Stockholm (dpa/SN). Hladajo na ruski wojerski nadpad na Ukrainu je so Šwedska za historisku kročel rozsudźiła a chce so přichodnje swojeje wjele lětdźesatkow trajaceje neutrality wzdać a zhromadnje z Finskej wo zastup do NATO prosyć. „Wopušćimy dobu a zastupimy do noweje“ rjekny ministerska prezidentka Magdalena Andersson wčera w Stockholmje.

Zastupowacy wonkowny minister Ruskeje Sergej Rjabkow rěčeše hladajo na planowany přistup Šwedskeje a Finskeje do NATO wo „ćežkim zmylku z daloko sahacymi sćěhami“. Andersson porno tomu planowany přistup k NATO zakitowaše. „Čłonstwo Šwedskeje w NATO zwyša zadźěwk wojerskich konfliktow w Šwedskej a blišej wokolinje“, rjekny Andersson, pokazujo na to, zo njebě rozsud lochki.

Zasćinjene je historiske wuwiće wot zwady we wobłuku NATO. Turkowski prezident Recep Tayyip Erdoğan Finskej a Šwedskej wumjetuje, zo w Turkowskej zakazanu kurdisku dźěłaćersku stronu PKK podpěrujetej a „teroristow“ w swo­jimaj krajomaj chowatej.

Nowe a hoberske wužadanje

wutora, 17. meje 2022 spisane wot:

Srjedźoeuropski forum Sakskeho krajneho sejma w Litawskej so zešoł

Drježdźany/Vilnius (SN). Srjedźoeuropski forum Sakskeho krajneho sejma je so minjeny kónc tydźenja w parlamenće Litawskeje republiki we Vilniusu zešoł. Mjezynarodnu konferencu pod hesłom „Němska, srjedźna Europa a wuchodne susodstwo“ su w zhromadnym dźěle z litawskim Seimasom organizowali. Mjez wobdźělnikami bě tež zapósłanc CDU w sakskim sejmje Marko Šiman.

Moskwa (dpa/SN). Francoski awtotwarc Renault swoje aktiwity w Ruskej wójny w Ukrainje dla kompletnje skónči. Kaž koncern wčera zdźěli, chce Renault wšitke podźěle swojeje ruskeje wotnožki kaž tež na přewzaću Awtowaz měsće Moskwje předać. Wotpowědne zrěčenje awtotwarcej dowola, so přichodne šěsć lěta do Ruskeje nawróćić. Generalny direktor Reanault Luca de Meo rěčeše wo „ćežkim, ale trěbny rozsudźe“. Podźěle awtotwarca wučinjeja něhdźe 2,2 miliardźe eurow.

Moskowski wyši měšćanosta Sergej Sobjanin je mjeztym připowědźił, zo chcył wón w Moskowskej tworni přichodnje zaso „sowjetske kultowe awto“ Moskwič produkować dać, zo bychu při­stajeni dale dźěło měli. Tohodla su wobzamknyli, zawod přewzać a produkciju wosobowych awtow znowa zahajić, a to „z historiskej marku Moskwič“. Po tutym puću chcedźa najwjetši dźěl přistajenych wobchować. Moskwič běchu hač do lěta 2001 twarili, zhromadne dźěło z Renault běchu 1998 zahajili. W zawodźe su modele Logan, Duster a Sandero produ­kowali. „Nětko zahajimy nowy kapitel w stawiznach Moskwiča.“

To a tamne (17.05.22)

wutora, 17. meje 2022 spisane wot:

Přemučny za wuspěšne rubježnistwo: W Nürnbergu je so muž do domu zadobył – a je sej tam wusnył. Jako so wobydlerjo w měšćanskim dźělu Thon wječor nawróćichu, jim njeporjad, kur cigarety a spodźiwne zwuki w druhej rumnosći napadnychu. Přiwołani policisća jednoswójbny dom přepytachu a mjeztym wusnjeneho zadobywarja nańdźechu. Wočiwidnje wopity 38lětny paduch bě hižo wšelake wěcy do tošow zapakował.

Třoch rubježnikow ze swojeho wobchoda kwětkow wućěriła je zmužita předawarka w Eisenhüttenstadće. Mužojo běchu njedźelu dopołdnja do wobchoda přišli, žonu z na pistolu podobnym nastrojom wohrozyli a sej pjenjezy žadali. Jedyn hrabny za nožom, kotryž na předawanskim blidźe ležeše. Žona pak bě spěšniša. Z nožom w ruce na rubježnikow rjeješe, kotřiž so hnydom zminychu.

Rólu maćerjow hódnoćił

póndźela, 16. meje 2022 spisane wot:

Vatikan (B/S). K dnjej maćerjow je bamž Franciskus zasłužby tutych wysoko hódnoćił a sej njedźelu po připołdnišim modlenju na Pětrowym naměsće přiklesk za nich wuprosył. „Myslimy połni lubosće a přichilnosće na swoje maćerje. Myslimy tež na maćerje, kotrež wjace ­na zemi njepřebywaja, ale nas z njebjes podpěraja.“ Dźeń maćerjow swjeća stajnje na 2. mejskej njedźeli we wjace hač 40 krajach. Ameriska metodistka Ann Jarvis běše so 12. meje 1907 prěni raz wo wopomnjensku Božu mšu za swoju ze­mrětu mać starała, kotraž bě zwjazana z „Memorial Mother’s Day Meeting“.

