8. a 9. lětnik Wóslinčanskeje wyšeje šule
poda so kónc septembra z ćahom do wojersko-historiskeho muzeja w Drježdźanach. Po tym zo běchu so šulerki a šulerjo w stawizniskej wučbje intensiwnje z Prěnjej a Druhej swětowej wójnu rozestajeli, wobdźělichu so
w muzeju k tutymaj temomaj na přednošku. Mnohe zajimawe informacije k surowymaj wójnomaj sej při tym přiswojichu. Na kóncu pobychu wšitcy hišće na wěži třiróžkateho nowotwara při muzeju, kiž ma na bombarděrowanje sakskeje krajneje stolicy
dopominać.
Z hłowu połnych nowych informacijow
a zaćišćow so wuknjacy z Wóslinka na
krasnym nazymskim dnju zaso nawróćichu.
tekst a foto: Daniela Jawinski
Spočatk septembra poda so 10. lětnik Ralbičanskeje wyšeje šule na wotchadnu jězbu na najwjetšu kupu Němskeje, Rujany. Dohromady přebywachmy tam pjeć dnjow a chcychmy sej rjanu kónčinu wotkryć. Rjadowniski wučer knjez Rjeda a wučerka knjeni Pešmanowa měještaj wotměnjawy plan za nas spřihotowany. Póndźelu so dyrdomdejstwo w Ralbicach započa, hdźež nas bus rano zahe wotewza. Na sydomhodźinskej jězbje
wužiwachmy kóždy wokomik, so na někajke wašnje zaběrać: pak přez rozmołwu, z małej gymnastiku
w přestawkach (tu njesmě wězo wubědźowanje z knjezom Rjedu a někotrymi hólcami w ležnych zepěrach
falować) abo spěwanje najwšelakorišich pěsničkow. Jako sej dojědźechmy, rozdźělichmy sej stwy. Wječor běše hišće młody a njemějachmy daloko k morju, tuž zapakowachmy sej wolejbul, mobilny wolejbulowy sak kaž tež přikrywy a podachmy so skónčnje k přibrjohej. Někotři
z nas pytachu za kamjenjemi z dźěrku, hólcy hrajachu wolejbul, tamni tyknychu tež raz wulki palc do wody, dalši wobkedźbowachu krasne barby na njebju při chowanju słónca. Zbožowni zakónčichmy prěni dźeń.
Na zahrodźe Njebjelčanskeje pěstowarnje steji tóšto jabłučinow. Kóžde lěto w septembrje wotměwa so tam zhromadne popołdnjo ze staršimi
a dźěćimi, při čimž jabłuka šćipaja. Tež lětsa bě zaso wjele pomocnikow přichwatało a wunošk běše přewšo bohaty. Wjac hač 500 litrow jabłučkoweje brěčki su z płodow nadźěłali, kiž steja nětko za dźěći w pěstowarni k dispoziciji. Po šćipanju sadu dachu sej wšitcy wot kubłarkow přihotowany přikusk zesłodźeć. tekst a fota: Claudia Liznarjowa
Pod wuměłskim nawodom znateho ilustratora Stefana Hanuša wotměwaštej so spočatk oktobra comicowej dźěłarničce. Cyłkownje 22 serbskich šulerjow, mjez druhim z Koslowa, Worklec,
Hrubjelčic, Radworja a Žuric zetka so w domje Jurja Brězana w Hornim Hajnku. Tam zanurichu so do potajnstwa rysowanja comicow a wuspytachu so sami při rysowanju mjezwočow, figurow a jednorych scenow. Wosebita atmosfera w dźěłarni Jurja Brězana skićeše při tworićelskim dźěle rjany ramik. W přirodźe zwonka domu so šulerjo wšelakich kubłanišćow zhromadnje zabawjachu a zeznachu.tekst a fota: Michaela Hrjehorjowa
Zetkanja wjelka a čłowjeka su pola nas přeco časćiše. Leži na tym, zo wjelča populacija w Němskej, předewšěm w Sakskej, dale rosće a rosće. Stefan Kasche, kotryž dźěła za wobswětowe kubłanske stejišćo wjelka w Rěčicach, wopyta w nazymskich prózdninach Pančanski hort a tam dźěćom wjace wo rubježnym zwěrjeću rozkładźe. Holcy a hólcy mějachu mnohe prašenja. Jedyn hólc so prašeše: „Je wjelk za nas čłowjekow strašny?” Stefan Kasche běše wězo přihotowany a rozkładźe dźěćom, zo je wjelk z přirody sem čłowjekej napřećo jara skedźbliwy. Rubježne zwěrjo dźe čłowjekam skerje z puća. Po tym, zo smědźachu dźěći wjelči nop a kožuch
wobdźiwać a přimnyć, dóstachu tež pokiwy, kak maja so zadźeržeć, jelizo woprawdźe w přirodźe wjelka wuhladaja. Najwažniše je,
zo wostanješ měrny a so pomału wot wjelka wotsališ. Na kóncu přednoška podachmy so hišće do zahrody horta. Stefan Kasche
měješe mjenujcy tež swojeho belgiskeho wowčerskeho psa sobu, kotryž je wosebje wjelkej podobny. Na nim pokazaše dźěćom
kusadło, pacu a tež někotre kumšty.
