Z wudaća: wutora, 18 oktobera 2016

Lipsk (SN). W Lipšćanskim literarnym nakładnistwje je wušła zběrka basnjow Milana Hrabala z titlom „Eine schimmernde Wabe Glimmer“. Róža Do­mašcyna­ je basnje přeněmčiła. Čěski basnik a přećel Serbow zaběra so w jeho twórbach z přichadom swójby do Varnsdorfa a ze stawiznami města a regiona. Wobohaćace su mysle wo porodźe, žiwjenju a zemrěću, kotrež so, zwjazane z byćom, do rozuma a duše čitarja zadobudu.

Berlin (dpa/SN). Frakcija unije w Zwjazkowym sejmje je rozsud prezidenta parlamenta Norberta Lammerta, so z aktiwneje politiki wróćo sćahnyć, wobžaro­wała. Cofnjenje tajkeho wulce připóznateho politikarja „je nam hórka strata“, rjekny parlamentariski jednaćel frakcije Michael Grosse-Brömer (CDU) dźensa w Berlinje. 67lětny Lammert bě wčera dospołnje njewočakowano připowědźił, zo při wólbach Zwjazkoweho sejma klětu nazymu hižo njekandiduje. Politikar CDU přisłuša k sejmej mjeztym 37 lět.

Ciwilistow škitać

Genf (dpa/SN). Při wojowanju wo irakske město Mossul, w kotrymž knježi dotal terorowa milica Islamski stat, měli wšitcy wobdźěleni na škit ciwilistow dźiwać. Tole je sej Němski čerwjeny křiž zhromadnje z partnerskej organizaciju Čerwjenym połměsačkom dźensa w Genfje žadał. „Wosebje wažne je, strowotniske zarjadnišća a jich personal škitać“, rjekny rěčnik organizacije. Čerwjeny křiž so na to hotuje, zo ma přichodne dny hač do miliona ćěkancow zastarać, kotřiž wojowanjow dla krizowu kónčinu wopušćeja. Ofensiwa bě so wčera zahajiła.

Šěsć ćežkozranjenych

Twarske dźěła při mosće nad Budyskej Zeppelinowej su zahajene. Kónc tydźenja su dźěłaćerjo dźěl stareho mosta zwottorhali a prowizoriski móst natwarili, zo by železniski wobchad dale zaručeny był. Nowotwar mosta a pod nim wjeduceje dróhi je sobu najnaročniše twarske předewzaće wokrjesa. Wone płaći 13 milionow eurow a ma dwě lěće trać. Foto: SN/Maćij Bulank

Štyri dźiwje swinje w zahrodowym basenku su w Schwäbisch-Gmündźe zasadźenje policije zawinili. Po informacijach policije běchu wone njedźelu do basenka padnyli a njemóžachu so hižo same wuswobodźić. Policisća, wohnjowi wobornicy a skótny lěkar spytachu jim pomhać. Najebać to so dwě swinjeći zatepištej, dalšej dyrbjachu zasparnić. Jenož ranca móžeše pool přez rampu wopušćić. Při basenku nasta škoda 5 000 eurow.

Swoju žonu nachwilnje zhubił je 70lětny hribar w badensko-württembergskim Gingenje. Jako wona na jeho wołanje njereagowaše, muž so starosćejo wo swoju žonu policiju zawoła. Wjacore wobsadki policajskich awtow a samo helikopter za žonu pytachu – podarmo. Ta bě so dawno na dompuć podała. Policija měješe zro­zumjenje: „Štóž so woprawdźe starosći, smě policiju zawołać“, rěčnik zdźěli.

Choćebuz (dpa/SN). Po wjacorych dlijenjach chcedźa w Choćebuzu rewizijne jednanje přećiwo přećiwnicy brunicy, kotraž bě so w bywšim procesu spjećowała, swoje mjeno mjenować, dnja 25. oktobra zahajić. Tole je krajne sudnistwo na naprašowanje powěsćernje dpa wobkrućiło. K wospjetnemu přesunjenju termina bě dóšło, dokelž bě pjata chłostanska komora sudnistwa jednanje młodźinskej chłostanskej komorje přepodała.

