Wažny wopyt w ćežkim času

póndźela, 14. februara 2022 spisane wot:

Zwjazkowy kancler Olaf Scholz w Kijewje a Moskwje

Berlin (dpa/SN). Znowa wuzwoleny zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier widźi dale dobre šansy, konflikt mjez Ruskej a Ukrainu diplomatisce rozrisać. Rusojo kaž tež Ukrainjenjo maja wulki zajim na tym wuspěchi docpěć, rjekny wón wčera w telewiziji ARD. „Dołhož je zajim na woběmaj bokomaj widźomny, móže tež Němska k tomu přinošować, zo najhóršemu zadźěwamy.“ Steinmeier je sej wěsty, zo zwjazkowe knježerstwo wšitko za to čini.

W znamjenju dramatiskeho přiwó­třenja krizy Ukrainy dla je so zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) dźensa do tamnišeje stolicy Kijewa podał. Tam woča­kowaše jeho prezident Wolodymyr Zelenskyj. Ryzy formalnje je to ­nastupny wopyt Scholza na Ukrainje. Wopyt je pak zasćinjeny wot přiběracych napjatosćow mjez Ruskej a Ukrainu a wot warnowanjow ze stron USA před móžnym wojerskim nadpadom Ruskeje. Jutře chce so Scholz w Moskwje z ruskim prezidentom Wladimirom Putinom zetkać.

Słowa zeskutkownić

póndźela, 14. februara 2022 spisane wot:
„Wuznawamy so Jězusej, nic cyrkwi. Bóh ­je wěčny, cyrkej nic.“ To běštej jenož dwě z wjacorych wuprajenjow, z kotrymiž je Drježdźansko-Mišnjanski biskop Heinrich Timmer­evers młodostnym we wobłuku digitalneje rozmołwy dopokazał, zo njesłuša runjewon ke konserwatiwnemu lě­hwu katolskeho klerusa. Tež jeho nastajenje k homoseksualiće a „diwersnym“ swědči wo woli, zo njech so cyrkej skónčnje na puć do 21. lětstotka nastaji. A jeho měnjenje celibat, fararki a seksualitu nastupajo tak hišće słyšeli njejsmy. Byrnjež Timmerevers na někotrežkuli kritiske prašenje młodostnych njewotmołwił, je jako podpěraćel synodalneho puća cyle jasnje signalizował, zo tak kaž dotal prosće dale njepóńdźe. A byrnjež próstwa biskopa wo sćerpnosć zrozumliwa a derje wobkrućena była: Namołwu foruma měł klerus chutnje brać. Wjacekróć tam rěkaše: „Najrjeńše słowa a woporam seksualneje namocy a diskriminacije wěnowana swěčka w barbach tučele njedosahaja. Je načasu jednać!“ Bosćan Nawka

Přihoty zaběželi

póndźela, 14. februara 2022 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). Po warnowanju knježerstwa USA před móžnym ruskim nadpadom wusměrja so Pólska na přiwzaće ćěkancow z Ukrainy. Hladajo na situaciju w susodnym kraju přihotuja wšelke scenarije, pisaše pólski minister za nutřkowne naležnosće Mariusz Kamiński wčera w socialnej syći Twitter. „K tomu słušeja tež přihoty ze šefami zarjadnistwow, ­kotrež dyrbja na móžny přichad škit pytacych ćěkancow z Ukrainy reagować“, wón wuzběhny.

Staćenjo z Ukrainy smědźa tuchwilu jeno z turistiskich přičin 90 dnjow bjez wizuma do Pólskeje a Schengenskeho ruma přichadźeć. Nimo toho dźěła w Pólskej tež wjele Ukrainjanow. Po informacijach pólskeho wukrajneho zarjada ma 300 000 ludźi z Ukrainy přebywansku dowolnosć, kotraž je na tři lěta wobmjezowana. Ličba přebywacych bjez dowolnosće pak je po wšěm zdaću wo wjele wjetša.

To a tamne (14.02.22)

póndźela, 14. februara 2022 spisane wot:

Z njewšědnym wubědźowanjom pytaja w delnjosakskim Emdenje za wobsedźerjemi šotrowanych zahrodow, zo bychu jim přirodźe tyjace přerjadowanje poskićili. Hač do měrca móža so wobsedźerjo tajkich zahrodow z fotom přizjewić. Komisija dźesać z nich wuzwoli. W mjezsobnej dorěči nastanje potom na dobro překasancow a ptačkow dźesać nowych zahrodow, kotrež pak hodźa so na tamnym boku jednorje wobhospodarić.

Ze swojim luksusowym awtom do Ne­ckara zajěł je muž w badensko-württembergskim Gundelsheimje, po tym zo bě w přistawje čołmikow wustupić był. Jako chcyše dale jěć, zajědźe wóz małeje njeleposće dla do rěki. Awto płuwaše hišće wěsty čas na wodźe, doniž so dospołnje njepodnuri a tak 100 000 eurow. 37lětny móžeše so sam wuswobodźić a pobrjóh docpěć, poćerpje pak šok.

Skóržbu wotpokazali

pjatk, 11. februara 2022 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Winowatostne šćěpjenje za přistajenych strowotnistwa móže so z prawniskeho wida kaž planowane přesadźić. Zwjazkowe wustawowe sudnistwo w Karlsruhe je dźensa w pospěšenym jednanju skóržbu přećiwo šćěpjenju wotpokazało. Skoržili běchu nawodźa wjacorych chorownjow. Sudnicy běchu měnjenja, zo je škit pacientow w chorownjach wažniši hač wobmyslenja dla móžnych negatiwnych strowotniskich wuskutkow za personal.