Wobdźělnicy podźakuja so wutrobnje pola Stefana Kasche za
Na tejle stronje wozjewjene fotografije sposrědkuja dosć dobry zaćišć, na kak hoberski projekt su so ze spěwohru „Z TOBU – Bohu swjećene lěto“ zwažili a kelko prócy su za njón nałožili. Dohromady něhdźe 150 akterkow a akterow je inscenaciju w Chróšćanskej wjacezaměrowej hali „Jednota“ na jewišću kaž tež za a před nim dźens tydźenja prapremjernje předstajiło.
Čehodla do dalokeje cuzby hladać, hdyž zbožo před durjemi leži, takle hustodosć rěka. Wosebity dowolowy feeling je w „Kwartěrje při Južnym jězorje“ w Blunju za rjane dožiwjenja spřihotowany.
„Kwartěr při Južnym jězorje“, to klinči za módrym słónčnym lěćnym njebjom, tirkisowej mórskej wodu, palmami a bjezstarostnosću. Zo by tajke dowolowe začuće dožiwił, njeje ani trjeba do dalokeho swěta pućować, měnitaj Anett a Enrico Kralec. Mandźelskaj staj sej za zwoprawdźenje swojeho sona, kotryž chcetaj rady z druhimi dźělić, gmejnu Halštrowsku Holu wosrjedź łužiskeje jězoriny, lěpje prajene powabliwy Bluń, wupytałoj.
Před něšto wjace hač třomi lětami přewza wobydlerske towarstwo prózdny stejacy hosćenc w Połpicy nad Sprjewju. Wuspěch je skutkowacym prawje dał, kotřiž maja nětko zaso nowe zaměry.
Hosćency „na wsy“ maja so dźensa skerje ćežko. Husto běchu korčmarjo swój lokal z wulkej wosobinskej angažowanosću wudźeržowali, dołhož to strowota dowoleše. Personal abo kmaneho naslědnika namakać pak so hustohdy jako problem wopokaza. A tak zwosta na kóncu w mnohich padach jeno zawrěće.
Potomnicy serbskich wupućowarjow w texaskim Serbinje swjećachu njedźelu, 25. septembra, 34. króć swój serbski swjedźeń Wendish Fest. Tónkróć wopominachu při tym 50lětne wobstaće swojeho towarstwa, załožene 1972 jako prěnje serbske towarstwo w zamórskich krajach.
Załoženje Wendish Culture Club
W lěće 1971 chcyše so pjeć staršich žonow z kónčiny wokoło Serbina na folklornym festiwalu Texas Folklife Festival w San Antonio wobdźělić. Na swójskim stejišću chcychu serbske herbstwo předstajić a wo stawiznach zapućowanja swojich prjedownikow do Texasa rozprawjeć. Dowolnosć za to wšak jim zapowědźichu, dokelž žanu etnisku organizaciju njereprezentowachu. Na to załožichu sej 19. awgusta 1972 Wendish Culture Club (Serbski kulturny klub).
Wutrobny dźak Tomašo
za rjane warjenske
a kulinariske dožiwjenje!
Hortowe dźěći
Malešanskeje Witaj-
pěstowarnje
„K wódnemu mužej“
Nazymske prózdniny započachu so za nas dźěći horta Malešanskeje Witaj-pěstowarnje
„K wódnemu mužej“ z wosebitym dnjom. Zhromadnje z kubłarku podachmy so z busom do Budyšina a nóžkowachmy při najrjeńšim
słónčnym wjedrje do „Wjelbika“. Tam wočakowaše nas serbski kuchar Tomaš Lukaš.
Z kuchinskej čapku na hłowje dachmy so zhromadnje do dźěła. Najwažniše prašenje
rozrisa so hnydom na spočatku: „Što chcemy warić?“ Jednohłósnje rozsudźichmy so za samočinjene nudle z twarožkowej jušku ze šunku a čerstwym špinatom. Ale Tomaš měnješe, zo hišće něšto faluje, mjenujcy kompot. Samopječene
plincy ze šokoladowej jušku a bananu, kaž tež samonadźěłany truskalcowy lód běštej słódna zakónčaca a zasłužena delikatesa.