Kruta fragilita byća a njebyća
Zakónčacy koncert hudźbneho rjadu poda wid do přichoda
Na žurli Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje wotmě so minjenu sobotu wječor třeći a zdobom zakónčacy koncert lětušeho hudźbneho rjadu „musica nova sorabica – tradicija + eksperiment“. Saksofonowy kwartet modernsax Berlin, pianist Martin Schneuing, dirigent Lukaš Čórlich, smyčkowy kwartet kaž tež orchester Serbskeho ludoweho ansambla prezentowachu nimo štyrjoch nowotwórbow tež někotre njezachodne twórby ze serbskeho hudźbneho składa zašłosće, kotrež maja dale trajnu hódnotu.
Pod hesłom „Głažk – škleńca – fragilita“ staji so w přenjesenym zmysle prašenje za stabilnosću a njezachodnosću w žiwjenju a hač móža nowe wuměłske twórby, a to w tutym padźe moderne kompozicije serbskich hudźbytwórcow, na tutu tematiku wotmołwu namakać. Skónčnje dźě staja so w našim njeměrnym času wjele dotal pozdatnje wobstajneho do prašenja – zdawa so być njestabilne, wohrožene a z tym fragilne – kaž škleńca (delnjoserbsce: głažk).
Dych žiwjenja
„Dych žiwjenja“ rěka nowe rejowane hudźbne dźiwadło Serbskeho ludoweho ansambla. Wone změje tutón pjatk na žurli SLA w Budyšinje swoju prapremjeru. Stefan Cuška je so z Julianu Kaulfürstowej rozmołwjał, kotraž je ansambl při tutej wosebitej produkciji dramaturgisce a w naležnosćach drastow poradźowała.
Skutkujeće hižo mnohe lěta w Slepom a sće so do mnohich žiwjenskich wobłukow tamnišeje kónčiny zanuriła. Što je was k tomu pohnuło?
Juliana Kaulfürstowa: Sym mjeztym hižo 13 lěta powołansce w Slepom skutkowaca. Započała sym jako projektowa koordinatorka Domowiny, potom sym jako wědomostna sobudźěłaćerka Serbskeho instituta slědźiła a wot lětušeho dźěłam zaso za Domowinu jako rěčna motiwatorka.
Slepjanšćina je woprawdźe rjana rěč, ludźo tu w Slepom su mje stajnje přećelnje witali, wokolina je krasna, hola ćicha a wonjata. K tomu přidruža so serbske nałožki a zajimawe stawizny, kotrež mi ludźo powědaja.
Kak sće Serbski ludowy ansambl w produkciji podpěrała?
55 lět Muske spěwne towarstwo Hornja Hórka
Hornja Hórka. Njedawno woswjeći Muske spěwne towarstwo Hornja Hórka swoje 55lětne wobstaće. Koncert zahaji so z domizniskim spěwom na česć wjeskow pod Mnišoncom, kiž je prěni dirigent a nawoda chóra wučer Hilmer Urban skomponował. Přizamkny so postrowne słowo dźensnišeho předstejićerja Ulfa Müllera z Dźěžnikec. Wón powita wutrobnje na 120 přichwatanych hosći a spominaše zdobom na wuběrnych dirigentow zašłosće: Hilmara Urbana 1968–1999, Mariku Mathes 1999–2019 kaž tež Jana Chlebníčeka 2020–2022. Dźakowaše so tež dźensnišemu dirigentej, młodemu gymnaziastej Moritzej Polpitzej, kiž je hnydom po smjerći Chlebníčeka zastojnstwo přewzał. Polpitz wšak běše dwě lěće dołho chórowe proby wopytował a sej tójšto wot Chlebníčeka nawučić dał. Chlebníček je chór 22 lět přewodźał. Ulf Müller dźakowaše so tež wšěm mužam zašłosće a přitomnosće za jich skutkowanje, wuzběhujo dweju hišće žiwych sobuzałožerjow Christiana Ehrku a Manfreda Lahodu. Jara wutrobnje witaše wězo muzikaliskich hosći: Muski chór Budestecy a dujerjow něhdyšeho Dujerskeho orchestra Budyšin.
