Zapósłane (02.02.22)
Křesćan Krawc z Hrubjelčic pisa:
Připowědźene je pokročowanje Hłowneje zhromadźizny Domowiny njejasnosće w nowym statuće dla, přećiwjace so Byrgarskemu zakonikej BGB. To je jedna wěc, tamna – a wo njej měło so při tej składnosći runje tak diskutować – je tale: Z kotreje přičiny bu sada w starym statuće šmórnjena, hlej w předłoze na stronje 208, hornjoserbsce, pasus wo „połoženju serbskeho ludu“? Zo njebudźe Domowina wjace połoženje do rozprawow přijimać, ale so jenož hišće „zwoprawdźenju nadawkow dźěłowych směrnicow“ wěnować.
W němskorěčnej wersiji statuta je mi to hišće bóle napadnyło – hlej z čerwjenej smuhu šmórnjeny pasus na str. 252: „Das Wirken der Domowina und über die Lage des sorbischen Volkes“, město toho wobmjezuje so nadawk Domowiny nětko na „Verwirklichung der Aufgaben der Arbeitsrichtlinien“.
Muž, žona a dale?
Leticija Kilankec z Wiena: Časy so měnjeja. A z nimi tež towaršnosć a towaršnostne konstrukcije. Bjez prašenja towaršnosć tež rěč wobwliwuje, ale rěč so runje tak na towaršnosć wuskutkuje. Samozrozumliwje to pola nas Serbow a Serbowkow hinak njeje. Tak daloko, tak derje.
Při wšej progresiwiće Maćicy Serbskeje so chutnje prašam, hač njejedna so tu jeničce wo performatiwny liberalny feminizm. Na jednej stronje nastorča Maćicarjo a Maćicarki diskusiju wo prašenju, hač je žona wažna dosć, zo by scyła w našej hymnje mjenowana była (štož je wězo najprjedy raz prawe a wažne), město toho zo aktiwnje wo woprawdźite změny za žony w patriarchalnej towaršnosći wojuja. Na tamnym boku je dawno znate, zo so teorija resp. konstrukcija splažneje binarity wjace njedźerži, štož hodźi so tež wědomostnje dopokazać (hlej Claire Ainsworth: Nature). Njeby potajkim načasu było, wo dobro wšitkich pod patriarchatom ćerpjacych so prócować a tak skónčnje wšitkich zapřijeć – nic jenož mužow a žony?
„Najradšo bych sobu rejwała“
Ptačokwasny program Serbskeho ludoweho ansambla „Njewěsta njewjesta“ je minjeny kónc tydźenja wulki aplaws žnjał. Cordula Ratajczakowa je so na premjerje minjeny pjatk w Chróšćanskej „Jednoće“ mjez přihladowarjemi wobhoniła, hač, kak a što je so jim lubiło abo tež nic.
Měrko Handrik z Dobrošic: Po tajkim dołhim času w pandemiji bě to něšto wulkotne, zo móžach sej zaso ptači kwas wobhladać – a bě woprawdźe jara rjany!
Helena Rjedźina z Pančic-Kukowa: Lětuši ptačokwasny program je so mi poprawom cyle derje lubił. Běchu jednotliwe rjane sceny pódla, kotrež běchu zahorjace, kaž na přikład solowy spěw mandźelskeje wjesnjanosty (Mónika Kertész). Tež ći mužojo-rejwarjo běchu połni temperamenta. Krótko a jadriwje dyrbju tež orchester wuzběhnyć, tón je so mi wosebje lubił. Je jara derje klinčał.
Zapósłane (12.01.22)
Julian Nyča z Prěčec přispomnja slědowace ke komentarej „Mój wid“ w našim wječorniku ze 7. januara:
Zo su politiske komentary w Serbskich Nowinach nastupajo rusku wonkownu politiku do wulkeje měry jednostronske, na to sym so mjeztym zwučił. Wočiwidnje njeńdźe dawno hižo wo diferencowany wid na zapadne postupowanje abo na podawki w Ukrainje, ale ruskeho prezidenta mjeztym wotewrjenje chwalimy – a jeničce jeho. Njech je, kaž je, dyrbjeli pak při faktach wostać.
„Swójska suwerenita móhła wupuć być“
Hózkowski bur Michał Domanja wupraja so k ćežkemu namrěwstwu ratarstwa a ma wočakowanja na nowe knježerstwo
Bywše zwjazkowe knježerstwo – koalicija CDU a SPD – je swoje zhromadne dźěło zakónčiło. Što pak ma ratarstwo nětko wot noweje amploweje koalicije wočakować, burow tuchwilu chětro zaběra. Michał Domanja z Hózka podawa tule swoje mysle.
„Čorny Pětr“ ratarjam?
