Partner hospodarstwo

póndźela, 05. junija 2023 spisane wot:
Što je prof. Stegmanna wot „Astrocentruma Łužica“ na zetkanjach z domoródnymi najbóle jimało? Kaž je na sympoziju „Serbšćina w hospodarstwje“ firmy TDDK přeradźił, běše to prašenje šulerja: Kotre wuskutki změje natwar mjezynarodneho wulkoslědźenišća na serbski lud? Mnohotnosć woznamjenja w globalnym přede­wzaću sylnosć, praješe Stegmann, a k tomu słuša, korjenje ludnosće dokoławokoło planowaneho stejnišća w Ralbicach-Róžeńće z tym nowym zwjazać, štož wysoka technologija astrocentruma serbskej Łužicy přinjese. W tutym zwisku je na wulki rěčny rum słowjanskeho swěta skedźbnił – a na mosty mjez našej domiznu a susodami, kotrež ze serbšćinu twarimy. Dobry přikład TDDK potajkim hižo dalšu hospodarsku swětłownju regiona inspirěruje. Na sympoziju su so ludźo wjele smjeli, knježeštej wjeselo a dobra nalada. To na to pokazuje, zo njeje serbšćina narodne brěmješko, ale eliksěr za optimistiski wid do přichoda Łužicy. Marcel Brauman

Naprašowanje kaž wočakowane

pjatk, 02. junija 2023 spisane wot:

Mjeztym hižo jedyn měsac smědźa sobujěducy busow a ćahow 49-eurow-tiket wužiwać. Přičina to, so pola Zaměroweho wobchadneho zwjazka Hornja Łužica-Delnja Šleska (ZVON) wobhonić, kajke je naprašowanje za tiketom.

Budyšin (SN/BŠe). „Dotal njebě naprašowanje tak wulke, kaž dožiwichmy to hladajo na 9-eurow.tiket“, zdźěli nowinska rěčnica ZVON Sandra Trebesius. To pak zaměrowy zwjazk tež wočakował njeje. Mnozy kupcy swoju dotalnu abo-jězdźenku přestajichu. Zdźěla su w kónčinje nowych abo-kupcow zdobyli. Předewšěm ludźo, kotřiž jara prawidłownje z busom a ćahom jězdźa abo po dołhich čarach po puću su, poskitk wužiwaja. „Su pak dale mnozy, kotřiž sej dnjowe lisćiki a jednotliwe jězdźenki kupuja“, rěčnica rozkładźe. Samo časowje wobmjezowane jězdźenki, kotrež něhdźe 49 eurow płaća, sobujěducy dale kupuja.

Kubłanje je wuměnjenje za dobre žiwjenje. Dźěći drje so w pěstowarnjach a šulach kubłaja. Přiwšěm je hišće dosć druhich móžnosćow, hdźež hodźi so wěda dožiwjenjowpołnje nazhonić. Štóž ma za to ideje, tomu je wubědźowanje towarstwa Hornjołužiska hola a haty dobra přiležnosć, je zwoprawdźić.

Rakecy (SN/BŠe). W kónčinje Hornjołužiska hola a haty (OHTL) je dosć dobrych přikładow, při čimž hodźi so wěda zwonka šulskeje rjadownje abo kubłanišćow spřistupnić. Tak je w Pančičanskim klóštrje zežiwjenski a zelowy centrum zaměstnjeny. Runje tak wabi Njeswačanska přirodoškitna stacija zajimcow z nazornymi temami. Tež w Budyskim Serbskim muzeju, w Stróžanskim Domje tysac hatow, w Smochćičanskim kuble swj. Bena, na Rakečanskej rybarskej šuli abo we Wulkodubrawskej Margarećinej hěće je dosć a nadosć zajimawych kubłanskich poskitkow. Towarstwo k wuwiću Hornjołužiskeje hole a haty chce kubłanske móžnosće w regionje rozšěrić a je nětko za to k wosebitemu kubłanskemu wubědźowanju namołwjało.

