:
... njeje serbskim staršim wažne, zo wotměwa so předšulske přepytowanje jich dźowki abo syna w serbskej rěči? Před lětami mějachmy skandal, zo njeje strowotniski zarjad był na tajke žadanje přihotowany. Tež hdyž bě ćežko – někotři starši su wobćežny puć na so brali a na swojim žadanju wobstali. Dokelž njebě serbskeho lěkarja – a tomu zaso tak je – je sej zarjad přełožowarjow wobstarał, kotřiž němskorěčnej lěkarce po potrjebje přełožowachu. Mjeztym pak ani jeničkeho naprašowanja staršich njeje. Z kotreje přičiny? Mandźelstwa su měšane, wobswět je bóle němski, je wobćežnišo sej serbskorěčne přepytowanje dojednać ... Wšitko zrozumliwe. Što pak je ze serbskimi rěčnymi rumami, kotrež tak masiwnje pytamy? Lěkarske přepytowanje předšulskich dźěći ja znajmjeńša za tajki mam. A što nětko? Zhubjeny je tež kubłanski aspekt. Škoda! Abo nimaće tež wy za zmysłapołne, hdyž lěkar swoje abo přełožowar dźěsću postupowanje serbsce rozjima? Milenka Rječcyna

Prócowarja a duchowneho počesćili

pjatk, 02. septembera 2022 spisane wot:
Na wčerawšich posmjertnych narodninach Michała Hórnika wopominachu šulerki a šulerjo Worklečanskeje wyšeje šule „Michał Hórnik“ serbskeho prócowarja a duchowneho. Po tym zo bě wučer serbšćiny Tomaš Šmit młodostnym dohlad do žiwjenja Hórnika dał, poda so skupina serbšćinu po koncepće 2plus wuknjacych k pomnikej wótčinca na kromje wsy, zo bychu jeho zhromadnje počesćili. Foto: Winnfried Wagner

Šulerjo Serbskeho gymnazija Budyšin su dźens po cyłej Łužicy po puću. Rjadownja 6-3 je sej na přikład do Njechornja dojěła. W ateljeju Měrćina Nowaka-Njechorńskeho rozprawješe jim Florian Kießlich wo napjatym žiwjenju serbskeho wuměłca a spisowaćela. Foto: Matej Kowar

LIPA je a wostanje aktiwna

srjeda, 31. awgusta 2022 spisane wot:

Smjerdźečanske serbske kubłanske srjedźišćo z mnohimi nadawkami

Mjeztym 23 lět skutkuje přewšo spomóžnje Smjerdźečanske kubłanske srjedźišćo LIPA. Tež přichodnje to tak wostanje. To staj sej iniciatoraj a sobuzałožerjej, Lucija a Alfons Handrik wěstaj. Dawno staj wonaj na wuměnku. Swoju LIPU pak staj hłuboko we wutrobje zakótwiłoj.

Dopomnjenki na spočatk LIPY

Myslo na spočatki so Lucija Handrikowa dopomina, zo dyrbjachu so derje wob­honić, kak tajke towarstwo załožić. „To bě swój čas trochu ćešo je zapisać dać hač dźensa“, wona powěda, „smy wo tym rozmyslowali, što chcemy wšitko činić, što budźe ludźi zajimować, kotre po­skitki wone snano derje přiwozmu. Po prěnich zarjadowanjach smy roz­my­slowali, što móhli nowe poskićeć a kak referentow zdobyć. Stajnje je nas prašenje zaběrało, hač budu wobdźělnicy našich kursow a poskitkow spokojom.“

Drježdźany (SN/MiR). Po cyłej Sakskej su wučerjo dale wulce požadani. Sakske ministerstwo za kultus je wozjewiło, zo su ze zahajenjom šulskeho lěta 2022/23 při-stajili wjace hač tysac nowych wučerjow. Najwjetša ličba, mjenujcy 306, skutkuje wotnětka na jednym z gymnazijow, 299 na jednej zakładnej, 186 na wyšej, 143 na spěchowanskej a 90 na powołanskej šuli. W cyłku je to 1 024 nowych přistajenych wučerkow a wučerjow. Kaž SMK zdźěli, je podźěl wučerjow, kotřiž su swój studij a referendariat wuspěšnje zakónčili, nimale stabilny wostał. Podźěl přidružnikow wučinja aktualnje něhdźe dwanaće procentow. W předchadźacych lětach tón bě hišće 30 procentow wysoki. Mjez nowymi wučerjemi je 121 přidružnikow a 60 pedagogiskich fachowych mocow. Přidružnicy wopytaja hižo wot 1. meje trěbnu kwalifikaciju a započinaja wot dźensnišeho wuwučować.

Kedźbliwy optimizm

póndźela, 29. awgusta 2022 spisane wot:
Derje, zo je sakski kultusowy minister Christian Piwarz optimistiski. Aktualne powěsće wo přistajenju wučerjow k zahajenju noweho šulskeho lěta to potwjerdźeja, 1 024 jich je. Pohladamy-li porno tomu na ličbu šulow w zjawnym nošerstwje, kotrež w Sakskej mamy, so poměr a snadź tež wid změnitej. Ličba šulow je wot zašłeho na nowe šulske lěto wot 1 377 na 1 381 rozrostła. Runja tomu přiběra ličba šu­lerjow. Što tole rěka? Ryzy po ličbach njeje ani kóžda šula z nowym wučerjom žoh­nowana. Nawopak! Wučerjo dale a bóle pobrachuja. W tej jednej šuli jenož jenički, w dalšej samo wjacori. A perspektiwa njeje róžojta. Dźěći, kotrež su w na porodach bohatych lětach narodźene, přińdu nětko krok po kroku do šulskeje staroby. Na druhim boku su runje w zakładnej šuli mnozy wučerjo, kotřiž so přichodne lěta na wuměnk podadźa. Starosć, zo steji před kóždej rjadownju jenički wučer, wostanje. Tuž budźmy kedźbliwje optimistiscy. Milenka Rječcyna

Stary a nowy dźěl stej jednota

póndźela, 29. awgusta 2022 spisane wot:

Po lětomaj twarskeho časa Boščansku zakładnu šulu přepodali

Bošecy (CS/SN). Citat z ewangelija po swjatym Mateju „Dajće dźěćatkam ke mni přińć“ pyši serbsce zachodne durje stareje Boščanskeje šule, kotruž su 1897 wotewrěli. 125 lět pozdźišo su minjeny pjatk tule we wjesnym dźělu Kubšiskeje gmejny znowa wotewrjenje swjećili. Z nowym přitwarom móže kubłanišćo nětko do přichoda hladać. Ale tež stary dźěl su do přitwara zapřijeli. Wobě tworitej jednotu. Dohromady 120 dźěći wot 1. do 4. lětnika, mjez nimi 22 nowačkow, ma wulkotne wuměnjenja. Tak maja mjez druhim hnydom pódla jědźernje šulsku kuchnju, biblioteku tež ze serbskej literaturu a kompjuterowy kabinet z 28 městnami. Tež tablety tu su. Cyłkowna digitalizacija z interaktiwnymi taflemi ma hač do kónca lěta wotzamknjena być.

Hotuja so na nowe šulske lěto

pjatk, 26. awgusta 2022 spisane wot:

Jutře je tak daloko a poslednje pěstowarske lěto so za šulskich nowačkow zakónči. W předšulskim tydźenju su so sakske zakładne šule na nowačkow šulskeho lěta 2022/23 hotowali a projekty kaž tež cyłodnjowske poskitki přihotowali

nowostki LND