Zapósłane (16.05.23)
Diana Šołćina, nawodnica Worklečanskeje serbskeje wyšeje šule, poćahuje so na wčerawši přilopk w SN:
Sebi wo dźěle druhich měnjenje tworić je łoskoćiwa wěc. Hódnoćenje žada sebi dokładnu rešeršu, dobru fachowu wědu a wotewrjeny wid. Wčerawši přilopk tute kriterije drje spjelnił njeje. Mnoho prašenjow so tuž wotewrja, kiž njehodźa so dla njedostatkow trěbnych aspektow wotmołwić. Namołwjam tuž wšitkich za nowiny pisacych kaž tež akterow dalšich medijow, so woprawdźe z tematiku rozestajeć. Prašenja maja so potrjechenym stajić a pozadkowe informacije maja so pruwować. Tak su njetrjebawše mjerzanja a wopačne abo złowólne twjerdźenja zbytne. Dla spěšneho wuwića nowostkow njeměłoj wěrnosć a kwalita w žurnalizmje ćerpjeć. Druhdy zda so šćežka mjez zajimawym žurnalizmom a bladami chětro wuska.
Zapósłane (04.05.23)
K našej wčerawšej rozprawje wo powalenej meji we Worklecach ma nawodnica tamnišeje wyšeje šule Diana Šołćina slědowacy dodawk:
Kaž w krimiju rozswětlichu so wobstejnosće wokoło njeskutka na šulskim dworje Worklečanskeje šule. Mjeztym dyrbjachmy spóznać, zo předležitaj dwaj njeskutkaj. Prěni sta so w nocy wot pjatka na sobotu, jako meju powalichu. Při tym so wjeršk złama a zdónk rozpači, tak zo njemóžeše so hižo nastajić. Mjeztym so wukopa, zo bě to šamałstwo, kotruž bě skupinka šulerkow a šulerjow našeje šule zawiniła. Póndźelu rano dojědźe potom skupina cuzych na dwór a meju doskónčnje zniči. Rozrězachu ju na kruchi a roztřihachu ranku. Wěnc pokradnyć pak so jim njeporadźi, dokelž dóńdźe mjeztym Worklečanska młodźina na dwór a skućićelow wuhna. Chětro zrudźeni zhladujemy na tutón kónc tydźenja. Konsekwency maja nětko ći njesć, kiž su za njeskutk zamołwići.
Zapósłane (28.04.23)
Jan Nuk z Radworja piše:
Njedawno zhonichmy, zo je bywši sportowy reporter Heinz Florian Oertel zemrěł. Za mnohich z mojeje generacije bě Oertel nimo komentowanja najwšelakorišich sportowych družin wosebje identifikaciska figura měroweje jězby Berlin-Waršawa-Praha. Přez swoje angažowane a zahorjace wašnje měješe wulki podźěl na tym, zo so syła tehdyšich staćanow NDR za tute wubědźowanje zajimowaše.
Wěm so dopomnić, zo je mje nan w 1950tych lětach z pola pósłał, zo bych poskał doma při radiju a jemu potom zaso na polu rozprawjał, štó je etapu dobył. Tutón zajim, tuta zahorjenosć, je potom tež k tomu wjedła, zo su serbske šule organizowali mjezsobne kolesowarske wubědźowanja. Mje tehdy tež Ralbičanska šula za tajke wubědźowanje přizjewi. Nažel mějach jenož koleso ze železnym ramikom, runym wodźidłom a njespušćomnym rjećazom. Ći faworića, kaž njeboh Józef Frencl abo tež Benedikt Dyrlich, mějachu hižo kolesa z lochkim ramikom a wodźidłom, zhibnjene kaž rohi borana. Tuž běchu na kóncu etapy přeco cyle prědku zaměstnjene.
Zapósłane (21.04.23)
Jan Bart z Budyšina piše:
Pod nadpismom „Domowina wužadana“ pisachu Serbske Nowiny na prěnjej stronje wudaća z 19. apryla, zo serbscy sejmarjo hłownej zhromadźiznje Domowiny namjetuja wobzamknyć, zo ma so wutworić „kubłanska awtonomija“.
Tole mje chětro rozbudźi, wšako so žadanje wo wjace serbskeho samopostajowanja na polu šulstwa hižo dołho diskutuje. Ale konkretne předstawy so njeformuluja. Nichtón nochce sej, hladajo na naše nimale stolětne serbske kubłanske stawizny, porsty spalić!
Wo čo dźe? Wobłuk awtonomije? Teritorij, kotre kubłanišća, wot žłobika do gymnazija atd. – Wobsah awtonomije? Městno serbskeje resp. němskeje rěče w kubłanišću na přikład: přirodowědne předmjety, imerzija atd. – Struktura awtonomije? Nawjedowanje, kubłanska wyšnosć, dalekubłanje, kontrole atd. – Personalne prašenja: Serbskorěčna kmanosć, wabjenje pedagogiskeho dorosta, studij atd.
