Sprawny a horliwy Serb
Składnostnje 100. posmjertnych narodnin spominamy na studijneho radu, swěrneho towarša a horliweho Serba Rudija Klina. Wón narodźi so 3. awgusta 1921 w Malešecach a tam tež wotrosće. Pola serbskeho wučerja Jana Šěcy měješe mjez druhim serbsku wučbu. Po šuli nawukny zamkarstwo a dyrbješe bórze do wojakow a do wójny. Ćežkozbrašeny wróći so do Malešec. W lěće 1946 wopyta nowowučerski kurs na Serbskim wučerskim wustawje w Radworju. Nastupi prěnje wučerske městno w šuli Zubornička/Stróža. W lěće 1949 złoži prěnje wučerske pruwowanje a bu šulski nawoda we Worcynje. Hromadźe z Měrćinom Nowakom-Njechorńskim wožiwi Domowinske dźěło we wsy. W Niskej a Běłowodźanskim wokrjesu skutkowaše pozdźišo jako naměstnik wokrjesneho radźićela. Najwjetše zasłužby za Serbstwo zdoby sej Rudij Klin jako direktor Centralneje rěčneje šule w Minakale. Wot 1956 hač do swojeho inwalidizowanja 1980 nawjedowaše dalekubłanišćo dorosćenych z wulkej zamołwitosću. W Minakale je wšón čas Domowinskej skupinje „Statok“ předsydarił.
Hórnikečanska fabrika z „jězbu po času“
Hórnikecy (KD/SN). Hórnikečanska energijowa fabrika njeje jenož techniski pomnik, ale zdobom łužiskim wuměłcam městnosć so prezentować. We wobłuku akcije Wuměłstwowy bus (hlej deleka) wotewrichu tam minjenu sobotu wosebitu wustajeńcu „Prjedy hač woteńdźeš“. Přehladka, kotruž běchu fotograf Maćij Bulank, basnica Róža Domašcyna a komponist Měrćin Weclich zestajili, pokazuje wulkoformatowe čornoběłe fotografije, wotbłyšćowace „poslednje nošerki serbskeje narodneje drasty“ a nastate wot lěta 1985 do 2011 mjez druhim w Blunju a Konjecach. „Wustajeńca so tuž derje k našemu lětušemu hesłu ‚Domizna‘ hodźi“, kaž nawodnica energijoweje fabriki Kirstin Zinke podšmórny.
Serbske wuměłstwo z časa NDR
Wuměłstwowy bus prěni raz we Wojerowskej kónčinje
Wojerecy (SiR/SN). Dwě jězdźidle běštej we wobłuku akcije Wuměłstwowy bus, wuhotowaneje wot iniciatiwy „Im Friese“ Šěrachow-Korzym, minjeny kónc tydźenja we Wojerecach a wokolinje po puću. Mjez jednotliwymi stacijemi – dohromady bě jich šěsć – postarachu so w busomaj wjacori hudźbnicy wo dobru naladu mjez pasažěrami. Akcija bě prěni raz z hosćom we Wojerowskej kónčinje, wothłós w bohatej ličbje přitomnych sobujěducych bě přewšo pozitiwny.
Jan Łahoda
13. awgusta hranica zawrjena(2)
Wobě železnicy Berlina słušeštej Němskej železnicy NDR, a přistajeni tež w Zapadnym Berlinje jej posłužowachu. Hnydom po połnocy 13. awgusta ćahi, kotrež do zapadneho dźěla města jězdźachu, hižo za přistup njedźeržachu, hač na wuwzaće dwórnišća Friedrichska dróha. Bojownicy wobrónjenych stotkow, policisća a wojacy hranicy kaž tež Narodneje ludoweje armeje zašlahachu z kałatym grotom hranicu, nastajichu kamjentne bloki a započachu pozdźišo wysoku murju twarić. Wobrónjene mocy NDR njedachu so wot ludźi mylić, kotřiž spytachu jich ze Zapadneho Berlina prowokować. Wobydlerjow wuchodneho Berlina, kiž běchu dotal w zapadnym dźělu Berlina dźěłali, abo chcychu tam swojich přiwuznych wopytać, při bliženju k hranicy wotpokazowachu a domoj pósłachu, někotrych agresiwnje wustupowacych tež zajachu.
