Horcy bój wo městno w Brüsselu
Wólby Europskeho parlamenta wažna tema w pólskej towaršnosći
Waršawa. Wólby parlamenta Europskeje unije su w Pólskej wažna tema. Hinak hač snadź w Němskej howri w susodnym kraju dosć razny wólbny bój. Hłownej přećiwnikaj w tutym boju stej nowe knježerstwo Wobydlerskeje koalicije z ministerskim prezidentom Donaldom Tuskom a něhdy knježaca strona PiS z předsydu Jarosławom Kaczyńskim na čole.
Wočiwidne je, zo je PiS we wólbnym boju jara aktiwna. Wšudźe wabi wona z plakatami za swojich kandidatow. Po tutym puću prezentuja so bywši nawoda pólskeje statneje telewizije Jacek Kurski, šef wolijoweho koncerna Orlen Daniel Obajtek a bywša ministerska prezidentka Beata Szydło. Kandidaća maja w Europskim parlamenće w prěnim rjedźe zajimy Pólskeje zastupować, PiS zdźěla. Kandidatam knježerstwa Kaczyński wumjetuje, zo zastupuja w Europarlamenće zajimy Brüssela a – Němskeje.
Słowakska chětro šokowana
Ministerski prezident Robert Fico atentat wočiwidnje přežiwił
Bratislava (dpa/SN). Atentat na ministerskeho prezidenta Słowakskeje Roberta Fica čłonski kraj EU a NATO šokuje. Hač do dźensnišeho ranja njebě jasne, kak so 59lětnemu strowotnisce dźe. Po najnowšich informacijach je Fico wjacore hodźiny trajacu nuzowu operaciju w regionalnej stolicy Banskej Bystrice přežiwił. Do toho běštaj nutřkowny minister Matúš Šutaj Eštok a zakitowanski minister Robert Kaliňák direktnje w klinice rjekłoj, zo je strowotny staw Fica smjerćstrašny a „nimoměry chutny“.
Atentat na Fica je mjezynarodnje zludanje zbudźił. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz mjenowaše nadpad „njeznjesliwy“. Prezident USA Joe Biden rěčeše wo „surowym namócnym njeskutku“ a potwjerdźi, zo je w swojich myslach pola swójby a přiwuznych. Ruski prezident Wladimir Putin mjenowaše atentat „monstrozne złóstnistwo“.
Jako mjeńšina w Letiskej a Łužicy: Dominowaca a nakromna rěč
W Čěskej mjedwjedźa widźeli
Policija namołwja ludźi k wosebitej kedźbnosći při wuchodźowanju
Praha. W čěskej stolicy su minjeny pjatk 87. swětowe mišterstwo w lodohokeju zahajili. Hač do 26. meje wojuja mustwa ze 16 krajow w Praze a Ostravje wo mišterski titl. Hnydom pjatk wječor hraješe čěske narodne mustwo w kopaty połnym stadionje Prague Arena přećiwo Finam, kotřiž běchu sej lěto do toho pokal zawěsćili. Sobotu, 25. meje, a njedźelu, 26. meje, wotměwaja so w Praze finalne wubědźowanja. Chětro wostrózbjacy bě start za němske mustwo, kotrež Šwedskej kaž tež USA jasnje podleža. Nětko chcedźa z połnej paru dale wojować.
Sakski a čěski minister so zešłoj
Přeradnik do Běłoruskeje ćeknył
Pólski sudnik knježerstwu wumjetuje, zo kraj do wójny wjedźe
Waršawa. Pólska towaršnosć je šokowana a znjeměrnjena: Tomasz Szmydt, sudnik na wobwodnym zarjadniskim sudnistwje we Waršawje, je do Běłoruskeje ćeknył. Tam prošeše mócnarja Aleksandera Lukašenka wosobinsce wo „azyl a škit“. Swoju kročel wopodstatni Szmydt z tym, zo njeje spokojom z politiku knježerstwa, kotraž ćěri Pólsku z pomocu USA a Wulkeje Britaniskeje do wójny, a zo so tohodla wohroženy čuje.
