Čerwjena smuha Putina

pjatk, 07. januara 2022 spisane wot:
Na wšě 30 lět je Ruska přihladowała, kak so NATO na wuchod rozšěrja, byrnjež wojerski zwjazk 1990 přilubił, zo to činić njebudźe. Dźensa je Ruska wot kruteho rjećaza čłonskich krajow NATO a wojerskich zepěranišćow USA wobdata. Tež Němska so na tym wobdźěla: Ze swojimi bojowymi tankami so na wojerskich zwučowanišćach w Litawskej na manewrach wobdźěla, jako by tam doma była. A NATO dale a wjace bróni do Ukrainy wozy, wšako tam takrjec wšědnje z ruskim nadpadom liča. Nětko pak zdawa so ruskemu prezidentej Wladimirej Putinej čerwjena smuha docpěta. Wón žada sej wot NATO kónc tajkeho postupowanja a cyle jasnje praji, hdy by w jeho wočach čerwjena smuha překročena była: z přiwzaćom Ukrainy do NATO. Dokelž njemóžeš pola NATO w Brüsselu kaž prošer wo durje kłapać, Putin wotpowědny ćišć natwarja, tež wojerski. Wočiwidnje njeje to bjez wuspěcha. Chcemy so nadźijeć, zo so strowy čłowjeski rozum přesadźi. Marko Wjeńka

Wuwzaćny staw zaso zběhnyć!

pjatk, 07. januara 2022 spisane wot:

Vilnius (dpa/SN). W krizy wokoło ćěkancow na wonkownej mjezy Europskeje unije k Běłoruskej je so litawski prezident Gitanas Nausėda za to wuprajił, wuwzaćny staw w pomjeznej kónčinje zaso zběhnyć. Statny šef baltiskeho čłonskeho kraja EU rjekny w litawskim rozhłosu, zo je „problem migrantow tuchwilu rozrisany“. Tohodla dyrbjeli wo tym rozmyslować, zo wurjadne rjadowanje zběhnu.

Połoženje na mjezy k Běłoruskej nastupa­jo bě Litawska 10. nowembra wuwzaćny staw wukazała. Wón płaći hišće hač do 14. januara podłu mjezy a pjeć kilometrow hłuboko do kraja. Hižo měsacy dołho spytaja ćěkancy, so z Běłoruskeje do Pólskeje a baltiskich statow předrěć. Europska unija wumjetuje běłoruskemu mócnarjej Aleksanderej Lukašenkej, zo jich zaměrnje k mjezy sćele, zo by so za sankcije EU wjećił.

Litawscy na­mjezni škitarjo su dotal wjace hač 8 100 migrantow na mjezy wotpokazali. Wot spočatka noweho lěta pak tendenca jasnje woteběra. Po informacijach namjezneho škita njetrjebachu tónle tydźeń ani jeničkeho ćěkanca na mjezy wjace wotpokazać.

To a tamne (07.01.22)

pjatk, 07. januara 2022 spisane wot:

Pře wšu měru sprócny bě paduch w Hannoveru. 25lětny je sej za čas njeskutka w cuzym łožu wusnył. Nimo toho bě chětro natutkany a steješe pod wliwom drogow. Wobydlerjo njeběchu w tym času doma. Susod pak bě zadobywarja widźał a policiju alarmował. Přiwołani sanitetarjo muža wubudźichu, njemóžachu pak žane strowotniske škody zwěsćić.

Wobchodowy detektiw móžeše tomu zadźěwać, zo je Berlinjan wjetše mnóstwo šokolody we wobchodźe w Neustreelitzu spakosćił. Wón wobkedźbowaše, kak muž 70 taflow šokolody do nachribjetnika ­styka a so zminy, bjez toho zo by płaćił. Detektiw jeho zadźerža. Rozhladujo so wuhladachu přiwołani policisća dweju čakaceju muži w awće, w kotrymž ležachu sta taflow šokolody w hódnoće 1 100 eurow. Zwotkel je mějachu, njemóžachu paduši policiji wězo rjec.

