Dźensa před 150 lětami narodźi so w Cazowje (Zahsow) pozdźiša delnjoserbska pěsnjerka a spisowaćelka Marjana Domaškojc swójbje wjesneho krawca. 45 lět dźěłaše wona w bliskim Choćebuzu w tekstilnej fabrice. Jako wědoma Serbowka chodźeše čas žiwjenja w narodnej drasće. Srjedź 1920tych lět zezna Domaškojc redaktorku Serbskeho Casnika a spisowaćelku Minu Witkojc, kotraž ju do basnjenja a pisanja pohonjowaše. Tak wozjewješe basnje wo přirodźe a wjesnym žiwjenju. Zdobom ludźi namołwješe pěstować maćeršćinu a ludowe tradicije, zo by so serbstwo zachowało. Jeje najwjetše literarne dźěło bě 1929 spisana socialnokritiska hra „Z chudych žywjenja“, prěnja swojeho razu w serbskej dramatice. Po wozjewjenju w časopisu „Łužica“ pak njejsu kruch w Serbach hrali, ale w čěskim přełožku Karela Kyasa 1932 w Praze, Mladej Boleslavje a druhdźe w Čěskej. Žadanje nacijow, w hrě jewjacemu so židowskemu wikowarjej dać negatiwny raz, wona wotpokaza, na čož bu wot fašistow wobkedźbowana. Dalšu lóštnu hru „Šwickojc pytaju źowku“ je NSLDź 1977 wuspěšnje předstajało. Domaškojc zemrě 11. žnjenca 1946 w Cazowje. Manfred Laduš

Jörga Müllerowe foto cyrkwje w ruskej Litkowce pyši titulnu stronu měrcowskeho Rozhlada. Wone je dźěl wustajeńcy „5x Němska po cyłym swěće“, kotruž hišće hač do 24. apryla w Budyskim Serbskim muzeju pokazuja. Marija Suchec je sej tam fota, portretowace wšědne žiwjenje potomnikow něhdyšich němskich wupućowarjow, bliže wobhladała a přehladku doporuča. W krajach, hdźež zwobraznjeni ludźo bydla a swoju kulturu a wašnja haja, su Němcy jako mjeńšina žiwa, z čimž nastawaja zajimawe paralele k Serbam.

Dźensa před 800 lětami podpisa Mišnjanski biskop Bruno II. wopismo, kiž mjenuje 13 zwjetša serbskich sydlišćow w Hornjej Łužicy a k tomu sydom małych Božich domow, kotrež Budyskej cyrkwi swj. Pětra a 1221 załoženemu tachantstwu podstejachu. Wšitke we wopismje mjenowane wsy su tam prěni króć pisomnje naspomnjene. Z łaćonskorěčneho dokumenta zhonimy, zo ma wjes Bukewicz jednu tajku mjeńšu cyrkej. Serbja mjenuja swoju wjes Bukecy. Podate wjesne mjena běchu po tym ze serbskeho pomjenowanja wotwodźeli.

Nětčiše němske mjeno Hochkirch jewi so prěni raz hakle 1368 jako Hoynkirch, štož na wysoko stejacu a daloko widźomnu cyrkej pokazuje. Klukš jako tehdy hižo wosadna wjes rěkaše 1222 kaž nětko Klix. 60 lět pozdźišo rěka w dokumenće wo knježku nad Klukšom „Waltherus de Kluiz“, w lěće 1334 mjenuje wopismo knježka Jenchin von Clux. Pochad mjena je tohorunja staroserbske Klukuš, mjez kerčinami ležaca městnosć.

Z wosebitej wustajeńcu na Drježdźanskim hłownym dwórnišću chcedźa na „dźeń rědkich chorosćow“ skedźbnić, kotryž wotměje so 28. februara. We wobłuku k tomu zahajeneje akcije, na kotrejž wobdźěla so po wšej Němskej dwaceći chorownjow, hdźež ludźi z rědkimi chorosćemi lěkuja, je nimale sto pacientow portret wo sebi molowało a z informaciju wo sebi a wo chorosći wudospołniło. Dwaceći dźěłow chcedźa přichodnu póndźelu runočasnje w Berlinje, Hamburgu, Kölnje a Magdeburgu pokazać. Tež dwójnikaj-holčce z Hainewaldy stej wobrazaj přinošowałoj. Jeju mać so na akciji k „dnjej rědkich chorosćow“ wosebje angažuje. Foto: Jürgen Männel