„Jězba barbow“ w galeriji widźeć

wutora, 18. januara 2022 spisane wot:
Wot wolóženych koronowych postajenjow profituje nětko tohorunja Biskopičanska Carla Lohsowa galerija. Tam je wot minjeneje njedźele widźeć wustajeńca Silvija Fritscheho „Jězba barbow“. Biskopičanski wuměłc pokazuje něhdźe 40 twórbow, předewšěm měšćanske napohlady a krajiny, kotrež titulej přehladki połnje wotpowěduja. Wot 2009 so mjeztym 39lětny molowanju wěnuje a ma nětko tež swójski ateljej. Wustajał je wón hižo w Ramnowje a Drježdźanach. Ze swojim ­ateljejom ­wobdźěla so Silvio Fritsche kóžde lěto na sakskej akciji „KUNST:offen“ ­a zmóžnja ­zajimcam dohlad do swojeho skutkowanja. Foto: Carla Lohsowa galerija

Arnošt Grofa

wutora, 18. januara 2022 spisane wot:
16. wulkeho róžka 1922 narodźi so Arnošt Grofa w Chasowje serbskej ewangelskej ratarskej swójbje. Tež wón bu pilny a swědomity ratar-prodrustwownik. Po nanje přewza Domowinsku skupinu Chasow a je jej lětdźesatki předsydarił. Skupina bě najaktiwniša towaršnostna móc we wsy. Staraše so sylnje wo hajenje serbskeje kultu­ry a nałožowanje maćeršćiny. Pra­wi­dłownje organizowaše předsyda kubłanske wulěty kaž tež literarne wječorki. Sam je wo domiznowědnych temach přednošował. 17 lět je ze swojim dobrym hłosom w Radworskej Meji sobu spěwał. Wuběrny znajer starych serbskich wopřijećow ratarstwa a přirody je pilnje do serbskeho dźenika a Pomhaj Bóh dopisował. 1991 dósta Myto Domowiny. Grofa bě wjele lět w cyrkwinskim předstejićerstwje Njeswačanskeje wosady, bě městopřed­syda Serbskeho wosadneho zwjazka a je so ze swójbnymi na Serbskich cyrkwinskich dnjach aktiwnje wobdźělał. Po towaršnostnym přewróće bě mjez prěnimi čło­nami wozrodźeneje Maćicy Serbskeje, je 1994 Serbske ewangelske towarstwo sobu­ załožił a w jeho předsydstwje přikładnje sobu skutkował. 6. januara 2014 wón zemrě.

16. wulkeho róžka 1902 narodźi so w Chelnje pozdźiši prěni powołanski serb­sk­i dźiwadźelnik, režiser a prěni intendant Serbskeho ludoweho dźiwadła Jan Krawc. Wuchodźiwši Radworsku wjesnu šulu, hdźež běštaj Jan Andricki a Michał Nawka jeho wučerjej, bě wón chowanc katolskeje měšćanskeje šule w Budyšinje a měješe so po přeću nana z fararjom abo wučerjom stać. Krawc pak rozsudźi so za wu­měł­stwo­we powołanje dźiwadźelnika. Ja­ko­ šuler bě hižo na schadźowance 1919 w kruchu Józefa Nowaka „Swobody njewjesta“ sobu hrał. Krawc spřećeli so z kom­ponistom a wučerjom Bjarnatom Krawcom w Drježdźanach a z jeho swójbnymi. Bjarnat Krawc runaše jemu puć do wuměłskeho skutkowanja. W Zhorjelskim dźiwadle je Jan Krawc nazymu 1928 prěnju rólu přewzał. W běhu lěta wukubła so na dźiwadźelnika a hraješe na mnohich jewišćach dźiwadłow w Šleskej, w Konstanzu nad Bodamskim jězorom a mjez druhim tež w Oldenburgu. Nazymu 1944 dyrbješe do wójska a je so 1945 ze sowjetskeje jatby domoj do Łužicy nawróćił.

Načasna kniha za młodostnych

póndźela, 17. januara 2022 spisane wot:
Budyšin (SN). W Ludowym nakładni­stwje Domowina je dźensa kniha za či­tarjow wot 13 lět z titulom „Bjez čriji“ reno­měrowaneje čěskeje spisowaćelki Ivony Březinoveje wušła. 15lětny Benjamin je při sněhakowanju ćežko znjezbožił. Jako w chorowni wotući, maja lěkarjo špatne powěsće. Roman, kotryž staj Jana Štillerová a Pětr Šołta přełožiłoj, rysuje wšitke emocionalne fasety młodostneho mjez zadwělowanjom a triumfom. Knihi Ivony Březinoveje buchu dotal do 14 rěčow přełožene, a tele wudaće bě samo za čěske myto „Złoty banćik“ nominowane.

Dialog město dominancy

póndźela, 17. januara 2022 spisane wot:

Slědźenje za proweniencu, to rěka prašenje za pochadom objektow w muzejach, je tež tema w Sakskej. Z direktorku etnologiskich muzejow w Lipsku, Drježdźanach a Ochranowje Léontine Meijer-van Mensch je so kulturnopolitiska rěčnica sakskeje frakcije Zelenych dr. Claudia Maicher na njedawnym zjawnym digitalnym zarjadowanju rozmołwjała.

Muzej ma nowu nawodnicu

póndźela, 17. januara 2022 spisane wot:

Grodk (JoS/SN). Wot 1. decembra 2021 nawjeduje Annemarie Ziegler Delnjołu­žiski holanski muzej w Grodku. Wona naslěduje Eckberta Kwasta, kiž je tam do to­ho nimale dwaj lětdźesatkaj w tym zastojnstwje skutkował.