Prěnja pomoc za Liofit

srjeda, 31. meje 2023 spisane wot:

Kamjenc (SN). Krajny rada Budyskeho wokrjesa Udo Wićaz (CDU) a Kamjenčan wyši měšćanosta Roland Dantz staj so wčera krótkodobnje z jednaćelstwom předewzaća Liofit zetkałoj a wuradźowachu wo pomocnych poskitkach za firmu. Minjenu sobotu je so stejnišćo předewzaća w Kamjencu wotpaliło. Sobudźěłaćerjo firmy přepruwuja, reparuja a přihotuja akuwy elektrokolesow za dalše wužiwanje.

„Wšitke zarjadnistwa a zamołwići běchu spěšnje zwólniwi so zetkać“, Dantz rozprawja. Konkretnje dźe nětko wo to, tuchwilu njewužiwane objekty firmje Liofit k dispoziciji stajić. W přichodnych dnjach chcedźa sej zamołwići wšelake twarjenja wobhladać. Přirjadnica Budyskeho wokrjesa dr. Romy Reinisch je připowědźiła, zo chcedźa twarsko prawniske pruwowanje móžnych objektow w krótkim času přepruwować. Nawoda wobłuka agentury za dźěło Mathias Schramm je slubił, zo sobudźěłaćerjam perspektiwu skića a jich přechodnje druhdźe zaměstnja. Wšitcy wobdźělnicy zeńdźenja běchu sej přezjedni, zo ma so předewzaće Liofit w Kamjencu zachować a produkcija bórze zaso startować.

Bursa wukubłanja raz cyle hinak

wutora, 30. meje 2023 spisane wot:

Při Kolijach 19 w Čornej Pumpje zahaja 10. junija pilotowy projekt za přichod łužiskeho rjemjesła. Předewzaće Choćebuska rjemjeslniska komora podpěra.

Čorna Pumpa (JoS/SN). „Přichod za rjemjesło sy Ty!“, tak rěka napismo za bursu wukubłanja cyle hinašeho razu. Na nju přeprošuja póndźelu, 10. junija, wot 10 do 16 hodź. kołowokoło wagona měšćanskeje železnicy na Dróze natwara w Čornej Pumpje. Ideju k tomu měješe zarjadowar Holger Schwarz hižo loni. Partnerow k tomu je wón w Choćebuskej rjemjeslniskej komorje (HWK) a towaršnosći ASG Grodk zwr našoł. Wobaj staj wabjenje za bursu wukubłanja podpěrałoj.

„Wusměrimy so na regionalne rjemjesło“, rjekny Holger Schwarz. „Małe a srjedźnostawske zawody maja najwjace problemow fachowcow namakać. Jim chcemy pomhać, to je naš zaměr.“ Kóžde předewzaće smě so wobdźělić. „Wone pak njech so pod QR-kodom na web­stronje abo e-mejlnje do toho přizjewja“, organizator trěbne postupowanje rysuje. „Chcemy tule z moderatnym popłatkom 80 eurow tež tym zawodam prezencu zmóžnić, kiž pjenjezy za wulke wiki nimaja.“

Jako wječor wotewrjenych předewzaćow přewjeduja „Pózdnju změnu w Budyskim wokrjesu“ lětsa šěsty raz (SN rozprawjachu). Wosom městow a ně­hdźe sto firmow so wobdźěla. Nimale 850 wobdźělnikow je so hižo přizjewiło.

Wojerecy (AK/SN). „Akciju we Wojerecach 23. junija přewjedźemy. Jědnaće předewzaćow so wobdźěli. Štyri tury zestajamy“, podšmórny Christian Hoffmann, nawoda měšćanskeho hospodarskeho spěchowanja, wčera we Wojerecach. Na lisćinje předewzaćow steja wupruwowane kaž su to Bydlenska to­waršnosć Wojerecy, Klinikum Łužiska jězorina, AWO Łužica tzwr abo PEWO energijowa technika Hory runje tak kaž rjemjeslniskej firmje w měsće Sinapiusec rěznistwo a Bike Point Wiesner.

Chce polo na łuku přeměnić

srjeda, 24. meje 2023 spisane wot:

Ratar Roman Wjesela z Chrósćic wěnuje so w swójskim zawodźe regeneratiwnemu ratarstwu

Póda je najwažniši kapital ratarskeho zawoda. Wunoški a płódnosć polěp­šić měł zaměr kóždeho ratarja być. Runočasnje je póda za­kład, přiběrace wjedrowe ekstremy z dołho trajacymi suchimi fazami a sylny­mi zliwkami zmištrować, přiwšěm dołhodobnje stabilne žně za­ručić a tak strowe žiwidła plahować. Swoje hona wobdźěłuje Roman Wjesela z Chrósćic tohodla po prawidłach regeneratiwneho ratar­stwa.