Serbja w němskorěčnych podcastach
W dźeń a njepřewidnišej husćinje němskorěčnych podcastow jewja so přiběrajcy tež Serbja. Tak je so njedawno projekt „Konsumgut:Ost“ aktualnej sceny popoweje hudźby we Łužicy wěnował; a format „Auf den Tag genau“, předstajacy wubrane, před sto lětami wušłe přinoški Berlinskich nowinow a časopisow, pokaza, zo njeje diskusija wo wudobywanju brunicy a sćěhach na přirodu a wobydlerjow fenomen našeho časa. Tež „serbske prašenje“ po Prěnjej swětowej wójnje bu w tym wobłuku hižo wobswětlene.
Zapósłane (05.04.23)
Fabian Kaulfürst rozprawja wo wědomostnej konferency z hnujacymaj wjerškomaj:
Zapósłane (03.04.23)
Připołdniši magacin ZDF je so 30. měrca tematice indigenity (domoródnosće) serbskeho ludu přiwobroćił, kotruž bě Serbski sejm načał. Měrćin Krawc z Delnjeho Wunjowa so k tomu wupraja:
W prěnim interviewje je zastupjer sejma Hajko Kozel problematiku cuzopostajeneho šulskeho systema rozjasnił a kak móhła kubłanska awtonomija na zakładźe prawow jako indigeny lud pomhać. Předsyda towarstwa Domowina Dawid Statnik porno tomu je w druhej rozmołwje wospjet tak wupruwowane a ze swojeho wida realnje wobstejace struktury awtonomije chwalił, měnjo, zo so za wjetšinu Serbow prašenje indigenity njestaja. Wothladajo wot prašenja, na čo so jeho wěstosć złožuje, mam jeho wobstajne kritizowanje wopřijeća indigenity za dospołnje kontraproduktiwne za naš lud. Najprjedy měli jenož tomu přihłosować, wjace prawow dóstać. Wšako wjace prawow wjace móžnosćow přinjese. Tak hodźała so na přikład serbska kubłanska awtonomija snano lóšo přesadźić. Nic na zakładźe žebrjenja pola stata, ale dokelž je to naše prawo.
Zapósłane (30.03.23)
Benedikt Dyrlich dźakuje so wšitkim podpěrarjam za wusyłanja Radija Zett:
Hišće raz so wšěm dźakuju, kiž su pomhali 2. staflu literarno-hudźbnych čitanjow w Radiju Zett w minjenymaj měsacomaj organizować, nahrawać a wusyłać.
Nawodnistwo Radija Zett w Žitawje je jara spokojom z dotalnym wothłosom. Praja tam, zo su tele hodźinki najwjace wothłowanjow w dotalnych programach swobodneho radija měli, tohorunja zwonka Łužicy (samo w Texasu a Kanadźe).
W nowej stafli z pjeć hodźinskimi čitanjemi je dźesać awtorkow a awtorow kaž tež spěwotwórcow – mjez nimi třo młodźi a dorostowi literaća – so swojeho literarneho słowa jimało, čitajo zdobom teksty dalšich serbskich basnjerkow a basnikow zańdźenosće a přitomnosće. Mnohe teksty so tohorunja čěsce, pólsce a němsce předstajichu. Wjetšina sobuskutkowacych w 2. stafli pochadźeše z Delnjeje Łužicy a pisa swoje teksty delnjoserbsce.
Wjacore serbske medije dosć derje na literarno-hudźbne bjesady skedźbnichu a rozprawjachu, tež w Čěskej.
Jědnaće čitanjow 1. a 2. stafle su dale w podcastach Radija Zett přistupne.
Zapósłane (22.03.23)
Předsydka Maćicy Serbskeje dr. Anja Pohončowa wupraji so k rozprawje wo hłownej zhromadźizny a konkretizuje:
Na prěnjej stronje Serbskich Nowin z 20. měrca 2023 bě krótka rozprawa wo hłownej zhromadźiznje Maćicy Serbskeje wotćišćana. Tuta rozprawa njebě we wšěm nastupanju korektna.
Zapósłane (15.03.23)
Alojs Nawka wěnuje so diskusiji wo nałožowanju serbšćiny w nowinje:
Přiběrajcy nas germanizmy trapja a přesćěhuja. Zwotkal so tónle zjaw šěri? Jedna z wotmołwow rěka: němsce myslić – serbsce pisać a rěčeć. Zahubny to wliw, kotryž so wědomje a njewědomje kaž rěčny rak do našeje maćeršćiny žerje. Tule někotre přikłady mjez druhim z njedawnych Serbskich Nowin: „gastěrować“ – pisaj serbsce „jako hósć wustupić, zahrać“; „pawsěrować“ – pisaj serbsce „sej přestawku dowolić“ abo „přestawku zapołožić“; něšto „do prašenja stajić“ – wopisuj serbsce „skerje dwělomne“ abo „wón tole njepřipóznaje“. Tuchwilu posledni přikład ze Serbskich Nowin dnja 7.2.2023 na prěnjej stronje: rozprawa z napismom „Stanisław Brězan staflowy stab dr. Madlenje Malinkec přepodał“ – napiš serbsce „swoje zastojnstwo přepodał“.
