Wo tójšto aktualnišo

Donnerstag, 28. März 2024 geschrieben von:
Słowa tehdyšeho předsydy Domowiny Jakuba Brankačka składnostnje ratifikacije sakskeho Serbskeho zakonja 31. měrca 1999 móžeš zawěsće wšelako interpretować. Wo hołej papjerje běše wón rěčał, hdyž so wo zwoprawdźenje a nałožowanje zakonja njeprócujemy a za to njezasadźujemy. Z wotstawkom 25 lět wopokaza so tale mysl skerje jako zažne warnowanje. Jakub Brankačk bě tehdy hižo to narěčał, štož nas dźensa trapi. To, štož jeho druhi naslědnik w zastojnstwje Dawid Statnik ze słowami „Móžnosće, kotrež nam zakoń skići, dyrbimy lěpje wužiwać.“ wopisuje. Warnowanje jednoho běše zažne, dopó­znaće tamneho je pózdne. Jubilej schwalenja a ratifikacije by hódna přiležnosć za dokładnu analyzu był. Kak wotbłyšćuja so jednotliwe wuprajenja zakonja we wšědnym žiwjenju našeho ludu, z kotrym wužitkom? Prezident krajneho sejma je w zwisku ze zakonjom serbske šulstwo naspomnił. Ale tam, zdawa so mi, su słowa Jakuba Brankačka dźensa bohužel wo tójšto aktualniše hač tehdy. Axel Arlt

To a tamne (28.03.24)

Donnerstag, 28. März 2024 geschrieben von:

Po dwanaće dnjach zaso namakali su psycu Famke, po tym zo bě wona z wulětniskeje łódźe do rěki Mosel skočiła. Wopytowarjo stanowanišća wuhladachu zwěrjo na kupje wosrjedź rěki. Wohnjowa wobora je Famke wuchowała. 15 lět stary cocker-spaniel je w poměrnje dobrym strowotnym stawje, zdawa so po dožiwjenju pak jara strachoćiwy być.

Agresiwnym wopicam so lěpje wobarać chcedźa w Thailandskej wotnětka z wosebitej policajskej jednotku. W prowincy Lop Buri maja wosebje wulku populaciju makakow. Zwěrjata ludźi přiběrajcy wobćežuja a wobkradnu. Dotalne pospyty, wopicy popadnyć, njejsu wočakowany wuspěch wunjesli. Nětko su zastojnikam katapulty sobu dali, z kotrymiž maja agresiwne zwěrjata disciplinować. Po najnowšim ličenju maja w potrjechenej prowincy wjace hač 5 700 makakow.

Scholz kontrole zakituje

Mittwoch, 27. März 2024 geschrieben von:

Brdo (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je planowane pomjezne kontrole za čas europskeho koparskeho mišterstwa w Němskej w juniju a juliju zakitował. Zamołwići chcedźa wšitko činić, zo bychu wěstotu wobydlerjow zaručili, rjekny Scholz na wopyće w Słowjenskej. Do toho běchu w Berlinje nachwilne kontrole připowědźili, zo bychu potencielnych namócnych skućićelow na mjezach kraja zadźerželi.

Zelenskyj sekretara wuměnił

Kijew (dpa/SN). Po wjacorych personalnych změnach w nawodnistwje wójska je ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj nětko tež sekretara Narodneje rady za wěstotu a zakitowanje, Oleksija Danilowa, pušćił. Danilowe zastojnstwje přewozmje dotalny nawoda wukrajneje tajneje słužby Olexander Lytwynenko. Zelenskyj je změnu w swojim wčerawšim widejowym poselstwje naspomnił, bjez toho zo by přičiny mjenował. Danilow přewozmje nowe nadawki, zdźělichu.

Farar AfD dla pušćeny

Po zražce kontejneroweje łódźe do mosta w Baltimore w USA pytaja tam dale za přičinami njezboža, kotrež je sej drje šěsć smjertnych woporow žadał. Łódź bě w nocy na wutoru do 2,5 kilometrow dołheho železneho mosta zjěła. Tón so zwjeze a wjacore awta do morja storhny. Natwar traje wjacore měsacy a płaći něhdźe 500 milionow dolarow. Foto: pa/AP/Steve Helber

Sakska: Žana změna wustawy

Mittwoch, 27. März 2024 geschrieben von:
Drježdźany (SN/mb). CDU je dalši z koaliciskimaj partneromaj Zeleni a SPD dorěčany projekt cofnyła: změnu sakskeje wustawy (Serbske Nowiny rozprawjachu). Hłowny zaměr bě wjac direktneje demokratije w Sakskej a mjenje zadźěwkow ludowym wothłosowanjam. Tola štyri zapósłancy CDU su so tomu spjećowali. Tohodla njebudźe wotpowědny naćisk koalicije do kónca wólbneje periody lětsa nazymu na dnjowym porjedźe sakskeho krajneho sejma stać. Do toho je CDU hižo hotowy naćisk noweho zakonja wo zjawnych wupisanjach stata blokowała. Tež w koaliciji hižo dorěčany zakoń wo agrarnej strukturje, z kotrymž chcychu spekulaciju z polemi wotwobarać, su křesćanscy demokraća njejapcy cofnyli. Medije zjimaja situaciju tak: Koalicija je so na njepřezjednosć dojednała.