29lětna je na Wojerowskim Lessingowym gymnaziju maturowała a po dobrowólnym socialnym lěće w Choćebuzu germanistiku a stawizny w Greifswaldźe studowała. Dźěłała je wona na to w kulturnohistoriskim muzeju w Stralsundźe a jako projektowa wobdźěłarka w Šotiskej. Nawróćiwši so domoj do Derbna (Döbern) skutkowaše jako wučerka na zakładnej šuli. Jako pak wokrjes Sprje­wja-Nysa městno nawodnicy muzeja wu­pi­sa, so Annemarie Ziegler za nje požada a ma tam nětko načolne městno.

Wo Łužicy w prěnim SPIEGELu stało

pjatk, 14. januara 2022 spisane wot:

Magacin SPIEGEL zhladuje na 75. róčnicu wobstaća. Mało znate wšak dźensa je, zo bě­ w prěnim wudaću 4. januara 1947 ­Łužica naspomnjena. Pod nadpismom „Žiwjenski rum – čerwjeny lakěrowany“ zaběra so přinošk z perspektiwu regiona podłu dźensnišeje němsko-pólskeje mjezy. Tak tam pisaja, zo dyrbi Němska spokojom być, hdyž so Polacy z mjezu Wódra-Nysa spokojeja. Měšćanski radźićel SED Schmidt, nawoda zarjada za ludowe kubłanje w Halle, tehdy naspomni, zo „mějachu słowjanske ludy něhdy swoje­ sydlišća podłu Solawy, zwotkelž běchu je němske kmjeny wutłóčili.“ Magacin měješe za wažne zapřijeć „zapadnu agentu­ru“ we Wrócławju, kotraž měješe za to, zo „so historiske a moraliske prawa pólske­ho naroda při liniji Wódra-Nysa njekón­ča“. W zhromadnosći ze „słowjanskim komitejom“ prócowaše so agen­tura, swět wo tym přeswědčić, zo dyrbja wuchodnu mjezu Němskeje znajmjeńša hač k Łobju wróćo połožić a zo korjenja „historiske prawa“ za to w lěće 1000.

Kampanja ma onlineshop

štwórtk, 13. januara 2022 spisane wot:

Drježdźany (SN). Z nowym poskitkom započa so w lěće 2022 kampanja „So geht sächsisch“. W kooperaciji z medijowej skupinu DDV Lokal su sakskich wikowarjow, posłužbowarjow a regionalne manufaktury hromadu wjedli. Pod internetnej adresu www.so-geht-saechsisch.shop móža zajimcy z wjace hač 2 400 sakskich wudźěłkow wuzwolić a je kupić. Mjez nimi su „mnohe ekskluziwne a inowatiwne produkty a limitě­rowane edicije“, zdźěli sakska statna kenclija.

Tež z Łužicy su we wirtuelnym wobchodźe produkty na předań, na přikład marmelada z 1. Budyskeje marmeladoweje manufaktury, žonop z Budyskeho Hamornika a pjelnjaki z Kumwałdskeje firmy Diplomat. Mjez pokiwami za zabawu namakaš tohorunja knihu fotografa Jürgena Maćija „Tief im Osten – Die Lausitz im Wandel 1976–2020“.

„Bě nam wažne wutworić platformu, kotraž mnohotnosć Sakskeje wotbłyšćuje a při tym wulku paletu produktow a poskitkow pod kwalitatiwnym znamješkom ‚Made in Saxony‘ zjednoća“, wu­zběhny rěčnik sakskeho knježerstwa Ralph Schreiber.

Peter Gehrisch wosomdźesatnik

štwórtk, 13. januara 2022 spisane wot:
Peter Gehrisch swjeći dźensa 80. narodniny. W Drježdźanach 13. januara 1942 rodźeny a mjeztym w pólskim Lwóweku Śląskim bydlacy basnik a přełožowar je tež Serbam a serbskej literaturje nimoměry přichileny. Z mnohimi serbskimi literatami wón hižo přez lětdźesatki tworićelske styki wudźeržuje. Gehrisch bě wjacekróć wobdźělnik Swjedźenjow serbskeje poezije – tak lěta 2015 na čitanju pod Budyskej wodarnju (hlej wobraz). W nakładnistwje Traiana Popa w Ludwigsburgu je pomhał wudać serbsko-němsku zběrku poezije serbiskeho basnika Mića Cvijetića „Donjebjesspěće“. Serbske awtorki a serbscy awtorojo přeja swojemu koleze a přećelej wjele zboža a dalše płódne styki na dobro tež serbskeho pismowstwa. Foto: Monika Dyrlichowa

Hrajnišća poněčim zaso wotewru

wutora, 11. januara 2022 spisane wot:

Po wobzamknjenju sakskeho knježerstwa budu kulturnišća wot 14. januara znowa zjawnje přistupne, hdyž tež z wobmjezowanej kapacitu přihladowarjow a pod hygienowym prawidłom 2G. Jeničce diskoteki a kluby wostanu ­dale zawrjene.

Budyšin (SN/bn). Němsko-Serbske ludowe dźiwadło hrajnu dobu 2021/2022 po dwuměsačnej přestawce z třomi komedijemi dale wjedźe. 15. januara pokazaja inscenaciju „Der dressierte Mann“ na hłownym jewišću a klankohru „Dieter und der Wolf“ w Dźiwadle na hrodźe. Dźeń na to slěduje němska wersija krucha „Dołhož fenki běža“ we wulkim domje. Prěnja premjera lěta 2022 budźe 19. januara „Der Reichsbürger“ z Marianom Bulankom we hłownej róli.

nowostki LND