Mortwi při protestach

štwórtk, 06. januara 2022 spisane wot:

Almaty (dpa/SN). Při nowych zražkach mjez demonstrantami a policiju w Kazachstanje su wjacorych protestowacych morili. Woni běchu spytali zarjadniske twarjenja a policajske straže w metropoli Almatach wobsadźić. Prezident Kasym-Žomart Tokajew je hladajo na trajace njeměry wo pomoc ze stron wot Ruskeje nawjedowaneho wojerskeho zwjazka prosył. Ruska je mjeztym parašutistow do Kazachstana přepołožiła. Nastork protestow běchu drastisce zwyšene płaćizny płuna.

Demonstrantow zadźerželi

Mnichow (dpa/SN). W nutřkownym měsće Mnichowa je wčera wječor něhdźe 3 000 ludźi přećiwo statnym naprawam koronu nastupajo protestowało. Policija je wjacore dróhi zawrěła a demonstrantow zadźeržała. Z městnami ludźo spytachu rjećazy policije přełamać. Zastojnicy zasadźichu gumijowe retle. Policija bě z něhdźe tysac zastojnikami na městnje. Tež w druhich městach Bayerskeje běchu t. mj. „wuchodźowanja“.

Baerbock: Demokratiju škitać

Wukubłanski płachtak němskeje mariny „Gorch Fock“ kótwi tuchwilu w přistawje Santa Cruz kanariskeje kupy Teneriffa. ­Wjacore natyknjenja z koronawirusom mjez stajnej wobsadku łódźe zahajenje prěnjeje wukubłanskeje jězby płachtaka po lěta trajacym ponowjenju haća. Testy wosom namórnikow běchu pozitiwny wuslědk wunjesli. Foto: pa/Arturo Jimenez

Wobmjezowanja demonstracijow wostanu

štwórtk, 06. januara 2022 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny sejm je wčera wotpokazał, wšitke wobmje­zowanja za zhromadźizny w tuchwilnej koronapandemiji zběhnyć. AfD wosta z wotpowědnym žadanjom izolowana. Jeje frakciski šef Jörg Urban knježerstwu wumje­towaše, zo z tuchwilnym wob­mjezowanjom ličby wobdźělnikow zjawny protest kriminalizuje. Po aktualnym nuzowym wukazu smě so najwjace dźesać wosobow k demonstracijam zhro­madźić.

Nutřkowny minister Roland Wöller (CDU) zwurazni swoje starosće hladajo na trajace protesty přećiwo wobmjezowanjam koronawirusa dla. Wón kritizowaše, zo prawicarscy ekstremisća a prě­jerjo wirusa měrniwe protesty znjewu­ži­waja. Přećiwo naprawam protestować je to jedne, wón rjekny. Protesty za to wužiwać, stat a demokratiju wotstronić, něšto hinaše. Roland Wöller stronu AfD nad­běhowaše a jej wumjetowaše, zo hraje tuchwi­lu „chudušku rólu“. Spočatnje bě strona koronawirus jako gripu złahod­niła, nětko wona naprawy přećiwo njej wotpokazuje, minister kritizowaše.

Namjetuja změny pola karanteny

štwórtk, 06. januara 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za strowotnistwo Karl Lauterbach (SPD) je móžne změny nastupajo prawidła karanteny konkretizował. Wotpowědny koncept, kotryž bě ministerstwo z Roberta Kochowym institutom zdźěłało, Lauterbach wčera předstaji. Za powšitkowne wobydlerstwo ma přichodnje pječa płaćić, zo móža karantenu po kontakće z natyknjenymi hižo po sydom dnjach skónčić. ­Wuměnjenje pak je negatiwny PCR- test abo hinaši „wysokohódnotny“ antigenowy spěšnotest. Po dźesać dnjach měli izolaciju tež bjez testa skónčić. Za přistajenych tak mjenowaneje kritiskeje infrastruktury kaž w chorownjach a hladarnjach móža potrjecheni karantenu z negatiwnym testom po pjeć dnjach skónčić.

Dźěći, kotrež su w šulach a hortach jako kontaktne wosoby zastopnjowali, móža so po pjeć dnjach „swobodne testować“. W šulach poručeja dale škitne nahubniki wužiwać.