Zapósłane (05.01.22)
Měrćin Krawc z Delnjeho Wunjowa ma přispomnjenja k přinoškej wo přednošku prof. dr. Stefana Oetera w Serbskich Nowinach z 29. decembra 2021:
Što slěduje nětko z dopóznaćow, kotrež su Serbske Nowiny w swojim přinošku wo nowemberskim seminarje prof. Oetera wo zjawnoprawniskej korporaciji serbskeho ludu znosyli? Wodźacy fachowc republiki na polu statneho prawa bě rozłožił, zo za Serbow tuchwilna struktura reprezentacije njedosaha a zo by korporacija zjawneho prawa najlěpši srědk k samopostajowanju za wuspěšny přichod była a zo by statne zrěčenje mjez korporaciju a statom k přenjesenju mnohich zakładnych prawow samopostajowanja zasadnje móžne było.
A što nětko? Prof. Oeter sam praji, što nětko trjebamy: sylny a zhromadny ćišć ze stron serbskeho ludu!
Za sylniše začuće zhromadnosće a přezjednosće
Lěto 2021 je so doskónčnje minyło a nowe je runje tři dny młode. Hladajo na turbulentny čas předewšěm stajnje nowych wotkryćow nastupajo koronawirus dla smy so mjez čitarkami a čitarjemi Serbskich Nowin naprašowali, što sej za lěto 2022 přeja.
Jurij Hantuš z Radworja: Přeju sej sylniše začuće zhromadnosće a přezjednosće w kraju. Zo móžemy w lěpšim dialogu mjez sobu wobchadźeć, město toho zo hněw dominuje. Kóždy drje sej žiwjenske wašnje, kajkež smy do koronakrizy měli, wróćo přeje. Za to pak dyrbimy so přichodnym wužadanjam zhromadnje stajić. Njehladajo na to mam angažement serbskeje młodźiny w zašłym lěće na hudźbnym a wuměłstwowym polu za jara dobry. Bych so wjeselił, bychu-li młodostni z tymle pozitiwnym wuwićom w nowym lěće pokročowali.
Zapósłane (22.12.21)
Robert Lorenc ze Zhorjelca ma přispomnjenje ke krótkokomentarej Axela Arlta w SN ze 14. decembra:
Zapósłane (08.12.21)
Cyril Pjech z Berlina piše:
Njedawno mějach składnosć we widejowym zetkanju Eberharda Schöckoweje załožby, kotraž poskića ludźom z wuchodo-zapadneje Europy pomoc při rjemjeslniskim wukubłanju, wo Serbach rozprawjeć. Jedyn z nawodow chcyše wobdźělnikam kursa ze wšelakich wuchodnych krajow wědu wo Němskej poskićić a měnješe, zo tež Serbja k tomu słušeja. Na kóncu chcychu wote mnje wědźeć, hač widźu přichod za naš lud.
Powědach wobdźělnikam zetkanja wo popowej operje „Carpe noctem“, kotraž tehdom runje bě, a wo dalšich wulkotnych aktiwitach našich młodych ludźi. Bych-li tehdy hižo Młody magacin wo mjenowanej pop-operje měł, bych jón wobdźělnikam pokazał. Nětko jón potajkim mam, a sym zahorjeny! Je wulkotne, widźeć wšě tele młode wobliča, jich zahoritosć, a čitać, što su zdokonjeli, běch dźě hižo hnydom po tym w našim wječorniku wo tym čitał a w telefonatach z přiwuznymi wo tym słyšał. Sam sym stary, pop a podobne formy hudźby tuž za mnje runje wokřewjace njejsu, ale angažement serbskich młodostnych mje zahorja. Sym sej magacin wot prěnjeje do poslednjeje strony přečitał.
Dopokaz, zo je naša rěč žiwa
Z cyłkownje 40 procentami bu „šmóratko“ za serbske słowo lěta 2020 wuzwolene. W kotrej měrje pak smy nowe wopřijeće we wšědnym dnju nałožowali? Jan Bogusz je so k tomu naprašował.
Franciska Grajcarekec z Budyšina: Haj, ja słowo prawidłownje wužiwam. Mój kolega trjeba hdys a hdys ručnik jako synonym. Pomjenowanje šmóratko pak mam za radźene, wosebje za smartfon. Wšako po nim woprawdźe z porstom šmóramy. Je derje, zo mamy serbski wotpowědnik, kiž njeje požčonka z druheje rěče. To pokazuje, zo je naša rěč žiwa.
Syman Sćapan z Chrósćic: Słowo „šmóratko“ drje wužiwam, ale skerje sporadisce. Chcu-li tónle nastroj pomjenować, poprawom „handy“ praju – cyle jednorje, dokelž sym to přeco hižo tak činił. Potom je wězo ćežko jedne nowe přesadźić. Přiwšěm słowo „šmóratko“ rady wužiwam, dokelž so mi tale nowa kompozicija jara lubi a ja ju zdobom z lóštnym słowom zwjazuju. Powšitkownje wšak mam za dobre, zo so naš serbski słowoskład powjetši.