Duchowny we Vatikanje zajaty
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. We wšelakich wabjenskich filmach wo Praze pokazachu nimo znatych twarjenjow dźensa skerje wosebity lift, tak mjenowany paternoster, kiž je w radnicy na Mariánskim naměsće. W běhu zašłych lět sta so tutón lift z woblubowanej atrakciju hłownje mjez wukrajnymi turistami. Nawal wopytowarjow pak paternosterej njetyješe, tohodla rozsudźichu zamołwići, jón zawrěć. Loni w aprylu mějachu posledni turisća móžnosć, sej technisku zajimawostku dokładnišo wobhladać. Nětko pak ma zaso jězdźić. Turistiska agentura Prague City Tourism chce so wo paternoster starać a samo wodźenja organizować. Jězba ma 250 krónow (10 eurow) płaćić. W Praze jězdźa wjacore paternostery kaž na přikład w twarjenju Čěskeho rozhłosa.
Słowa bamža rozsudne byli
Na 20 lět čłonstwa w Europskej uniji Pólska pozitiwnje zhladuje
Waršawa. 20. róčnica přistupa k Europskej uniji je Pólskej přičina wulkeho wjesela a mnohich swjedźenjow. Kraj bě 1. meje 2004 z dźewjeć dalšimi Europskej uniji přistupił. Wot toho časa dožiwja Pólska hospodarske wuwiće, kotrež je wočiwidne. Wona słuša k tym čłonam zhromadźenstwa statow, kotrež maja najwjetše pjenježne lěpšiny: Lěta 2022 bě kraj 5,8 miliardow eurow do fondsa EU płaćił, sam pak 12,5 miliardow eurow wuzbytkował. Měješe-li na přikład lěta 2004 runje 725 kilometrow awtodróhi, je jich dźensa 5 116 kilometrow.
Hoberske škody zmjerzka dla
Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej
Praha. Zmjerzki minjeny tydźeń su na winicach a w sadowych plantažach wulke škody zawostajili. Zašły pjatk informowaše zjednoćenstwo čěskich winicarjow wo škodach we wysokosći dweju miliardow krónow (79,5 milionow eurow). W Čechach, hdźež namakamy štyri procenty winowych kubłow susodneho kraja, njeje 95 procentow rostlinow přezymne wjedro bjez škodow přetrało. Na Morawje liča z wuraznje mjeńšim wunoškom. Podobna situacija knježi w sadowych plantažach. 500 sadarjow je tuchwilu w swojej eksistency wohroženych. Tohodla zetka so Martin Ludvík, předsyda zjednoćenstwa sadarjow, minjenu póndźelu z ministrom za ratarstwo Marekom Výbornym. Výborný chce pola EU próstwu wo financnu podpěru zapodać. Wosebity fonds EU skići ratarjam pomoc po přirodnych katastrofach. Nimo toho zdźěli politikar, zo njebudu lětsa sadowe žně w Čěskej. Plahowarjo sadu liča z miliardu krónow (40 milionow eurow) škody.
Andrzej Duda: Smy zwólniwi
Pólski prezident chcył atomarne brónje USA w swojim kraju składować
Waršawa. Připowědźenje USA, Ukrainje hoberski pomocny brónjenski paket 61 miliardow dolarow k wotwobaranju ruskeho nadpada přewostajić, su w Pólskej „z wolóženjom“ na wědomje brali. Přiwšěm su sej přezjedni, zo drje tež nowe brónje wójnu spěšnišo njezakónča. Zastupowacy zakitowanski minister Cezary Tomczyk je pak sej wěsty, zo móža so Ukrainjenjo nětko na fronće „Ruskej skutkownišo wobarać“.
Wšo druhe hač změrowace bě to, štož je pólski prezident Andrzej Duda tele dny ludźom připowědźił: Pólska je zwólniwa atomarne brónje USA na swojim teritoriju składować, zo by ruskeho prezidenta Wladimira Putina wottrašiła. Tole je Duda w rozmołwje z nowinarjemi dźenika Fakt přeradźił. Zdobom wón na to skedźbni, zo wšak USA tajke brónje tež w druhich europskich krajach kaž w Němskej, Nižozemskej, Italskej abo Turkowskej składuja, zo móhli je w padźe wójny z Ruskej hnydom zasadźić. Nětko by tež Pólska do kruha wuzwolenych zwjazkarjow USA słušała. „Smy zwólniwi“, Duda zwurazni.
