Ličba turistow spadnyła
We wuhódnoćenju sakskeho krajneho statistiskeho zarjada w Kamjencu nětko ličby knihowanjow a přenocowanjow w hotelach, pensijach a hóstnych domach w Hornjej Łužicy předleža.
Wobdźělić so
Budyšin (SN). Budyske wokrjesne rjemjeslnistwo namołwi kupcow 650 zjednoćenstwam přisłušacych zawodow w Budyskim wokrjesu, zo bychu so hač do 15. oktobra na dobyćowej hrě we wobłuku dźakowanskeje akcije wobdźělili. Hłownej myće stej kónctydźenska jězba do Berlina a koleso. Paleta dobyćow saha wot dobropisa za frizera abo rěznika hač k přizjewjakej kura abo přepruwowanju třěchi. Jako partner akcije přewostaja jedna chorobna kasa zastupne lisćiki za Wojerowsku łužisku kupjel. Runje tak su rědke rjemjesła zastupjene. Tydźeń do kónca dźakowanskeje akcije je boka hižo derje pjelnjena z wotmołwnymi kartami, kaž wokrjesne rjemjeslnistwo zdźěla.
Dobyćerjow a „jich“ rjemjeslniske zawody přeproša 10. nowembra na „dźeń strowoty“ na Walsku 8 w Budyšinje, zo bychu jim myta přepodali. Štóž njeje so dotal wobdźělił, njech na logo akcije při zachodźe zjednoćenstwoweho fachoweho zawoda dźiwa, so tam za dobyćerskej hru praša, pytane słowo zapisa, listowu znamku nalěpi a kartu hač do 15. oktobra wotpósćele abo w sydle wokrjesneho rjemjeslnistwa woteda.
Zamołwitosć měli druzy njesć
Zhorjelski wokrjes prócuje so wo wutwar spěšneho interneta
Zhorjelc (AK/SN). Zhorjelski wokrjes pohonja wutwar techniki za spěšny internet. „Chcemy transparentne jednanje. Ćeže chcemy zjawnje spřistupnjeć“, podšmórny decernentka za wobswět, hospodarstwo a wokrjesne wuwiće Heike Zettwitz minjenu póndźelu w Zhorjelcu. „Nětko předleži studija praktikabelnosće.“ Předewzaće Inženjerska towaršnosć Tele-Kabel z Kamjenicy je połoženje w 40 gmejnach přepytowało. 13 komunow mjez druhim Slepo, Trjebin, Rěčicy a Dźěwin njebu wobkedźbowane, dokelž chcedźa swójski koncept přesadźić. Zhotowjena studija njeje po słowach Heike Zettwitz spokojaca. „We wulkich dźělach dyrbimy studiju hišće raz předźěłać. Wosebje dźe tu wo dokładniše ličby domjacnosćow a wo financne połoženje gmejnow“, decernentka wujasnja.
Nóc z rekordom
Choćebuz (SN). Wjac hač 5 700 ludźi wopyta zašłu sobotu 10. nóc kreatiwnych hłójčkow w Choćebuzu. Na 20 stejnišćach z najwšelakorišimi zarjadowanjemi pod hesłom „rjemjesło – mjez wčera a zajutřišim“, móžachu zajimcy poskitki wužić abo so samo tež raz wuspytać. Prěnju tajku nóc přewjedźe zarjadowar pool production w lěće 2007, hdźež bě 1 400 ludźi přišło. Sobotna rezonanca bě tak wulka, kaž hišće nihdy do toho, hódnoći zarjadowar nowy rekord wopytowarjow.
Braniborski hospodarski minister Albrecht Gerber (SPD) wotewrě zhromadnje z hłownym jednaćelom industrijneje a wikowanskeje komory Choćebuz dr. Wolfgangom Krügerom jubilejnu nóc. Minister so wjeseleše, zo so wobydlerjo tak intensiwnje z městom rozestajeja a so z najwšelakorišimi powołanjemi rjemjesła zeznajomnja. Wosebje wjele zajimcow bě stejnišćo koncerna Vattenfalla wopytało. Tola tež Dekra abo předewzaće Siemens je mnohich ludźi přiwabiło. Na Starych wikach prezentowachu so moderne kaž tež tradicionalne rjemjesła. Dalše stejnišća běchu w statnym dźiwadle abo w studiju rbb natwarjene.
Do jězoriny zaměrnje inwestuja
Nowe Město (AK/SN). Zaměrowy zwjazk Łužiska jězorina je z dotalnej bilancu lěta přewšo spokojom. „We wobłuku přenocowanjow je ličba wo wosom do dźewjeć procentow přiběrała“, zdźěli jednaćel zaměroweho zwjazka Sakskeje Volker Mielchen na njedawnym posedźenju w Nowym Měsće, hdźež rozprawješe tež wo aktualnych naprawach.
Mjez branšemi wulke rozdźěle
Mzdy w Sakskej stupaja, w Hornjej Łužicy pak su dale sobu najniše
Budyšin (CK/SN). Ze 4 447 eurami na měsac zasłužeja přistajeni we wobłuku šula a kubłanje w Hornjej Łužicy najwjace. Při tym jedna so wo přerěznu mzdu, kotrejež wysokosć dochody profesorow na Žitawskej wysokej šuli a na Budyskej studijnej akademiji bytostnje wobwliwuja. Kóždy wučer a kóžda kubłarka nima potajkim tule sumu na swojim mzdowym wotličenju stejo.