Choćebuske hamtske sudnistwo bě 19lětnu w juniju k dwěmaj měsacomaj jastwa zasudźiło, dokelž bě swjatki při protestach přećiwo brunicy we łužiskim brunicowym rewěrje policista zraniła. Wobswětoškitna aktiwistka bě přećiwo wusudej rewiziju zapodała. Pad bě njewšědny, dokelž bě žona po swojim zajeću a tež při jednanju před sudnistwom swoje personalije zatajiła. Mjeztym je wona po informacijach sudnistwa pječa rjekła, štó wona je.

Zetkanje słowakskeho prezidenta Kiski z nim ma dohru

Praha/Bratislava (dpa/K/SN). Dalaj Lama, duchowny nawoda Tibećanow, je Słowaksku dwaj dnjej wopytawši nětkole na tři dny trajacej wiziće w Čěskej. K za- zběhej je wón na swojeho njeboh přećela Václava Havela składnostnje jeho njedožiwjenych 89. narodnin dopomnił. „Wšitcy mamy zamołwitosć za to, zwoprawdźić jeho wiziju – nic jenož w tutym kraju, ale w mnohich dźělach swěta“, zwurazni hósć něhdźe tysac připosłucharjam na Naměsće pod hrodom. Tibetski lawreat Nobeloweho měroweho myta, tuchwilu w indiskim eksilu žiwy, wobdźěla so w Praze na konferency „Forum 2000“. Wone zarjadowanje bě swój čas Havel hromadźe z ameriskim spisowaćelom-publicistom Eliejom Wieselom a filantropom Yoheijom Sasakawu załožił. Na kromje foruma, kiž wotměwa so 20. raz, zetka so tibetski hósć z naměstnym čěskim ministerskim prezidentom Pavelom Bělobrádekom.

Łužiska hospodarska iniciatiwa spomóžnje koncepty za nowe předewzaća podpěruje. We wobłuku wubědźowanja wo Łužiske myto za załožerjow eksistencow (LEX) zhonimy mjeztym třinaty raz wo tym. W spočatnych lětach běchu hłownje wobchodniske ideje z Delnjeje Łužicy myto­wali. Mjeztym je Hornja Łužica dopokazała, zo bydla tu tež mudre hłójčki. A wone wuwiwaja ideje, kotrež ma jury wubědźowanja LEX za mytowanja hódne. Na přikład je młoda Sakska spirituozowa manufaktura z Korzymja nominowana. Štóž bě na njedawnym dnju wotewrjeneho pomnika na Židowje něšto metrow wot Hammerec młyna zdalene małe wiki wopytał, móžeše wudźěłki tejele małeje firmy woptać. Při tym poskićeše so rozmołwa z mějićelom Martinom Wagnerom wo jeho wobchodniskej filozofiji. Wjeselu so nad jeho nominowanjom. Wšako je wone tež witane wabjenje. Axel Arlt

Moskwa (dpa/K/SN). Ruska a syriske wójsko su za štwórk wosomhodźinski přiměr Aleppej připowědźiłoj. W tym času­ móža ciwilisća a tež bojownicy město po dwěmaj koridoromaj wopušćić. W „humanitarnej přestawce“ móhli tohorunja zranjenych zwonka njeho zastarać. Kónc tydźenja bě konferenca Ruskeje, USA a wjacorych regionalnych statow Syriskeje dla njewuspěšna wostała.

Berlin (dpa/SN). Prěni króć po wudyrjenju krizy na wuchodźe Ukrainy wočakuja ruskeho prezidenta Wladimira Putina jutře w Berlinje. Na wjerškowym zetkanju wo měrowym procesu na Ukrainje chcedźa so nimo njeho zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU), ukrainski prezident Petro Porošenko a francoski prezident François Hollande wobdźělić, zdźěli rěčnik knježerstwa Steffen Seibert.

Drježdźany (dpa/SN). Po misnjenym zajeću a sebjemordarstwje terorizma podhladneho Dschabera al-Bakra je so parlamentariske předźěłanje zahajiło. W Drježdźanach stej so k tomu dźensa nutřkowny a prawniski wuběrk k zhromadnemu posedźenju zetkałoj, zo byštej pozadki podawkow wuswětliłoj. Jutře chce w Berlinje nutřkowny wuběrk Zwjazkoweho sejma wo tym wuradźować.