Orban móže dale knježić

póndźela, 04. apryla 2022 spisane wot:

Budapest (dpa/SN). Prawicarsko-narodna strona Fidesz ministerskeho prezidenta Viktora Orbana je wólby parlamenta w Madźarskej dobyła. Po wuličenju nimale wšitkich wólbnych lokalow je Orban 54 procentow hłosow zdobył a móže tak dale z absolutnej wjetšinu knježić. Zwjazk opozicije „Madźarska w swobodźe“ je 35 procentow zdobył. Do parlamenta zaćahnyła je tež prawicarsko-radikalna strona „Naša domizna“. Němska mjeńšina ma za mjeńšiny postajeny mandat.

Vučić znowa w Serbiskej dobył

Běłohród (dpa/SN). W Serbiskej je amtěrowacy statny šef Aleksandar Vučić wólby prezidenta kaž wočakowane dobył. Po dotalnym stawje je wón při wčerawšich wólbach 59,8 procentow hłosow dóstał. Najsylniši přećiwny kandidat Zdravko ­Ponoš zdoby sej 17 procentow. Vučić móže tak druhu dobu zastojnstwa nastupić. Doskónčny wólbny wuslědk chcychu w běhu dźensnišeho wječora zdźělić.

Posudźuja naprawy klimy dla

200 ukrainskich wučerjow so přizjewiło

póndźela, 04. apryla 2022 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakska chce ćeknjenym młodym Ukrainjanam dobre šulske kubłanje poskićić a spušća so při tym na pomoc maćernorěčnych wučerjow. Dotal su 599 dźěći a młodostnych do šulow zapokazali a 1 623 na njedawno aktiwizowanym internetnym portalu přizjewili. To je kultusowy minister Christian Piwarz (CDU) štwórtk w Drježdźanach zdźělił. Połoženje je wokomiknje pod kontrolu, „dyrbjeli-li ličby dale přiběrać, dyrbimy wěcy přestajić a snano tež bóle improwizować“, wón rjekny.

Najwjetši dźěl ukrainskich dźěći chodźi do w času ćěkanskeje krizy 2015/16 zarjadowanych přihotowanskich rjadownjow zakładnych a wyšich šulow, hdźež nawuknu němčinu jako druhu rěč a hdźež jich maćernorěčnje kubłuja – ze stron za to přistajenych wučerjow abo internetnje. W Drježdźanach a Lipsku planuja mjeztym ryzy ukrainske přihotowanske rjadownje, Piwarz rjekny. 45 dźěći a młodostnych z wuběrnym kubłanjom, kotřiž rěča jendźelsce, su do gymnazijow pósłali.

Kónc nahubnika we wobchodach

póndźela, 04. apryla 2022 spisane wot:
Köln (dpa/SN). Po nimale dwěmaj lětomaj je winowatosć nahubniki we wobchodach wužiwać, zběhnjena. Wobchody smědźa po februaru 2020 zaso kupcow witać, kotřiž nahubnik njewužiwaja. Minjeny pjatk bě winowatosć hižo w Berlinje wotpadnyła. Jenož Hamburg a Mecklenburgsko-Předpomorska z tak mjenowanym ćežišćowym rjadowanjom dale na wužiwanju nahubnika wobstejitej. W drobnym wikowanju wobhladuja kónc nahubnika z měšanymi začućemi. Dźěłarnistwo ver.di rozprawja hladajo na strach natyknjenja wo wobmyslenjach mjez přistajenymi. Tež mjez dźěłodawarjemi jewi so kritika. Při naprašowanju zwjazka bayerskich wikowarjow mjez wobchodnikami zwěsćichu, zo ma 50,4 procenty wikowarjow kónc nahubnika za wopačnu kročel. 39,2 procentaj rozsud witaja. 11,7 procentow drobnych wikowarjow chce kupcow dale prosyć, nahubnik wužiwać. Porno tomu wulke přede­wzaća kaž Rewe, Lidl, Aldi a Edeka připowědźa, zo njetrjebaja kupcy we wobchodach žadyn nahubnik wjace.

Zełžanosć nima hranicy

póndźela, 04. apryla 2022 spisane wot:

Wobrazy z ukrainskeho města Buča su surowy wjeršk eskalacije konflikta na wuchodźe Europy. Pjeć tydźenjow je w měsće blisko Kijewa ruske wójsko brutalnje zachadźało. Mjeztym je so ruske wójsko wróćo sćahnyło. Wčera wozjewjene wobrazy nas zatraša a zmotaja. Ćěła leža wosrjedź dróhow, bydlenja a domy su dospołnje zničene a swědcy wo surowych nadpadach a grawoćiwych přesahnjenjach rozprawjeja. A što čini Ruska? Tamniše knježerstwo ma wobrazy za inscenaciju Ukrainy. Zełžanosć Ruskeje nima hižo žaneje hranicy. Cynizm, kotryž so nadźijomnje pochłosta! Haj, wójna je stajnje surowa, při čimž wjele ludźi ćerpi a zemrěje. Dokumentacija wobrazow w Buči pak pokazaja ludomordarstwo a systematiski teror přećiwo ciwilnej towaršnosći. Ćim bóle měli nětko ze wšitkimi nam k dispoziciji stejacymi srědkami wo to wojować, zo so wójna w Ukrainje zakónči a zo so zamołwići pochłostaja.

Bianka Šeferowa

To a tamne (04.04.22)

póndźela, 04. apryla 2022 spisane wot:

61lětny muž je so w sakskich šćěpjenskich centrumach na wšě 87 króć přećiwo koronawirusej šćěpić dał. Sobudźěłaćerjam Němskeho čerwjeneho křiža bě muž w jednym z Drježdźanskich šćěpjenskich centrumow napadnył. Policija je jeho mjeztym zajała. Muž bě so stajnje z nowym šćěpjenskim wupokazom přizjewił. Po šćěpjenju wón wonkownu stronu dokumenta ze swojim mjenom z nowej stronu wuměni a wupokaz předa.