Dotalne rozeznawanje mjez hižo dominowacymi wariantami koronawirusa a nowymi wariantami ma wotpadnyć.

Pjećina ludźi ze snadnej mzdu

štwórtk, 06. januara 2022 spisane wot:

Přepytowanje pokazuje jasne rozdźěle mjez regionami a branšemi

Düsseldorf (dpa/SN). Nimale pjećina wšitkich połnočasowje dźěłacych w Něm­skej słuša do skupiny mało za­słužacych. Woni dyrbja z bruttomzdu mjenje hač 2 284 eurow měsačnje wuńć. To wuchadźa z pře­pytowanja hospodarskeho a so­cialno­wědomostneho instituta Hansa Böckleroweje załožby.

Nadpřerěznje často dyrbja so žony, młodźi přistajeni, ludźo z wukrajnym staćanstwom abo bjez powołanskeho wotzamknjenja ze snadnej mzdu wot­namakać. Kaž hižo minjeny čas wostawa podźěl mało zasłužacych na wuchodźe Němskeje nadal jasnje wjetši hač na za­padźe.

Mały tarif, mało ludźi

štwórtk, 06. januara 2022 spisane wot:
Kóždy pjaty połnočasowje přistajeny w Němskej ma měsačnje z mjenje hač 2 284 eurami wuńć – na wuchodźe je to kóždy štwórty, w Sakskej samo kóždy třeći, kaž studija Hospodarskeho a socialnowědomostneho instituta zwěsća. Na druhim městnje lisćiny mało zasłužacych steji Zhorjelski wokrjes z 42,5 procentami dźěłacych. We wokrjesu Budyšin z 38,6 proc. to wjele lěpje njewupada. Bjez dźiwa tuž, zo po cyłym regionje sobudźěłaćerjow pytaja – w chorownjach, Kfz-dźěłarnjach, pjekarnjach atd. Štó chce za jenož mało pjenjez dźěłać, hdyž druhdźe wjace dóstawa? Argument tudy­šeje nišeje podruže po zdaću hižo njepłaći. Tež w serbskich institucijach so rozdźělne mzdy wuskutkuja. Tak ma Lu­dowe nakładnistwo Domowina mjez nimi jedyn z najšpatnišich ­tarifow. A ma toho­dla tež ćeže, kwalifikowany personal přiwabić – tu­časnje su tři dźěłowe městna w LND wakantne a njeje wotwidźeć, kak je wob­sadźić. Róžojte wuhlady za nowe lěto to runjewon njejsu. Cordula Ratajczakowa

Bamž namołwja dźěći dóstać

štwórtk, 06. januara 2022 spisane wot:

Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus je poriki kritizował, kotrež nochcedźa žane dźěći měć. „Telko porow nima žane dźěći, do­kelž­ žane dźěći nochcedźa, abo maja jenož­ jedne, dokelž wo wjace njerodźa, maja pak dwaj psaj, dwě kóčce“, rjekny 85lětny wčera na generalnej awdiency we Vatikanskej awdiencnej hali mnohim wěriwym. „Psy a kóčki zaběraja městno dźěći. Haj, rozumju, zo so tomu smějeće, to pak je woprawdźitosć“, nawoda swě­toweje katolskeje cyrkwje podšmórny.

Druhi swjaty dźeń hód bě bamž hižo wo „demografiskej zymje“ rěčał, po tym zo buchu znowa woteběrace ličby po­rodow wozjewjene. Ciwilizacija je dźeń a starša. Jej pobrachuje čłowjeskosć, dokelž ludźo bohatosć staršistwa zhubjeja, Franciskus wčera warnowaše. Kraj bjez dźěći ćerpi. „Štóž so zmandźeli, dyrbi na to­ myslić, zo dźěći dóstanje“, pontifeks potwjerdźi. Dźěći po přirodnym puću­ dóstać­ abo je přiwzać je drje stajnje z rizikami zwjazane, žane dźěći njeměć je pak hišće riskantniše, wón rjekny. W Italskej je so loni rekordnje mało dźěći naro­dźiło, tak mało kaž po Prěnjej swětowej wójnje wjac nic.

nowostki LND