Mały Wjelkow jako mjezynarodne křižnišćo
Drježdźany (SN/bn). Institut za krajinowu architekturu Techniskeje uniwersity Drježdźany wuhotuje w aktualnym semestrje wječorny rjad „Schlaglichter“, z kotrymž chce studentam a dalšim zajimcam interdisciplinarne dohlady do slědźenja a wučby swojeho wědomostneho směra podawać. Hosćićel wčerawšeho zarjadowanja prof. dr. Marcus Köhler powita přitomnych a předstaji jim referentku dr. Lubinu Malinkowu, sej wot njeje zawodny postrow w serbšćinje přejo. Sobudźěłaćerka Serbskeho instituta dr. Malinkowa próstwje „rady wotpowědujo“ rjekny: „Witajće do Drježdźan! Serbski postrow tu je rjane znamjo za to, kak Mały Wjelkow nas hromadźe wjedźe“, z čimž zdobom temu swojeho přednoška narězny.
„Ow, što žno ći młodźi zdokonjeja ...“
Budyšin (CRM/SN). „Prózdniny z twojim instrumentom“ – pod tutym hesłom přebywaše třinaće holcow a hólcow 5. do 8. lětnika wot minjeneje wutory hač do soboty w Budyskej młodowni blisko domu Serbskeho ludoweho ansambla. Tam mějachu woni kruće strukturowane dny, nic jenož ze wšelakimi poskitkami wuměłskeho wobłuka SLA, ale předewšěm tež wšědnje wjacore proby pod nawodom serbskeju naslědneju hudźbneju pedagogow Christiany Bukec a Jana Brězana.
Sobotu wuhotowachu młodźi hudźbnicy pod dirigatom swojich nazwučowarjow a z korepetitorku Ginu Hentsch na žurli Budyskeho Serbskeho domu hodźinski zjawny koncert. W nim wopodstatnichu prawosć zwěsćenja intendanta SLA Tomaša Kreibicha-Nawki, kiž praji při witanju, zo běchu to „přewšo intensiwne dny. Dźakuju so staršim, zo su nam swoje dźěći dowěrili“.
Hłowni wójnscy złóstnicy zasudźeni
Srjedź winowca před 75 lětami skónči so w Nürnbergu proces přećiwo hłownym wójnskim złóstnikam nacistiskeje Němskeje před Mjezynarodnym wojerskim sudnistwom. Tribunal ze štyrjomi sudnikami dobyćerskeje aliancy – Sowjetskeho zwjazka, USA, Wulkeje Britaniskeje a Francoskeje – zahaji 11. nazymnika 1945 historiske sudniske jednanje.
Zběrka prozy
Takrjec jako předsłód za klětu planowany pólsko-němski ...
Knižna premjera Pratyje 2022
Škódow (HA/SN). Po dobrej tradiciji je Ludowe nakładnistwo Domowina swoju najnowšu a aktualnu delnjoserbsku ediciju na wosebitym zarjadowanju zjawnosći prezentowało. Předstajili su njedawno Serbsku pratyju za lěto 2022, kotraž je hižo wot kónca septembra na předań. Wupytali su za literarnu premjeru dwurěčnu wjes Škódow jako dźěl města Choćebuza. Zajim za zarjadowanje bě jara wulki. Přisamom 60 ludźi bě do Škodowskeho wjesneho hosćenca přichwatało. Mjez nimi běchu we wulkej ličbje tež čłonki tamnišeho tradiciskeho towarstwa Škódow/Depsk, kotrež přisłuša hižo něšto lět Domowinskej župje Delnja Łužica. Towarstwo bě mjez swojimi čłonami mócnje za to wabiło, so na zetkanju z redakciju Pratyje wobdźělić. A tak su so někotre žony na česć zarjadowanja serbsku drastu zhotowali.
Kak so problem wěstoty twori
Na zjawny přednošk bě Serbski institut za wčera do Budyskeho Kamjentneho domu přeprosył. Wichora a wupadnjenych ćahow dla pak su zarjadowanje pod hesłom „Region njewěstoty? Podkarpatská Rus 1918–1938 a wěstotne diskursy w historiskim slědźenju wo mjeńšinach“ krótkodobnje do interneta přepołožili.