To sta so 13. awgusta a w přichodnych dnjach. Někotrym Wuchodoberlinjanam, kotřiž direktnje na mjezy bydlachu, so hišće poradźi přez hranicu ćeknyć. Wokna a durje tajkich twarjenjow su na to na stronje k mjezy zamurjowali.
Serbšćina w čěskim PEN-klubje
Kinajchćan wudawa łužiske stawiznički
Wojerecy (KD/SN). Wučer matematiki a fyziki na wuměnku Erhard Spank, pochadźacy z Kinajchta, wudawa wot lěta 2019 epizodiske romany w němskej rěči wo swojim dźěćatstwje. W swojej prěničce „Čorna připołdnica“ powěda wón wo žiwjenju we fiktiwnej łužiskej burskej wsy Běrkecy w 1950tych lětach. W nětko wušłym druhim dźělu „Suchi wódny muž“ wěnuje so 1960tym lětam. Tele dny je Spank wobě knize we wobłuku čitanja, zarjadowaneho wot Wojerowskeho wuměłstwoweho towarstwa na tamnišim hrodźe, předstajił.
13. awgusta hranica zawrjena
Z historiskim wuznamnym dnjom sta so 13. awgust 1961. Wot toho dnja bu hranica mjez wuchodnym a Zapadnym Berlinom zawrjena a wojersce škitana. Krótko do połnocy na njedźelu, mjenowaneho datuma, před 60 lětami alarmowachu přisłušnikow bojowych skupin w stolicy NDR a we wokolnych městach a sydlišćach kołowokoło Berlina we wobwodomaj Podstupim a Frankfurt nad Wódru a skazachu jich na zepěranišća. Wojersku drastu woblečeni a wobrónjeni pochodowachu abo jědźechu woni z nakładnymi awtami k mjezy ze Zapadnym Berlinom. W połnocy podachu so tam tohorunja z třělbami a mašinskimi pistolemi wobrónjeni ludowi policisća, přisłušnicy armeje a namjezni wojacy. Tež tanki Narodneje ludoweje armeje a sowjetskeho wójska su blisko hranicy stacionowali.
Wěru sylnić a stawizny přeslědźić
Kulow (AK/SN). Po cyłej Europje aktiwne, ekumeniske towarstwo Penuel – Kruh přećelow wěrneho wobliča Jězu Chrysta – wuhotuje swoje lětuše zetkanje čłonkow a čłonow w Kulowje. Wot dźensnišeho hač do njedźele čakaja na cyłkownje něhdźe 180 wobdźělnikow, předewšěm z Němskeje, Awstriskeje, Šwicarskeje, Italskeje, Belgiskeje a z USA, mjez druhim hłowna zhromadźizna towarstwa, wjacore fachowe přednoški kaž tež podijowa diskusija wo rownych rubach Jezusa/Jězusa. Wuraznje zjawne zrjadowanja w tym wobłuku su hižo wot kónca julija w Kulowskej křižnej cyrkwi přistupna wustajeńca „Wo smjertnych rubach Chrystusowych“ (Serbske Nowiny rozprawjachu), referataj předsydki towarstwa Cornelije Schrader dźensa a jutře Paula Baddy a Markusa van ten Hövela jutře. Ćežišći přednoškow, kotrejž stej wobaj w 19 hodź. w křižnej cyrkwi, stej powšitkowny přehlad wo rownych rubach, wobhladowanych jako křesćanske relikwije, resp. „Židźany rub z Manopella“.
