Waršawa. Nowe pólske knježerstwo z Donaldom Tuskom na čole dyrbi so w swojim dźěle dale wulkim spjećowanjam zastupnikow a přiwisnikow bywšeho knježerstwa narodno-konserwatiwneje strony Prawo a sprawnosć (PiS) wobarać. K tomu słušeja tež cyle wosobinske nadběhi.
Najbóle porazyła je wólbna poražka PiS loni w oktobru předsydu hač do toho knježaceje strony Jarosława Kaczyńskeho. Něhdy najmócniši muž njemóže so z tym wotnamakać, zo je swój wliw přisadźił. Na wólbnobojowych zarjadowanjach w přihotach komunalnych wólbow w aprylu přirunowaše wón Donalda Tuska njedawno z Hitlerom a wumjetowaše jemu, zo njeje nowe knježerstwo „pólske“.
Praha. Lěta 2023 bě cyłkownje 164,5 milionow ludźi z Čěskej železnicu po puću. To je pjeć procentow wjace hač lěto do toho. Přiwšěm je stajnje hišće dźesać procentow mjenje pasažěrow posłužby předewzaća wužiło hač za čas do koronakrizy w lěće 2019.
Waršawa. Dosć turbulentny a napjaty bě minjeny politiski tydźeń w Pólskej. Započał bě so tón wutoru: Politikarjej hač do oktobra 2023 knježaceje strony Prawo a sprawnosć (PiS) Mariusz Kamiński a Maciej Wąsik smědźeštaj po dwěmaj tydźenjomaj jastwo wopušćić. Dźeń po tym witaše jeju prezident Andrzej Duda z wutrobnym wobjimanjom w prezidentskim palasće. Duda bě wobeju znowa wobhnadźił. Kamińskeho a Wąsika běchu spočatk januara w prezidentskim palasće zajeli, dokalž běštaj sej wućeknyłoj. W jastwje zahajištaj hłodowy stawk. Zwada wo politikarjow bě wot toho časa centralny dypk rozestajenjow mjez zastupnikami bywšeho narodno-konserwatiwneho knježerstwa a nowym knježerstwom ministerskeho prezidenta Donalda Tuska.
Praha. Zawjedźenje eura je stajnje hišće aktualna tema w susodnym kraju. Skoro 70 procentow Čechow wotpokazuje zhromadnu europsku měnu, zwěsći Čěski rozhłós minjeny kónc tydźenja. Nimo toho přeje sej 60 procentow naprašowanych referendum w zwisku ze zawjedźenjom noweje měny.
Měsac po grawoćiwej třěleńcy na Karlowej uniwersiće je twarjenje na Palachowym naměsće zdźěla zaso za zjawnosć přistupne – a to wšědnje, jenož někotre hodźiny. W domje maja so wosebje hudźbne zarjadowanja wotměć. Zastupjerjo uniwersity zdźělichu Čěskej nowinarskej agenturje ČTK, zo chcedźa ze swojim rozsudom zaso puć do wšědneho žiwjenja na kubłanišću namakać.
Waršawa. W towaršnosći Pólskeje knježi njeměr, kiž je z nastupom noweho knježerstwa Donalda Tuska wudyrił. Dotal knježaca narodno-konserwatiwna strona Prawo a sprawnosć (PiS) so ze wšěmi srědkami tomu wobara, zo dyrbi swoju móc spušćić. Widźomna platforma tohole spjećowanja je parlament. Zapósłancy PiS reaguja tam wosebje na zajeće swojeju politikarjow, bywšeho nutřkowneho ministra Mariusza Kamińskeho a toho zastupnika Macieja Wąsika. Sudnistwo bě něhdyšeju wojowarjow přećiwo korupciji, njelegalnymi srědkow dla k jastwu dweju lět zasudźiło. Po zajeću dochadźa w sejmje stajnje zaso k njerjanym scenam, hdyž sej zapósłancy PiS wótře a agresiwnje jeju pušćenje žadaja, wumjetujo Tuskej ranjenje zakonjow. Na městnje, hdźež staj Kamiński a Wąsik w sejmje sedźałoj, stejitej wotnětka plakataj z jeju portretomaj. Na tribunje wopytowarjow sedźeštej njedawno mandźelskej.