Budyšin (SN/CoR). Kak jara nas historiske diskursy wo wěstoće tež dźensa hišće zaběraja, na to skedźbni moderatorka dr. Dr. Jana Piňosová w zwisku z diskusiju wo Bismarckowym pomniku w Budyšinje: „Móžne přizamknjenje Łužicy k Čěskosłowakskej hač dodźensa w pomjatku němskeho wobydlerstwa skutkuje.“
Z korjenjemi do přichoda
Wo lawdacijomaj a dźaknymaj narěčomaj na spožčenju Myta Ćišinskeho
Myto Ćišinskeho je najwyše wuznamjenjenje, kotrež Załožba za serbski lud w dwulětnym rytmusu zasłužbnym wosobinam resp. institucijam za wusahowace skutkowanje na polu serbskeje kultury, wuměłstwa a/abo wědomosće spožča. Lětsa je kuratorij, tuchwilu zestajany z dohromady wosom čłonkow a čłonow Domowiny, Maćicy Serbskeje, Zwjazka serbskich wuměłcow, Zwjazka serbskich spěwarskich towarstwow a Serbskeho šulskeho towarstwa, Budyskimaj mandźelskimaj Trudli a Janej Malinkec hłowne a Pančičansko-Kukowskimaj mandźelskimaj Jadwize a Fabianej Kaulfürstec spěchowanske myto přiznała, dotěrowane z 12 000 resp. 4 000 eurami. We wobłuku swjatočnosće minjenu sobotu su lawreatam wuznamjenjeni na žurli Budyskeho Serbskeho muzeja přepodali.
Za serbsku rěč a kulturu so zahorił
Hubert Demus pochadźa z Waršawy. Tam je na gymnaziju mjez druhim němčinu wuknył. Wulki zajim pak wuwi młody Polak za słowjanske rěče, runje tak kaž za kulturu a towaršnosć srjedźneje Europy a Balkana. Započało bě so wšitko před štyrjomi lětami, jako započa wón makedonšćinu wuknyć a so za kraj dale a bóle horješe. Rěč je sej Hubert Demus cyle sam přiswojił a ju dźensa běžnje nałožuje. Mjeztym tež serbochorwatšćinu derje wobknježi. Lěto wob lěto jězdźi na Balkan, zo by nawuknjene rěče tam nałožował kaž tohorunja ludźi a kulturu bliže zeznał.
Serbscy brigadnicy w Juhosłowjanskej
W septembrje a oktobrje před 75 lětami dźěłaše štyrnaće čłonow Serbskeje młodźiny jako dobrowólna brigada při powójnskim nowonatwarje w Juhosłowjanskej. Woni su železnisku čaru z Brčka do Banovićija we wotležanej kónčinje Bosniskeje sobu twarili. 62 000 młodostnych ze wšěch republikow Juhosłowjanskeje a dwaceći mjezynarodnych brigadow z mnohich krajow, na přikład Čěskosłowakskeje, Bołharskeje a Awstriskeje, bě tam zasadźenych. Serbska brigada pod komandantom Janom Nalijom z Małeho Wjelkowa bě jenička ze sowjetskeho wobsadniskeho pasma w Němskej. Jan Nalij bě syn 1887 w Židźinom rodźeneho pismikistajerja w Smolerjec knihićišćerni a ludoweho spisowaćela samsneho mjena. Poskitk předsydy Ericha Honeckera, z młodeje, 3. měrca 1946 załoženeje Swobodneje němskeje młodźiny brigadu dobrowólnikow za twar železniskeje čary pósłać, knježerstwo Juhosłowjanskeje wotpokaza. Wone nochcyše žanu pomoc wot młodostnych, kotřiž běchu snadź sami abo jich bratřa abo nanojo přećiwo Juhosłowjanskej wojowali abo Hitlerskej młodźinje přisłušeli.
