Z wójnu přestać!
Wo mordarstwje znowa jednaja
Bratislava (dpa/SN). Štyri lěta po zamordowanju wotkrywanskeho žurnalista Jána Kuciaka a jeho slubjeneje Martiny Kušníroveje chcedźa w Słowakskej přećiwo pozdatnemu nadawkidawarjej znowa sudnisce jednać. Kaž rěčnica sudnistwa Katarina Kudjáková powěsćerni dpa potwjerdźi, zahaja nowy proces přećiwo milionarej Mariánej Kočnerej a sobuskućićelce přichodnu póndźelu na wosebitym sudnistwje za organizowanu kriminalitu w Pezinoku wuchodnje Bratislavy.
Tehdy 27lětny inwestigatiwny žurnalist a jeho slubjena buštaj 21. februara 2018 w swojim domje we wsy Vel’ká Mača zatřělenaj. Hakle po jeho smjerći wozjewjene reportaže žurnalista wo splećenju politiki a hospodarstwa zbudźichu masowe protesty, na čož dyrbješe słowakske knježerstwo wotstupić. W procesu přećiwo mordarjej Kuciaka běchu Kočnera a jeho komplicowku Alenu Zsuzsovu pobrachowacych dopokazow dla wuwinowali, štož je mjezynarodnje wulke rozhorjenje wuskutkowało. Nětko dyrbitaj Kočner a Zsuzsová, kotrajž druhich njeskutkow w jastwje sedźitaj, znowa před sudnistwo.
To a tamne (24.02.22)
Kaž bychu sej to dorěčeli: Předwčerawšim, 22. februara 2022, je we woběmaj uniwersitnymaj chorownjomaj Sakskeje dokładnje 22 dźěći na swět přišło, jědnaće w Lipšćanskej uniwersitnej klinice a jědnaće w Drježdźanskej. Tak bě druha palencowa ličba woblubowaniša hač prěnja 2.2.22. Tón dźeń bě so w Lipšćanskej klince pjeć ćěšenkow narodźiło, w Drježdźanskej wosom.
Wikowarja falšowanych šćěpjenskich wupokazow je policija w Berlinje lepiła. 19lětny bě z bydlenja swojeju staršeju w měšćanskim dźělu Kreuzberg z wopačnymi dokumentami wikował. Wón bě wupokazy z nalěpkami, lěkarskim kołkom a podpismom w interneće poskićał. Jako chcyše štyri tajke šćěpjenske wupokazy na Dieffenbachowej přepodać, jeho zastojnikaj zaještaj. W bydlenju namakaštaj na to kołki a nalěpki.
Zmužite modlitwy za Klětno
Wustajeńca w ewangelskej cyrkwi dopomina na wuchowanje wsy 1990
Časnik na transparenće pokazuje pjeć do dwanaćich. Widźeć je ratarski statok wosrjedź zelenje. Bjez přestaća bližo so jemu hoberski brunicowy bager. „Što je wažniše? Wuhlo abo domizna?“, takle rěkaše prašenje młodeje wosady 1988 na baneru z třoch dźělow wobstejacym. W Klětnjanskej ewangelskej cyrkwi wón hišće dźensa na hrožace wotbagrowanje wsy přez Bjerwałdsku brunicowu jamu dopomina. Horjeka w loži Božeho domu pokazuje wustajeńca tuchwilu tehdyše swědki časa. „Klitten – Klětno 1990“ rěka jeje hesło. Je to fotowa a filmowa dokumentacija wo wuchowanju Klětnoho před 32 lětami a nawjazuje na dźaknu nutrnosć w tamnišej Klětnjanskej ewangelskej cyrkwi 6. februara.
Konkretne plany wobstali
Wot dźensa płaća wolóženja
Drježdźany (SN). Wolóženja nastupajo postajenja koronapandemije dla je sakske knježerstwo wčera wobzamknyło, dźensa hižo su wone płaćiwosć za dobu hač do 3. měrca nabyli.
Tak njejsu zetkawanja, na kotrychž so jeno šćěpjeni abo wustrowjeni wobdźěleja, po ličbje wjace wobmjezowane. Je-li na priwatnym zetkanju znajmjeńša jedna nješćěpjena wosoba pódla, płaći wobmjezowanje na jednu domjacnosć plus dwě wosobje z dalšeje domjacnosće. Dotalne rjadowanje přiješe jednu domjacnosć a jednu wosobu.
Za chowanja a zmandźelenja njeje ličba wobdźělenych dlěje wobmjezowana, při čimž je dale trjeba dopokaz po prawidle 3G předpołožić.
Tele wolóženja płaća, doniž njejsu definowane wućeženje łožow w chorownjach schodźenk přećeženja docpěli: W drobnowikowanju dopokaz 3G wotpadnje, nošenje FFP2-nahubnika wostanje winowatosć. 3G płaći dale w muzejach, wopomnišćach, wustajeńcach a nutřkownych rumnosćach zwěrjencow a při wužiwanjach sportowych připrawow pod hołym njebjom (wšudźe dotal 2G).