Temperatury stupaja a z tym tež strach lěsnych wohenjow přiběra. W někotrych regionach płaći mjeztym hižo warnowanski schodźenk tři a štyri wot cyłkownje pjeć.

Budyšin (SN/BŠe). Zyma w Sakskej a Braniborskej bě zaso miła, tola mějachmy wjace spadkow, tuž bě póda w lěsach włóžna. Z tym běchu wuměnjenja, zo lěsne wohenje wudyrja, poprawom chětro snadne. Tola z přiběracymi temperaturami a mało spadkami so situacija spěšnje změni. Tole pokaza so minjene dny předewšěm w Braniborskej. Wohnjowe wobory wojowachu zawčerawšim přećiwo wjacorym lěsnym wohenjam. Tak je so mjez druhim blisko Ranja (Großräschen) paliło. Na zbožo njejsu so wohenje wulce wupřestrěli. Tola kaž wohnjowi wobornicy zdźěla, je w někotrych kónčinach zaso chětro sucho.

Šampansku rožku lěpje plahować

wutora, 23. meje 2023 spisane wot:

Drježdźany/Dubrawka (SN/at). Lětuši rjad tradicionalnych pólnych dnjow, zarjadowany wot Sakskeho krajneho zarjada za wobswět, ratarstwo a geologiju (LfULG), zahaji so zajutřišim, štwórtk, na pospytowej přestrjeni pola Dubrawki, w gmejnje Malešecy. Tam předstaja pospyty nastupajo družiny, rostlinoškit a hnojenje za žitne, wolijowe a bělkowe rostliny. Při hnojenju dźe předewšěm wo to, dusykowe hnojiwo eficientnje zasadźeć. Wosebitosć na prěnim z dweju pólneju dnjow w Hornjej Łužicy – tamny budźe 6. junija w Pomorcach – je, zo chcedźa wuslědki pospyta k optimowanju plahowanja šampanskeje rožki a janskeje rožki (Waldstauden- resp. Johannisroggen) prezentować. W dalšim je krajny zarjad alternatiwy k chemisko-syntetiskim rostlinoškitnym srědkam přećiwo škódnikam a chorosćam testował.

Zarjadowanje ma ratarjow a ratarki we wotpowědnych regionach pódy a klimy podpěrać při rozsudach za družiny, kotrež su stejnišćam a klimje přiměrjene. Runje tak dźe wo mnohostronski slěd płodow, wodu lutowace předźěłanje role a hnojenje po potrjebje.

Wo hwězdach we Wojerecach

póndźela, 22. meje 2023 spisane wot:

Wojerecy (SN/at). Třeća stacija roadshow „Universe on Tour“ budu wot srjedy Wojerecy. Mobilny planetarij akcije zwjazkoweho ministerstwa za slědźenje a jeho partnerow wita zajimcow hač do swjatkowneje njedźele na parkowanišću před Kulturnej fabriku. Wojerecy buchu wupytane, dokelž je tam jednaćelnja Łužiskeho centruma astrofyziki (DZA), nimo Zhorjelca druhe stejnišćo wulkoprojekta.

Na tradicije bohaty Lohrmannowy obserwatorij Techniskeje uniwersity Drježdźany swoje slědźenja za kartu hwězdow w 3 D-formaće we Wojerecach předstaja. Wopytowarjo zhonja ze stron DZA wo přichodźe slědźenja w Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu, mjez druhim wo planowanym podzemskim laborje za wuslědźenje grawitaciskich žołmow w gmejnje Ralbicy-Róžant. „We wobłuku roadshow chcedźa wobydlerki a wobydlerjow regiona a předewšěm młodych ludźi informować a za astronomiju a astrofyziku zahorić“, rjekny designowany direktor DZA prof. dr. Günther Hasinger. Wopyt wustajeńcy je darmotny. Dopołdnja hodźa so za šulske rjadownje wot 5. lětnika. Poručene je, so přizjewić pod: .

nowostki LND