15lětny młodostny je so w Posaarskej za wodźidło transportera sydnył a zhromadnje z towaršom k fastfood-hosćencej jěł. Takle zastaranaj podaštaj so na jězbu po awtodróze. Do toho pak młody muž druhemu šoferej napadny, jako jemu w jednosměrowej dróze napřećiwo přijědźe. Policija jeju zadźerža. Kak běštaj wobydlerjej domu socialneje pomocy ke klučikam transportera přišłoj, njewedźa.

Widejowy wjeršk EU a Chiny

pjatk, 01. apryla 2022 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Wodźacy zastupnicy Europskeje unije su so dźensa z chinskim statnym a stronskim předsydu Xi Jinpingom na widejowym wjeršku zetkali. Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen, prezident Rady EU Charles Michel a wonkowny społnomócnjeny EU Josep Borrell chcychu Xija namołwjeć, ruski nadpad na Ukrainu zasudźić. China steji dotal po boku Ruskeje a dawa USA, EU a NATO winu na wudyrjenju krizy.

Brunicu tola dlěje wužiwać?

Berlin (dpa/SN) W tuchwilnej energijowej krizy je so generalny sekretar FDP Bijan Djir-Sarai za to wuprajił, dlěše wužiwanje brunicy pruwować. W koaliciskim zrěčenju drje steji, zo měło so skónčenje zmilinjenja brunicy w idealnym padźe hižo lěta 2030 radźić, rjekny Djir-Sarai Berlinskim nowinarjam. Sćěhi wójny w Ukrainje pak „idealnym rozrisanjam“ tuchwilu zadźěwaja. „Dyrbimy nuznje pruwować, hač budźemy dlěje na brunicu pokazani hač dotal planowane.“

Wjeršk infekcijow docpěty

Zymske wjedro je – byrnjež připowědźene było – dźensa rano nadróžny wobchad haćiło. Awta, kaž tule njedaloko Wernigerode w Smolinach, sunychu so z jězdnje. Tež jutře dyrbimy ze sněhom ličić. W nocy hroža čujomne zmjerzki, kotrež móhli rostlinam zeškodźeć. Hakle přichodny tydźeń so poněčim zaso woćopli, wjedrarjo wěsća. Foto: dpa/Matthias Bein

Europska rada pola Domowiny

pjatk, 01. apryla 2022 spisane wot:

Budyšin (SN). W Budyskim Serbskim domje su so wčera zastupjerjo wuběrka wěcywustojnych Europskeje rady z Domowinu zetkali. Wo tym serbski třěšny zwjazk informowaše. Kaž při lońšim wopyće podobneje delegacije w Choćebuzu, wobjednachu prašenja zwoprawdźenja Europskeje charty regionalnych abo mjeńšinowych rěčow. Tež posledni wopyt so za dodźerženjom rjadowanjow ramikoweho dojednanja prašeše. Dokumentaj stej wažnej měznikaj europskich předpisow k škitej mjeńšin a ludow.

Zelenskyj: Połoženje komplikowane

pjatk, 01. apryla 2022 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Wojowanja w Ukrainje najebać wot Ruskeje připowědźeneho dźělneho cofnjenja dale traja. Ukrainska strona rěči wo wojerskich wuspěchach. Ruske jednotki njejsu po informacijach z Kijewa na žanym městnje nowe kónčiny wobsadźić móhli. Pječa su sej ukrainske jednotki samo wjacore wsy wróćo zdobyć móhli. Tež połoženje wokoło stolicy Kijewa je so pječa změrowało. W běhu dnja chcyše Ruska wokoło Mariupola nowe pasmo zarjadować, přez kotrež móža ciwilisća město wopušćić.

Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj je problemy na druhich frontach wójny přiznał. „Połoženja na juhu a w Donbassu wostanje dale komplikowane“, rjekny statny šef. Ruska spyta po informacijach generalneho staba, swoju wojersku prezencu na wuchodnej a južnej Ukrainje zachować a tam swójske zarjadniske struktury natwarić.

Po informacijach zapadnych tajnych słužbow je ruski prezident Wladimir Putin wjacorych poradźowarjow pušćił a so přiběrajcy sam izoluje.

Wopyt prezidenta USA w Pólskej wobšěrnje analyzowany a wuhódnoćeny

Waršawa. Wopyt prezidenta USA Joewa Bidena minjeny kónc tydźenja w Pólskej je hač do dźensnišeho přewšo wažna tema w medijach susodneho kraja. Wosebje dokładnje analyzuja nowinarjo a komentatorojo narěč Bidena na Waršawskim hrodowym naměsće. Tola tež wšitke druhe podawki wopyta su jim wažne.

Po tym puću su Polacy zhonili, zo je so wopyt prezidenta USA z diplomatiskim misnjenjom započał. Poprawom měješe pólski prezident Andrzej Duda na lětanišću w juhowuchodnym Rzeszowje Bidena witać, kiž chcyše tam zaměstnjenych wojakow USA wopytać. Krótko po wotlěće pólskeho prezidenta z Waršawy pak přizjewi pilot techniski defekt. Mašina dyrbješe so do stolicy wróćić, hdźež Duda do druheho lětadła přelěze a tak pozdźišo hač Biden w Rzeszowje přizemi. Štož je Polakam fatalne, je zdobom pokazka na špatny techniski staw pólskich knježerstwowych mašinow.

nowostki LND