Pomocnicy pytać přestali

Mittwoch, 27. März 2024 geschrieben von:

Moskwa (dpa/SN). Štyri dny po terorowym nadpadźe w Moskwje pomocnicy hižo dlěje za zhubjenymi w zdźěla sypnjenej koncertnej žurli njepytaja. Na­woda zarjada za škit před katastrofami Sergej Poletykin je sej wěsty, zo pod rozwalinami žane wopory wjace njeleža.

Při nadpadźe minjeny pjatk je znajmjeńša 139 ludźi žiwjenje přisadźiło. Nimale 200 wopytowarjow so zranichu, jako štyrjo wobrónjeni w koncertnej žurli Crocus Hall do ludźi třělachu. K njeskutkej je so teroristiska organizacija Islamistiski stat wuznała. Ruscy politikarjo na to tukaja, zo su terorisća w nadawku Ukrainy a zapadnych krajow jednali.

Jednanja wo Gazy tčacy wostali

Mittwoch, 27. März 2024 geschrieben von:

Gaza/Washington (dpa/SN). Indirektne jednanja wo přiměrje w Gazaskej wójnje su tčacy wostali. Israelsku delegaciju su po informacijach medijow z Katara wróćo zwołali. W tym zwisku sej USA a Israel znowa mjez sobu wumjetuja.

Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu wčera wječor rjekny: Hamas dopokazuje, zo nima zajim na nowych jednanjach. Je to zrudna pokazka na škodu, kotruž je rozsud bjezstrašnostneje rady UNO načinił.“

Knježerstwo USA je tole hnydom wotpokazało: Wumjetowanja Israela přećiwo Hamas su „njedokładne a njefairne napřećo zastajencam a jich swójbnym“, zdźěli rěčnik wonkowneho ministerstwa Matthew Miller we Washingtonje.

Hódna tema

Mittwoch, 27. März 2024 geschrieben von:
„Trjebamy něšto nowe, něšto zajimawe! Chcemy, zo wšitcy šulerjo začuwaja, zo je projekt za nich wužitny“. To sej šulske ­nawodnistwo Worklečanskeje Serbskeje wyšeje šule „Michał Hórnik“ kóžde lěto znowa praji. K zahajenju šulskeho lěta 2023/2024 je poměrnje spěšnje rozsudźiło, zo so na šuli do jutrow z Michałom Hórnikom zaběraja. Snadź tón abo tamny praji: To njeje runjewon spektakularne! Dwě­lowacym móžu rjec: myla so! W swojich rozmołwach ze šulerjemi wot 5. do 10. lětnika zwěsćich, zo njeje jich tema ani kuska wostudźiła. Wšako wužadachu dźěłarnički kreatiwitu kaž tež ćělne a duchowne zamóžnosće dźěći a młodostnych. Tež swoju dotalnu wědu wo Hórniku, kotruž jim ­wučerjo lěto wob lěto sposrědkuja, su w projekće zašłe tři dny trjebali. A što šulerjow bóle pohonjuje hač to, zo móža swoju wědu nałožować, sej nowu wědu zdo­bywać a – nic naposledk – měć produkt, kotryž so zjawnje prezentuje: internetnu stronu. Milenka Rječcyna

Powołanske wiki ludźi přiwabili

Mittwoch, 27. März 2024 geschrieben von:
Powołanske wiki „JobRegional 2024“ su minjeny kónc tydźenja tójšto, wosebje młodych zajimcow, do Choćebuskeje měšćanskeje hale přiwabili. Hłowny zaměr wikow bě, předstajić powołanja a móžnosće dalekubłanja w Choćebuzu a južnej Braniborskej. Wot prěnjeje mjeńšiny bě zajim wopytowarjow jara wulki. Wiki organizowała bě Agentura za dźěło zhromadnje z Choćebuskim dźěłowym zarjadom. Akcija ­měrješe so na za dźěłom pytacych, dojězdźowarjow, wotchadnikow wysokich šulow a ludźi, kotřiž so prosće za nowym dźěłom rozhladuja. Pod hesłom „Wšitko je móžno“ móžachu wopytowarjo w lóštnej atmosferje styki nawjazać. Foto: Michael Helbig

Wotewrěje nowy „Labor čiń sobu!“

Mittwoch, 27. März 2024 geschrieben von:

Wojerecy (AK/SN). Město Wojerecy wotewrěje wutoru po jutrach wosebity labor k temje „změna strukturow“: „Labor čiń sobu!“. „Je to platforma, kotraž informuje wo wědomosći a kotraž přisporja kubłanje a schadźowanje mjez wobydlerjemi. Chcemy tu wo wjacorych projektach slědźenja do přichoda informować“, podšmórny Sebastian Schindler, sobudźěłaćer projektneje skupiny změna strukturow a koordinator labora, wutoru na posedźenju Wojerowskeje měšćanskeje rady.

Město je labor w něhdyšej korčmje „Wódny muž“ na dróze Dietricha Bonhoeffera blisko domu Martina Luthera Kinga zaměstniło. Projektny partner je Drježdźanska Techniska uniwersita, łužiski centrum technologije Lautech tzwr kaž tež Astrocentrum Łužica. W laborje předstaja zamołwići mjez druhim: Smart Mobility Lab w Čornym Chołmcu, kotryž informuje wo swojim wobchadnym projekće SIVAS (wěstota splećeneho a awtomatizowaneho wobchada), astronomiski podzemski labor „Low Seismic“ Astrocentruma Łužica w Konjecach, kaž tež přichodny Centrum za twarjenje a bydlenje we Wojerecach.

Neuheiten LND