Pólska zawrěje hranicudo Běłoruskeje
Waršawa (dpa/SN). Po wusudźe přećiwo aktiwistej pólskeje mjeńšiny w Běłoruskej chce Pólska hraničny přechod na wuchodźe susodneho kraja zawrěć. Hladajo na wěstotu kraja je wobchad najprjedy raz njemóžny, wozjewi wčera pólski nutřkowny minister Mariusz Kaminski na socialnej syći Twitter. Nimo toho budźe lisćina z wosobami zestajena, kotřiž pólsku mjeńšinu w Běłoruskej potłóčuja. Potrjechene wosoby na lisćinje maja ze sankcijemi ličić.
Ze susodomso rozžohnował
Pomhaja w Turkowskej
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Na rezerwnym wojerskim lětanišću Líně blisko Plzenja wotměwachu minjenu sobotu dźeń wotewrjenych durjow. Po trochowanju ekspertow je skoro 15 000 ludźi přišło, zo bychu sej historisku kaž tež modernu lětansku techniku wobhladali. Zdobom namołwjachu organizatorojo wopytowarjow jich w swojich prócowanjach wo zdźerženju lětanišća podpěrać.
Wulkokoncern VW planuje na přestrjeni lětanišća nowu fabriku za baterije. Štefan Koprda, nawoda europskeho zwjazka za wuwiwanje ciwilneho lětarstwa, zdźěli powěsćerni ČTK, zo njesłužeše dźeń wotewrjenych durjow protestej. Za čas zarjadowanja zběraše towarstwo „stop gigafactory“ podpisma ludźi, zo móhł so regionalny referendum nastupajo natwar naspomnjeneje fabriki přewjesć. Čěske knježerstwo podpěruje plany koncerna VW, natwar fabriki ma 120 miliardow krónow (pjeć miliardow eurow) płaćić.
Měrny prezident w ćežkim času
Kaž su zašły tydźeń zapadne medije pisali, su wólby čěskeho prezidenta prěnje lětuše wažne wólby w Europje byli – a na zbožo su so derje skónčili. Ale je to woprawdźe tak jednore, kaž to wotwonka wupada? Běchu to antiwólby, wšako je zašły ministerski prezident Andrej Babiš najbóle njewoblubowany wodźacy politikar w čěskich stawiznach po přewróće.
Pola Babiša njeje problem, zo je Słowak, dokelž su Češa jara přichileni swojemu wuchodnemu susodej. Problem pola Babiša je chaotiski a hrózbniwy stil, permanentne łhanje a populizm – hdźež přińdźe, tam něšto slubi a přichodny dźeń powěda to nawopačne.
Prjedy abo pozdźišo maja jednać
Pólska stejišćo němskeho knježerstwa k reparacijam wotpokazuje
Waršawa. Pólska nadal njepřestawa, žadać sej wot Němskeje wotškódnjenja za načinjene škody w času wobsadnistwa w lětach 1939 do 1945. Wosebita parlamentariska komisija bě dohromady pjeć lět na tym dźěłała, wobličić hódnotu materielnych kaž tež njematerielnych stratow w Druhej swětowej wójnje, zawostajenych wot nacistiskich jednotkow.
Loni 3. oktobra sposrědkowa pólske wonkowne ministerstwo Němskej 1 500 stron wopřijacu, přewšo dokładnu rozprawu wo wójnskich škodach, a dósta nětko po třoch měsacach čakanja krótku strózbu wotmołwu: „Reparaciske prašenje je wotzamknjene, a němske knježerstwo njeplanuje w tej naležnosći jednać.“ Pólska ludnosć je zludana, dokelž njebě z tajkej ničo njewuprajacej reakciju ličiła. Nawoda narodno-konserwatiwneje strony PiS Jarosław Kaczyński k tomu praji: „Němcy spytaja sej tak škitnu barikadu natwarić, my pak ju přewinjemy!“
Nowy reaktor přizamknjeny
Bratislava (dpa/SN). Loni dotwarjeny třeći blok słowakskeje atomoweje milinarnje Mochová je so w nocy na srjedu prěni raz na milinowu syć přizamknył. Po poslednim přepruwowanju a přihłosowanju atomoweho dohladowanskeho zarjada su „paru do turbinow wodźili a blok 3 z wukonom najprjedy raz 20 procentow syći přizamknyli“, zdźěli zawčerawšim wobhospodarjenska firma Slovenske elektrarne (SE). Reaktor budźe „stabiliće zastaranja z energiju wuznamnje přinošować a klimowu neutralitu zaručić“, wujasni nawoda předsydstwa SE Branislav Strycek.