Habeck přilubja podpěru
Berlin (dpa/SN). Němski zwjazkowy minister za hospodarstwo Robert Habeck (Zeleni) chcył ludźom pomhać, dyrbjeli-li so płaćizny zemskeho płuna krizy na Ukrainje dla krótkodobnje dale zwyšić. „Do płaćizny na swětowych wikach njemóžemy zasahnyć. Chcemy pak socialnopolitisce jednać“, rjekny Habeck w Berlinje. Naprawy přećiwo wysokim płaćiznam energije běchu tež tema wuradźowanja wodźacych zastupnikow amploweje koalicije SPD, Zelenych a FDP.
Wjace pjenjez za bliskowobchad
Bremen (dpa/SN). Wobchadni ministrojo zwjazkowych krajow chcychu dźensa z wobchadnym ministrom Volkerom Wissingom (FDP) wo swojich žadanjach nastupajo wjace pjenjez za zjawny bliskowobchad rěčeć. Po měnjenju krajow su klimowe zaměry a planowane podwojenje ličby sobujěducych jeno z masiwnym wutwarom poskitkow docpějomne. A za to trjebaja zwjazkowe kraje z Berlina wjace srědkow, kotrež měli so hač do 2030 kóžde lěto wo 1,5 miliardow eurow zwyšić.
Razniše naprawy ze stron EU
Aktiwisća za škit klimy su dźensa – kaž běchu to ...
Zapad chłosta Rusku ze sankcijemi
Washington/Brüssel/Moskwa (dpa/SN). USA a Europa su z paketom chłostanjow na najnowšu eskalaciju Moskwy w krizy Ukrainy dla reagowali. Europska unija wobzamkny přećiwo Ruskej sankcije, kotrež maja hižo wot dźensnišeho płaćić. Tež knježerstwo USA je prěnje chłostanja Ruskej wobzamknyło a dalše připowědźiło. Wonkowny minister USA Antony Blinken je jutře planowane zetkanje ze swojim ruskim kolegu Sergejom Lawrowom wotprajił. Běły dom móžne zetkanje prezidenta USA Joewa Bidena a ruskeho prezidenta Wladimira Putina najprjedy raz wuzamkuje. Biden liči z dalšej eskalaciju ze stron Ruskeje a z wulkim nadpadom na susodnu Ukrainu.
Hladajo na połoženja přepołoža USA přidatnych wojakow a techniku do wuchodneje Europy. Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj připowědźi we widejowym poselstwje dźělnu mobilizaciju rezerwistow.
Zwyša minimalnu mzdu
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo je dźensa wotpohladej, minimalnu mzdu na dwanaće eurow zwyšić, puć rubało. Zakonski naćisk zwjazkoweho ministra za dźěło Hubertusa Heila (SPD) předwidźi, delnju mzdowu hranicu w Němskej wot 1. oktobra z jónkrótnej kročelu na dwanaće eurow zwyšić. Něhdźe 6,2 milionaj ludźi změjetej z toho swoje lěpšiny.
Po posedźenju kabineta chcyše so minister Heil na wopyće w pjekarni njedaloko Magdeburga wo konkretnych wuskutkach zwyšeneje minimalneje mzdy informować. Wobzamknjenju kabineta přizamknje so normalny parlamentariski proces. Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) bě do srjedźišća swojeho wólbneho boja stajił, minimalnu mzdu zwyšić.
Bjezposrědnje do posedźenja knježerstwa běchu ze stron CDU/CSU na tym dwělowali, zo wyša mzda chudobje w Němskej woprawdźe zadźěwa. „Wyše płaćizny zwyšenja w niskich mzdowych skupinach hnydom zaso nadproporcionalnje zežeru“, rjekny socialna politikarka CDU Mareike Wulf nowinarjam.
To a tamne (23.02.22)
Naročny projekt plahowanja je so w Južnej Africe radźił. Wón měješe zaměr, wutupjenu družinu quagga – měšeńcu konja a cebry – zaso wožiwić. Je to poddružina cebry bjez smuhow. Lěta 1883 wotemrěty quagga słušeše něhdy do typiskeho wobraza južnoafriskich stepow. Ze zaměrnym plahowanjom su wot lěta 1987 spytali družinu wožiwić. Mjeztym maja jich něhdźe 200 zwěrjatow.
Ludźi wobćežowace dźiwje swinjo je so na stanowanišću Boek nad jězorom Müritz wo zasadźenje policije postarało. Wone bě tak njemdre, zo dyrbješe swójba před nim ćeknyć. Wšitke pospyty, je z wołanjom, hałzami abo gestami wuhnać, zwrěšćichu. Tuž so zastojnicy rozsudźichu skoćo zatřělić. Po prěnich wutřělach ze słužbneje pistole zranjene dźiwje swinjo do rohodźe ćekny. Hajnik z psom dyrbješe na to za nim pytać.