Podobnje derje zasłužeja sobudźěłaćerjo energijoweho zastaranja ze 4 258 eurami měsačnje. W tym wotbłyšćuje so wysoki mzdowy niwow pola Vattenfalla a w tarifowje wjazanych měšćanskich zawodach. Předźěłaca industrija płaći 2 230 eurow měsačnje, twarstwo 2 043. W strowotnistwje móžeš 2 426 eurow zasłužeć, we wobchadźe a logistice 1 868. Ze zawjedźenjom minimalneje mzdy je mzda w hóstnym přemysle wo 17 procentow najjasnišo postupiła, přiwšěm tam z 1 498 eurami najmjenje zasłužeš.
Atlas „dobrych přikładow“
Choćebuz (SN/CoR). Spočatk lěta bě so ideja Zapadołužiskeje aliancy za fachowe mocy zrodźiła, mjeztym je ze zastupjerjow z politiki a hospodarstwa wobsadźeny gremij sej prěnje zaměry stajił, kaž rěka w zdźělence Łužiskeje hospodarskeje iniciatiwy. „Přewjele ludźi w regionje powołanske wukubłanje a studij měnja abo přetorhnje. Mamy tuž powołansku orientaciju polěpšić“, praji dźěłowy direktor BASF Schwarzheide GmbH, dr. Colin von Ettinghausen. Tak chcedźa dotalne aktiwity a iniciatiwy na polu powołanskeje orientacije zwěsćić a z toho hač do kónca lěta zestajeć atlas „dobrych přikładow“, kotryž chcedźa potom šulam a předewzaćam přewostajić.
„Čim prjedy šulerjow wo mnohotnosći powołanskich móžnosćow we wokolinje informujemy, ćim lěpše su šansy, zo widźa woni swój powołanski přichod we Łužicy“, praji předsyda jednaćelstwa Choćebuskeje agentury za dźěło Heinz-Wilhelm Müller. Hladajo na demografisku změnu hrozy we Łužicy přichodnje njedostatk fachowych mocow.
Wustajeńca wo 150lětnych stawiznach hórnistwa
Wjelcej (JoS/SN). Cyle w znamjenju jubileja „150 lět brunica“ steješe Wjelcej tele dny w srjedźišću.
1866 dósta wobsedźer ryćerkubła Paul Rüdiger prěnje prawa, za wuhlom kopać. Spočatki wudobywanja brunicy běchu skromne a wuwiwachu so z přiběracej industrializaciju hač k nastaću akciskeje towaršnosće Přezjednota 1891. Jako bě najstarša dźowka Paula Rüdigera Clara 16 lět, pomjenowachu brunicowu jamu po njej. To běše tehdy tak z wašnjom. Krótko do swojich 30. narodnin Clara zemrě, jeje mjeno pak ma hač do dźensnišeho wulku symboliku za Wjelcej.
Wšelake spisy pokazuja na to, zo je Wjelcej serbskeho pochada. Na tym drje dźensa někotři dwěluja, čehodla tež přeco. Fakt je, zo su mnohe wjeski wokoło Wjelceje serbskeho pochada, kaž na přikład Prožym, Zasrjew (Rosendorf) abo Žarnow (Sorno). Poslednju mjenowanu je tež dr. Lotar Balko z Drjowka jako serbsku wjes dokumentował. Přiwšěm je w chronice za měšćanske a hórnistwowe stawizny čitać, zo móhła Wjelcej w 13. lětstotku wot Němcow załožene sydlišćo być. Čehodla běchu wosrjedź serbskich wsow němske sydlišćo załožili, wostanje potajnstwo.
W jubilejnym wobchodźe tež serbsce posłužuja
Kamjenc (aha/SN). Njewšědny jubilej swjećeše minjenu sobotu Kamjenski Lehmannec wobchod za domjacu nadobu a hrajki. W oktobru 1841, před 175 lětami, je prapradźěd nětčišeho mějićela Clausa Lehmanna Eduard Koark drobnotworowy wobchod wotewrěł. Hdyž bu dom lěto pozdźišo přez wulki měšćanski woheń zničeny, njeje wón zadwělował, ale na druhim městnje z rozšěrjenym poskitkom, domjacej nadobu a železnymi tworami nowu předawarnju wotewrěł. Pozdźišo kupi wulki róžkowy twar na torhošću města, hdźež znaty wobchod dźensa hišće nańdźemy. 1884 přewza přichodny syn Eduarda Koarka, wučeny překupc Paul Lehmann, předawarnju a poskitki tworow poněčim rozšěri. Po Prěnjej swětowej wójnje 1919 syn Kurt předewzaće dale wjedźeše a je powjetši. Zmištrował je tež wšitke ćeže, kotrež mějachu so za čas wójny a wosebje po lěće 1945 přewinyć. Tak njebě jenož poskitk tworow skromny, tež politiskemu ćišćej wuswojenja wobchoda zadźěwać bě wulke wužadanje.
Zerzawe błóto jězora ma so dokładnje přepytować
Wobydlerski protest móže wulki wliw wukonjeć. To pokaza so minjene měsacy při Starodarbnjanskim jězoru w Delnjej Łužicy. Tam chcyše Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) kónčny skład zerzaweho železohydroksidoweho błóta zarjadować. Tule substancu maja chemikarjo, biologojo kaž tež škitarjo přirody a wobswěta za chětro strašnu, dokelž wobsahuja tele geologiske zapławjenja mjez druhim jědojty arsen. Wo tym jednaše tež forum „Fakty přepruwować“, kotryž bě Starodarbnjanska wobydlerska iniciatiwa njedawno přewjedła. K tomu su sej priwatneho docenta dr. Wernera Kratza přeprosyli, kiž je zdobom druhi předsyda braniborskeho přirodoškitneho zwjazka a biologa na Swobodnej uniwersiće w Berlinje. Andreas Kirschke je składnosć wužił a so z nim rozmołwjał.
LMBV nochce zerzawe błóto nětko tola do Starodarbnjanskeho jězora wodźić. Je tema kónčny skład nětko z blida?