Praha. Regionalny zwjazk křesćanskich demokratow w Čěskich Budějovicach planuje ručež móžno stronski zjězd ministra Jurački dla. Juračka bě za čas atentata na Karlowej uniwersiće z přistajenymi a hosćimi ministerstwa za dźěło a socialne adwentničku swjećił, hačrunjež bě wo třěleńcy na kubłanišću wědźał. Po měnjenju južno-čěskich křesćanskich demokratow je wječork ministra reputaciju strony jara zeškodźił. Juračka zdźěli minjeny pjatk, zo ma strona prawo zetkanje spřihotować, na tamnym boku pak naspomni, zo běchu so na termin w oktobru dojednali. Minjenu wutoru bě wjednistwo křesćanskich demokratow swojich čłonow informowało, zo budźe Juračku nadal podpěrować. Minister sam bě so w zjawnym lisće pola swojich kolegow zamołwił.
Waršawa. Pólska tči tele dny w politiskej krizy, kajkuž ju kraj minjene lětdźesatki wjace dožiwił njeje. Mnozy widźa samo strach namócnosćow. Konflikt pokazuje předewšěm bój wo móc mjez dotal knježacej narodno-konserwatiwnej stronu PiS z předsydu Jarosławom Kaczyńskim na čole a nowym knježerstwom ministerskeho prezidenta Donalda Tuska.
Kaczyński bě swojich přiwisnikow wčera na demonstraciju přećiwo nowemu knježerstwu do Waršawy zwołał. Hrožacych namócnosćow dla je maršal sejma Szymon Hołownia nuznje trěbne posedźenje parlamenta wo etaće za lěto 2024 chcyjo nochcyjo na přichodny tydźeń přestorčił.
Tak smy zaso hornjoserbske słowo lěta namakali. Tute hłosowanje so mi jara lubi, to je wašnje, ludźi z rěču zwjazować. Njeznaju pak dołhodobne wuslědki: Kóžde lěto namakaja so dwanaće słowow, ale wužiwaja je ludźo woprawdźe? Dopomina so hišće něchtó na sobukandidatow šmóratka? Ja nic. A wužiwa so šmóratko aktiwnje w rěči? W nowinach to widźu, w swojej generaciji štyrcećilětnych to słyšu, ale ći młódši to – kaž je mi přećel z tamneje generacije wujasnił – njepraja. Ale o.k., šmóratko je nowe słowo za nowu realitu. Dobyćer 2021 běchu běrneple, štož je jenož žort wostał. Nó haj, to wšo lěpje znajeće hač ja. Ale zašłej dwě lěće stej za mnje-Čecha hižo zajimawšej:
Waršawa (dpa/SN). Policija je w Pólskej dweju wot sudnistwa zasudźeneju zapósłancow a něhdyšeju čłonow wotwoleneho knježerstwa PiS zajała. Wobaj běštaj sej do toho do prezidentskeho palasta wućeknyłoj. Policija je wobeju w palasće zajała. Prezident Andrzej Duda, kiž pochadźa z rjadow PiS, bě dopołdnja bywšeho nutřkowneho ministra Mariusza Kaminskeho a toho statneho sekretara Macieja Wasika w prezidentskim palasće přijał, jako chcyše policija jeju do jastwa dowjezć. Waršawske sudnistwo bě wobeju w decembru znjewužiwanja zastojnstwa dla k jastwu dweju lět zasudźiło. Nětko měještaj swoje chłostanje nastupić.
Ministerski prezident Donald Tusk statnemu prezidentej Andrzejej Dudźe wumjetuje, zo je zajeće politikarjow haćić spytał. „Apeluju na Was, knježe prezidento, skónčće tutón spektakl, kotryž móže nas do strašneje situacije wjesć“, rjekny Tusk we Waršawje. Wón warnowaše Dudu a předsydu PiS Jarosława Kaczyńskeho, zo změjetaj so za swoje zadźerženje zamołwić. Duda porno tomu je sej wěsty, zo jemu zastojnstwo dowola, wusud sudnistwa ignorować.