Warnuje před wójnskej retoriku

Berlin (dpa/SN). W konflikće mjez Ukrainu a Ruskej je předsyda AfD Tino Chrupalla před „wójnskej retoriku“ warnował. W rańšim magacinje ZDF wón diplomatiske prócowanja wo wotputanje witaše, zdobom pak namołwješe, přestać „z tesakami šćerkać“, a to na woběmaj bokomaj. Chrupalla dodawanje bróni Ukrainje wotpokaza. Wo koncentraciji swojich wójskow při ukrainskej mjezy móže Ruska po jeho słowach sama rozsudźić. Předsyda AfD so za to wupraji, zo měła so Ukraina z neutralnym krajom stać.

Namjet za šćěpjenje

Simone Rost, nawodnica zahrodniskeho zawoda Fontana w braniborskim Manschnowje nad Wódru wobhladuje sej kropački (Primeln), kotrež tuchwilu w rostlinarnjach po tysacach kćěć započinaja. Nalětnje kwětki předawaja wulkowikowarjam ­kwětkow w Berlinje a Braniborskeje, ale wězo tež kupcam w swójskich wobchodach. Foto: pa/Patrick Pleul

Baerbock w lěhwje ćěkancow

pjatk, 11. februara 2022 spisane wot:
Amman (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock (Zeleni) je dźensa sydlišćo ćěkancow w Jordaniskej wopytała. Lěta 1968 wot pomocneho skutka UNO za palestinskich ćěkancow natwarjene lěhwo Talbieh Němska pjenježnje podpěruje. Lěhwo běchu po šěsć dnjow trajacej wójnje 1967 za Palestinjanow, kotřiž buchu wot Israela ze swojeje domizny wućěrjeni, natwarili. Camp 35 kilometrow južnje stolicy Ammana bě planowane za 5 000 ćěkancow. Mjeztym bydli tam 9 500 ludźi. Jordaniska je jedyn z najwažnišich krajow za ćěkancow. Tam zastaruja mjeztym tež ćeknjenych ze Syriskeje, Iraka, Jemena a Sudana.

Płaćizny energije ludźi starosća

pjatk, 11. februara 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wjetšina ludźi w Němskej starosća so po nowym woprašowanju financnych poćežowanjow wysokich płaćiznow za energiju dla. 62 procentow woprašanych so boji, zo so energijowa kriza tež přichodnje negatiwnje na jich pjenježnu situaciju wuskutkuje, kaž woprašowanje instituta Kantar w nadawku zwjazkoweje centrale přetrjebarjow wunjese. 36 procentow njewidźi žane wosobinske wuskutki.

Frakcija CDU/CSU w zwjazkowym sejmje planuje požadanje za miliardy eurow wopřijacy pomocny program na dobro wobydlerjow. We wotpowědnym naćisku, kiž powěsćerni dpa předleži, rěka, zo dyrbjało zwjazkowe knježerstwo „skónčnje jednać“, zo by poćežowanje ­ludźi inflacije a wysokich płaćiznow energije dla dołhodobnje znižiło.

Twarja nowe atomowe milinarnje

pjatk, 11. februara 2022 spisane wot:
Belfort (dpa/SN). Francoski prezident Emmanuel Macron je masiwny wutwar atomoweje energije připowědźił. Tak chcedźa šěsć nowych jadrowych milinarnjow twarić a móžny natwar wosom dalšich milinarnjow hač do lěta 2050 pruwować, rjekny Macron wčera we wuchodofrancoskim Belforće. „To je wozrodźenje francoskeje atomoweje mocy“, wón rjekny. Runočasnje wón připowědźi, zo chcył dźěłowu dobu wobstejacych jadrowych milinarnjow podlěšić, jeli wěstotne wobstejnosće tole dowola. Mjez druhim chcedźa pruwować, hač njemóhli dźěłowu dobu tutych milinarnjow na 50 lět a hišće dlěje podlěšić. Francoska je po USA druhi najwjetši produkowar atomoweje miliny na swěće. Tuchwilnje ma kraj 56 atomowych milinarnjow a produkuje w nich 70 procentow swojeje miliny. Macron z toho wuchadźa, zo potrjeba miliny w kraju přichodne lěta wo 60 procentow přiběra. Atomowa energija je „najwěsćiši a najčisćiši srědk“.

Pěstujmy přećelstwo

pjatk, 11. februara 2022 spisane wot:
Hdyž rěča w Němskej wo energijowej změnje a wo wotpinjenju wšěch jadrowych a brunicowych milinarnjow, słyšiš stajnje zaso argument, zo dyrbi Němska druhim krajam, takrjec wšemu swětej, z přikładom być a dopokazać, zo móžeš wulki industrijny kraj bjez atoma, brunicy a zemskeho płuna spušćomnje z energiju zastarać. Kak jara sej w Francoskej přikład Němskeje česća, je prezident Macron wčera pokazał. Francoska planuje, system wobstejacych jadrowych milinarjow masiwnje wutwarić, dokelž z tym liči, zo po­trjeba miliny w kraju přichodne lěta wo 60 procentow přiběra. Němska čini dale tak, jako by w druhim swěće žiwa była. Njedawno na přikład su zdźělili, zo njeje kraj swój zaměr docpěł, přetrjebu energije znižić, ale zo nawopak potrjeba energije w Němskej dale přiběra. Ja namjetuju: ­Pěstujmy němsko-francoske přećelstwo, dokelž budźemy francosku atomowu milinu jara bórze nuznje trjebać, hdyž smy tu wšitko wotpinyli. Marko Wjeńka

nowostki LND