W programje so nałožkam kołowokoło poroda a smjerće w Slepjanskej ...
Za woprawdźity Łužiski festiwal
Łužiski festiwal nabywa stajnje a wjace zjawneje akceptancy. Na druhim boku pak słyša organizatorojo tež kritiske hłosy. Tak přeja sej tudyši wuměłcy sylniše zapřijeće regionalnych poskitkow a poskićerjow.
Nowostka na knižnych wikach w Frankfurće
Frankfurt nad Mohanom (AB/SN). Minjenu sobotu měješe na knižnych wikach w Frankfurće nad Mohanom serbsko-němska zběrka „Posledni sněh/Der letzte Schnee“ Traiana Popa swoju premjeru. Na rumunske wustajenišćo přichwatachu tež Serbja a potomnicy Serbow mjez druhim z Kassela a Bensheima.
Ediciju rumunsce pisaceho spisowaćela, bydlaceho wot lěta 1990 w Ludwigsburga, prezentowaštaj awtor sam kaž tež zestajer a wudawaćel zběrki Benedikt Dyrlich. Někotre jeho a Dorotheje Šołćineje přełožki basnjow do serbšćiny přednjese Monika Dyrlichowa, němske přebasnjenja z pjera Edithy Konradt a Johanna Lippeta pak čitaše Barbara Zeizinger z Darmstadta.
W literarnej bjesadźe Traian Pop wuzna, zo bě so před třomi lětdźesatkami přez basnje Kita Lorenca a dalšich serbskich basnjerkow a basnikow ze Serbami zeznajomił a so takle za serbsku poeziju horić započał. „Z toho su wurostli přećelstwa, tež wopytaj Łužicy, wosebje pak najwšelakoriše serbsko-němske literarne předewzaća w mojim nakładnistwje“, doda hibićiwy basnik a nakładnik.
Studija wušła
Jubilejny lětnik „Łamki“ zbliži
Na Čěsko-Němske dny kultury w Drježdźanach a w Euroregionje Łobjo/Labe přeprošuja organizatorojo wot 26. winowca hač do 12. nazymnika 25. raz. Jubilejny program wopřija 70 zarjadowanjow na sakskej stronje a dalšich 20 na čěskej, hłownje w regionje Ústí nad Labem.
Drježdźany (SN/at). Zazběh kulturnych dnjow budźe tradicionalny koncert zajutřišim, štwórtk, jubileja dla w Drježdźanskim Kulturnym palasće. Wosebity program wuhotujetej Drježdźanska filharmonija a Filharmoniski chór Praha. Zaklinči twórba „Otče náš“ Leoša Janáčeka, dirigowana wot Lukáša Vasileka, kiž Praski filharmoniski chór wot lěta 2007 nawjeduje. Pod nawodom młodeho ameriskeho dirigenta Roberta Treviña, wón je šefdirigent Basque National Orchestra a Malmö Symphony Orchestra, budźetej dale „Koncert za obowu a mały orchester“ Bohuslava Martinů kaž tež „Wosudowa pěšeń“ Johannesa Brahmsa słyšeć.
Dalše stołpy za wobstaće trěbne
Budyšin (SN/MiR). Wjace hač połsta zajimcow – Serbow a Němcow – bě sej wčera nawječor do Budyskeho Serbskeho muzeja dóšło. Běše to poslednja składnosć, sej wustajeńcu „Čej’ da sy? Einblicke in die sorbische katholische Welt“ wobhladać. Ludowe nakładnistwo Domowina a Serbski muzej stej finisažu z literarno-hudźbnym wječorkom na žurli muzeja zwjazałoj.
W běhu zašłych pjeć měsacow je sej dohromady 5 400 ludźi wustajeńcu wobhladało. Ramikowy program wopřiješe 16 zarjadowanjow, na kotrež bě kuratorka Andrea Pawlikowa přeprosyła. Nowostka běchu štyri cyłodnjowske kolesowanja po serbskej katolskej kónčinje podłu Klóšterskeje wody z Tadejom Šimanom, dalšim kuratorom přehladki.
