Něhdy bě w nimale kóždej wsy nakupowanišćo, hdźež poskićachu twory wšědneje potrjeby. Runočasnje běchu to socialne centrumy, hdźež so wjesnjenjo rady k bjesadźe zetkawachu. W našej lětnjej seriji na něhdyše wjesne wobchody dopominamy.
Dźensa: Stróža (12)
W Stróži (Wartha), małej wsy Malešanskeje gmejny, měješe na Bernardec statoku za čas Druheje swětoweje wójny a hišće po tym wěsty Petrik wobchodźik. Serbja, a tych bě tehdy we wsy samej a w bliskim Lemišowje (Lömischau) hišće wjele, pola njeho serbsce nakupowachu. Jeho dźowka Hanaróža, pozdźiša mandźelska dr. Pawoła Völkela, bě prěnja serbska holca, kotraž je we wukraju studowała, a to hudźbu na Karlowej uniwersiće w Praze. Tež pozdźišo jako wučerka na Budyskej ludowej uniwersiće je wona stajnje jako wědoma Serbowka wustupowała. W Bernardec domje je dźensa woblubowany hosćenc, pomjenowany po rybačku (Eisvogel), ptačku lěta 1973 a 2009.