Nabožina tež w politice wažna

Wočakuja krajneho biskopa

póndźela, 16. meje 2022 spisane wot:

Hodźij (SN/JaW). Serbske a dwurěčne ewangelske wosady w Budyskim regionje su chětro žiwe. Tole bilancowachu čłonojo Serbskeho wosadneho zwjazka sobotu na hłownej zhromadźiznje w Hodźiju.

Jako jedne z ćežišćow lońšeho lěta wuzběhny předsyda zwjazka Christoph Rummel serbski ewangelski kónc ty­dźenja w Hainewaldźe. „Tón běše jara wuspěšny a tež lětuše pokročowanje w aprylu bě tohorunja jara derje wopy­tane“, wobkrući čłonka zwjazka Marka Maćijowa. Pozitiwnje hódnoćachu tež dalše zarjadowanja. „Byrnjež někotre koronawirusa dla wupadnyć dyrbjeli, je iniciatiwa wosadow jara wulka.“

Wjeršk lětušeho skutkowanja ma być serbski ewangelski cyrkwinski dźeń w juniju w Bukecach. Program za dwudnjowske zarjadowanje je jasny. Na zahajenskich kemšach wočakuja ewangelskeho krajneho biskopa Tobiasa Bilza. Předstajić budźe so tež nowa drastowa skupina a za njedźelu je předwidźane předstajeneje oratorija „Podlěćo“ z chórom Budyšinom a dalšim projektnym chórom pod nawodom cyrkwinohudźbneho direktora Christiana Kühne.

Zwada sankcijow dla traje

póndźela, 16. meje 2022 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Wonkowni ministrojo čłonskich krajow EU su dźensa w Brüsselu wo najnowšim wuwiću wójny w Ukrainje wuradźowali. Na schadźowanje přeprošeny bě tež ukrainski wonkowny minister Dmytro Kuleba. Dale trajaca zwada w EU móžneho bojkota ruskeho zemskeho wolija dla mjeta swój sćin na zetkanje. Jednanja su blokowane, dokelž so Madźarska bojkotej spjećuje, pokazujo na swoju wulku wotwisnosć wo Ruskeje.

Třěleńca w cyrkwi

Laguna (dpa/SN). Wobrónjeny muž je w cyrkwi w zwjazkowym staće USA Kaliforniska wopytowarja morił a pjeć ludźi zranił. Čłonojo wosady w Laguna Woods južnje Los Angelesa pak móžachu třělca přewinyć, sputać a policiji přepodać. Motiw skućićela njeznaja. Hakle minjenu sobotu bě třělc w nakupowanišću w staće New York wokoło so třělał a znajmjeńša dźesać ludźi morił. Policija z toho wuchadźa, zo měješe třělc rasistiske motiwy. Njeskutk bě wulke zludanje zbudźił.

Komornicy so starosća

K raznym namócnosćam mjez Palestinjanami a israelskej policiju je minjeny pjatk we wuchodnym dźělu Jerusalema dóšło, jako chcychu morjenu žurnalistku arabskeho sćelaka Al Dshazeera na křesćansko-prawosławnym kěrchowje pochować. Policisća tak zasakle do Palestinjanow bijachu, zo hrožeše kašć na zemju padnyć. Akciju su po wšěm swěće zasudźili. Foto: dpa/Maya Levin

Budyšin (dpa/SN). Za Marka Šimana, zapósłanca CDU w Sakskim krajnym sejmje, njeje přetorhnjenje importa ruskeho zemskeho wolija za wuchodoněmsku rafineriju w Schwedće tak jednore a praktikabelne kaž zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habeck (Zeleni) zjawnosći to sposrědkuje. Sankcije přećiwo Ruskej su wažne, tola optimizmej ministra nastupajo spěšne narunanje wolija njemóže so Šiman přizamknyć. „Wotwisnosć wot ruskeho zemskeho wolija při zastaranju wuchodneje Němskeje z bencinom, dieselom a kerozinom ze Schwedta je tak wulka, zo bychu při přetorhnjenju produkcije rafinerije we wuchodoněmskej industriji tysacy dźěłowych městnow – nic jenož w rafineriji – wohrožene byli“, w nowinskej zdźělence zapósłanca rěka. Šiman ministra namołwja, so wo to postarać, zo so wosebje raznym wuskutkam za wuchod přez hospodarske sankcije zadźěwa. To njepłaći jenož za płaćizny energije, Budyski zapósłanc potwjerdźi.

Ukrainske wójsko wuspěšne

póndźela, 16. meje 2022 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). Ukrainske wojerske jednotki wozjewjeja wulke wuspěchi nastupajo přećiwnu ofensiwu na wuchodźe kraja pola Charkiwa. Tak su na jednym městnje Rusku-Ukrainsku hranicu docpěli. Wotpowědny widejo z wojakami je ukrainske zakitowanske ministerstwo w nocy na dźensa wozjewiło.

Minjene dny je ukrainske wójsko hižo rozprawjało, zo zamóža ruske wójsko pola Charkiwa wróćo tłóčić. Ruska je swojich wojakow hižo na sewjeru Ukrainy wotwołała a koncentruje so mjeztym intensiwnje na regiony Donjeck a Luhansk, hdźež z pomocu proruskich separatistow wot lěta 2014 někotre kónčiny kontroluje.

Po słowach ukrainskeho knježerstwa zwrěšći tuchwilu wuchowanje zranjenych wojakow z woclownje w Mariupolu. Ruske wójsko twornju intensiwnje wobtřěla. Mjeztym jewja so w kraju kritiske słowa, zo knježerstwo swojim wojakam njepomha a njepřećelam přewostaji. Kaž zakitowanske ministerstwo zdźěli, njeje tuchwilu wuchowanje móžne.

nowostki LND