Słowakska mjezuje na Ukrainu kaž tež na Awstrisku. Knježerstwo we Wienje na atomowu milinarnju kritisce zhladuje, wšako je jenož něhdźe 165 kilometrow wot awstriskeje stolicy zdalena. Prěnje naprawy za twar třećeho reaktora su na stejnišću hižo w lěće 1987 zahajili. Hakle w lěće 2008 su tam dale twarili. Tak běchu financielne ćeže a rozestajenja z firmami, kotřiž tam sobu twarjachu, wina na tym, zo je so wšitko dlijiło. Tež awstriska wobswětoškitna organizacija Global 2000 njeje dołho planam přihłosowała.
Wólbne doškrabki z Čěskeje
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Mjeno noweho čěskeho prezidenta je hižo znate – je to Petr Pavel. Wón móžeše sej zašły pjatk a zašłu sobotu w druhim kole prezidentskich wólbow přidatnje hłosy přiwisnikow Danuše Nerudoveje a Pavela Fischera zawěsćić. Tak sta so wón z 58,32 procentami hłosow z jasnym dobyćerjom druheho rozsudźaceho wólbneho koła. Jemu bě 3,36 milionow wolerjow swoju dowěru spožčiło – to je 960 000 hłosow wjace hač za bywšeho ministerskeho prezidenta Andreja Babiša. Po analyzy PAQ Research bě so Pavelej mjenujcy poradźiło, pohnuć njewolerjow tola wolić hić, kaž tež Babišowych přiwisnikow wo tym přeswědčić, zo jich „idol“ z lěpšim prezidentom njebudźe. Tohodla zhubi Babiš na kóncu 400 000 hłosow. Krótko po wólbach rozprawjachu čěske medije wo wosebje wysokej ličbje wolerjow – tak bě so 70,25 procentow wólbokmanych za jednoho z dweju kandidatow rozsudźiło. W dwěmaj čěskimaj wjeskomaj wobdźělichu so samo wšitcy wobydlerjo na přewšo wažnym hłosowacym zarjadowanju.„Njesmě nas blamować“
Petr Pavel je z wólbow prezidenta Čěskeje republiki jako jasny dobyćer wušoł. SN su so mjez našimi přećelemi w Čěskej za tym wobhonili, što k wuslědkej wólbow měnja – prěni pjećo skutkuja aktiwnje w předsydstwje Towaršnosće přećelow Serbow (SPL). Měnjenja je zběrał Lukáš Novosad.
Eliška Oberhelová z Prahi: Wuličowanje wólbow sym slědowała při pječenju ptačkow za ptači kwas, kotryž smy njedźelu w Serbskim seminarje swjećili. Čěski prezident nima wulku prawomóc, tuž njetrjebamy poprawom přewulke naroki na njeho měć. Dyrbi jenož přistojny być a njesmě nas blamować. Tole dotalny prezident njeje spjelnił a tež Babiš to njeby. Z Petrom Pavelom to „budźe lěpje“ - na paradoksne wašnje běše runje tole Babišowe wólbne hesło. Na Praski hród přińdźe nazhonity diplomat, a hdyž hewak ničo: za njeho a jeho mandźelsku so njebudźemy hańbować trjebać.
Hesło kraja: Pólska słodźi
Na Zelenym tydźenju so zaso wustajerjo z cyłeho swěta prezentuja
Berlin. Po lětomaj přestawki koronapandemije dla wotměwaja so zaso, a to hišće hač do njedźele, 29. januara, Mjezynarodne wiki žiwidłownistwa, ratarstwa a zahrodnistwa, tak mjenowany Zeleny tydźeń w Berlinje. Wustajerjo z cyłeho swěta, wot Egyptowskeje hač do Vietnama, wšo dohromady je jich 62 krajow, so tam prezentuja. Wjetšinu přestrjenje mjez nimi zaběraja regiony Němskeje. Ruska, kotraž je hewak nimale połojcu wikoweje hale za swoje wustajenišća trjebała, njebě tónkróć přeprošena. Ukraina porno tomu, byrnjež w přehledźe scyła mjenowana njebyła, je znajmjeńša symbolisce ze skromnym informaciskim stejnišćom zastupjena.
