Wo atentaće na Heydricha a zničenych Lidicach
27. meje bě tomu 80 lět, zo přewjedźechu štyrjo čěscy parašutisća, wuzwoleni a pósłani wot Edvarda Benešoweho čěskosłowakskeho eksilneho knježerstwa w Londonje, w Praze atentat na „reichsprotektora“ Reinharda Heydricha. Kak bě k tomu dóšło a što so po tym sta?
W awgusće 1941 postaji Adolf Hitler w Halle nad Solawu rodźeneho Reinharda Heydricha za „reichsprotektora za Čěsku a Morawu“. „Obergruppenführer“ Heydrich bě hižo do toho we wjacorych funkcijach jako fanatiski słužownik fašistiskeje ideologije wustupował. Mjenować chcemy jeho organizowany nadpad kónc awgusta 1939 na tehdyši sćelak Gleiwitz (Gliwice), na jeho plany k zničenju Židow na Wannseeskej konferency w januaru 1942 a po njej. Hitler sam rěčeše wo „mužu ze železnej wutrobu“. Z knihi „Feuersturm“ je slědowacy citat: „Heydrichowy rjany napohlad, jeho njedwělomna inteligenca a njepowalny fanatizm dopomhachu jemu w Třećim reichu k poziciji, z kotrejž – by-li přetrał a Němska wójnu dobyła – by samo jako naslědnik Hitlera do prašenja přišoł.“
„BEAT“ druhi raz jako festiwal
Budyšin (SN/bn). Towarstwo Kamjentny dom wuhotuje lětsa znowa zarjadowanje „BEAT“ w Budyšinje, a to po lońšej premjerje druhi raz we formje festiwala. W tym wobłuku koncertuja přichodny pjatk skupiny Feale z Drježdźan a Kamjenicy, Ceebra ze „sakskeje prowincy“, Beyond Memories ze Zhorjelca a projekt Correo z Budyšina.
Sobotu změja zajimcy składnosć, so na dźěłarničce „Production Hub“ pod nawodom Wósporkskeho hudźbnika Davida Branda wobdźělić. Zaměr je, zhromadnje kompoziciju zdźěłać a nahrawać. Wuslědk ma so online na platformje YouTube wozjewić. Byrnjež staw přizjewjenjow „hižo dosć spokojacy był“, kaž workshop zamołwjacy projektowy manager Alexander Noack na naprašowanje zdźěli, „njebudźemy přidatnym, krótkodobnje so rozsudźacym hudźbnikam durje pokazać“. Přizjewjenja za darmotnu dźěłarničku su na internetnej stronje Kamjentneho domu móžne.
Festiwal „BEAT“ zakónča sobotu z „wotewrjenym jewišćom“, na kotrymž móža so hosćo ze swójskimi přinoškami a/abo improwizacijemi prezentować.
Domiznowěda móže jara zajimawa być
Wojerecy (SiR/SN). Zo móže domiznowěda zajimawa a powučowaca być, to wě 30 čłonow Towaršnosće za domiznowědu Wojerecy – muzejowe towarstwo. Před třiceći lětami je 25 aktiwnych sobustawow towarstwo znowa załožiło. Hłowny zaměr bě, tradiciju w lěće 1924 wutworjenje Towaršnosće za domiznowědu dale wjesć a měšćanski muzej podpěrać. Jedyn z wažnych wuslědkow angažementa tehdyšich aktiwistow je domizniski muzej w bywšim cłownistwje při Wojerowskim hrodźe, hdźež je dźensa zarjad za zwěrjenc zaměstnjeny. „Chcemy tež přichodnje historiske hódnoty škitać a hajić kaž tež bjesadu, wjeselo a zwjazanosć z domiznu spěchować“, rozłoži předsydka towarstwa Rita Hertel.
Něhdźe hižo lěto je ewangelska cyrkej w Slepom takrjec oficialny ...
Čitajće w nowym rozhledźe (27.05.22)
Junijske wudaće Rozhlada steji w znamjenju róčnicow. Bukecy wopominaja lětsa 800. róčnicu swojeho prěnjeho naspomnjenja w lěće 1222 a swjeća tole 11. a 12. junija ze Serbskim ewangelskim cyrkwinskim dnjom a na kóncu tydźenja wot 1. do 3. julija z wjesnym swjedźenjom. Trudla Malinkowa předstaja składnostnje jubileja serbske stawizny wsy a dźensnišeje gmejny a wobswětluje při tym narodne wuwiće wobydlerstwa, narodnu drastu a nałožki, serbskosć w cyrkwi a w šuli kaž tež towarstwowe žiwjenje. Lubina Malinkowa zbliži čitarjam składnostnje załoženja Ochranowa před 300 lětami žiwjenjoběh z Chasowa pochadźaceho Korle Awgusta Küppera (1855–1941), kotryž bě jako sobustaw bratrowskeje wosady dołhe lěta wučer w sydlišću Sarepta w Ruskej, prjedy hač bu kustos w Ochranowskim Ludowědnym muzeju. A Jurij Nuk spomina na Michała Domašku, kiž bě před 125 lětami zemrěł. Domaška, kotryž fararješe wot 1849 do 1892 w Nosaćicach, słušeše k wodźacym serbskim wosobinam 19. lětstotka, běše sobuzałožićel Maćicy Serbskeje, awtor a přełožer, ale tež wobdarjeny kěrlušer, wo čimž swědča wšelake zběrki kaž „Adwentska harfa“ (1864) abo „Zionske hłosy“ (1868 a 1879).
Jan Pawoł Nagel
Znowa ze sepju prapremjerow
Festiwal „Intersonancy“, wuhotowany wot Braniborskeho towarstwa Nowa hudźba (BVNM), słuša k wusahowacym wjerškam moderneje „klasiskeje“ hudźby w Němskej. Kaž w minjenych lětach wopřijima program znowa prapremjery tež serbskich komponistow.
Podstupim (SN/bn). We wobłuku „preludija“ festiwala pod hesłom „Swójske swěty“ chce gitarowe duwo Conradi/Gehlen jutře, štwórtk, wosebitu wustajeńcu wubranych, wulkoformatnych partiturow w Podstupimskim wuměłstwowym domje „Sans titre“ wotewrić. Nimo twórbow mjez druhim Violety Dinescu a Gerharda Stäblera zahrajetaj prapremjernje nowostku a prěni wudźěłk za tajkule wobsadku z pjera Jana Cyža. Na slědowacym oficialnym zahajenju w Muzeju Podstupim předstaji dwójka najnowši kruch Ulricha Pogody kaž tež twórby Marka Andréja a Toruwa Takemitsuwa. Přizamkowacy so zahajenski koncert na samsnym městnje wuhotuje Bremenski bijadłowy ansambl, na kotrymž zaklinča prěni raz kompozicije na přikład Benjamina Langi, Ralfa Hoyera a Volkera Friedela.
„Čěske nocy“ pod hołym njebjom
Serbski ludowy ansambl a kubłanišćo swj. Bena hotujetej so na „Smochčanski hudźbny swjedźeń“. Hesło lětušeho wjerška pod hołym njebjom rěka „Čěske nocy“. Wobě instituciji předstajištej program wčera we wobłuku zhromadneje nowinarskeje rozmołwy.
