Z wudaća: pjatk, 13 januara 2017

Budyšin. Wulkeho naprašowanja zawčerawšim dla poskići zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Hajko Kozel (Lěwica) štwórtk, 19. januara, dalše socialne poradźowanje w swojim Budyskim běrowje na Šulerskej 10. Zhromadnje z Gregorom Janikom, w socialnym prawje wosebje wobhonjenym prawiznikom, pomha wón problemy rozrisać, kotrež so často w socialnych prašenjach jewja, wosebje nastupajo Hartz IV. Poradźowanje wotměje so wot 13.30 do 17 hodź. a je tež w serbskej rěči móžne. Wosobinski termin dojednać móža sej zajimcy pod telefonowym čisłom 03591/ 31 89 904.

Towarstwo přeproša

Worklecy. Towarstwo Worklečanskeje kapałki Marije maćerje Božeje přeproša wutrobnje swojich sobustawow kaž tež wšěch dalšich, kotřiž so kołowokoło kapałki wo čistotu, wupyšenje, wobrubjenje a zaručenje Božich mšow a duchowneho žiwjenja staraja, na zhromadny wječor wutoru, 17. januara, na žurlu maltezow­ we Worklecach. Započatk je ze zhromadnym róžowcom we 18 hodź. w kapałce.

Njebjelčicy (SN/MWj). Tak mjenowany insektowy hotel maja nětko w Njebjelčanskej pěstowarni „Jan Skala – Barbojte kamuški“. Tón pak sej holcy a hólcy kupili njejsu, ale dóstachu jón dźensa dopołdnja darjeny.

Darićeljo, požadarjo azyla, su zapřijeći do projekta Kamjenskeje kubłanskeje towaršnosće ­(KABI) w Njebjelčanskej socialnej dźěłarni na kromje wsy. Po tym zo je tam wobšěrny projekt z dołhodobnje bjezdźěłnymi wuběžał, dósta KABI spěchowanske srědki přizwolene, zo móža w Njebjelčicach dźesać migrantow rěčnje wukubłać a jim tež praktiske dźěło zmóžnić. Tak woni jenož němsku rěč njewuknu, ale tež insektowe hotele twarja. „Runočasnje chcychmy jich dalokož móžno do našeje gmejny integrować a jim filozofiju našeje wsy zbližić, štož wšak rěčnje cyle jednore njebě“, rozłoži Njebjelčanski wjesnjanosta Tomaš Čornak (CDU). Zrodźichu tuž ideju, pěstowarskim dźěćom tajki hotel darić­ a tak dźěl wsy bliže zeznać.

Dramatiske sceny wothrawachu so wčera wječor w Njedźichowskej lěsnej kupjeli. Tam běštej dwě wosobje přez lód do wody zapadnyłoj, tak zo dyrbjachu jej wohnjowi wobornicy wuchować. Na zbožo jednaše so jenož wo zwučowanje, do kotrehož bě nimo Njedźichowskich wobornikow tež specialna wuchowanska skupina katastrofoweho škita Budyskeho wokrjesa zapřijata. Dweju znjezboženeju wuchowachu z gumijowym čołmom. Nimo toho zasadźichu dołhe rěble, po kotrychž so k městnu njezboža bližachu. Foto: Rico Löb

Mjenje wopytowarjow přišło

Drježdźany. Lěta 2016 je mjenje wopytowarjow do sakskich muzejow přišło. Statne wuměłske zběrki Drježdźany mějachu dźewjeć procentow mjenje hosći, Kamjeničanski statny muzej za archeologiju dwaceći procentow a Lipšćanski muzej tworjaceho wuměłstwa samo štwórćinu mjenje. To zdźěla sakske ministerstwo za wuměłstwo w Drježdźanach.

Wjace wukrajnikow w Čěskej

Praha. Po wuličenju Čěskeho statistiskeho zarjada přebywa w Čěskej republice tuchwilu telko wukrajnikow kaž hišće ženje. W nowembru 2016 bě jich 495 000 wosobow (4,5 procentow wobydlerstwa kraja). Mjez nimi přewažuja Słowacy, Ukrainjenjo a Vietnamjenjo. Najwjetši podźěl cuzych statnych přisłušnikow zwěsćichu w Praze (14 procentow), najmjeńši we wokrjesu Opava (jedyn procent).

LEAG wostanje sponsor FCE

Cyle dospołna drasta hišće njebě, jako mějachu sobuskutkowacy lětušeho ptačokwasneho programa Sersbskeho ludoweho ansambla dźensa prěnju kostimowu probu. Z jubilejnym programom „Dejmantne a hinaše ptački“ dopominaja chór, orchester a balet SLA na 60 lět spěwow, rejow a skečow. Dźens za tydźeń budźe premjera w Choćebuzu. Foto: SN/Maćij Bulank

Marko Wjeńka

Jako bě loni w nowembru doskónčnje wěste, zo budźe Donald Trump nowy prezident USA, mi znata powědaše, zo je so jeje dźesaćlětny syn doma prašał: „Mama, budźe nětko wójna?

Dopominaće so hišće, kak zahoriće smy před wosom lětami noweho prezidenta Baracka Obamu witali? Prěni čorny prezident! Mudry, modernje myslacy čłowjek z naročnymi předewzaćemi. Nětko budźe wšitko lěpje, sej myslachmy.

Dźensa, na kóncu jeho zastojnstwa, wěmy, zo je Obama ze swojej politiku tež sobuzamołwity za nowe krizy, za wójny a wjele mortwych. Myslu na wonu „rewoluciju“ na Ukrainje, kotruž su USA financowali a kotraž je zakład dźensnišeho politiskeho chaosa w kraju. A wójna w Syriskej z wobdźělenjom USA je sej mjeztym statysacy woporow žadała.

Prěni Hornjołužiski festiwal dźěćaceje hudźby tež w serbskej rěči

Budyšin (SN/CoR). „Budźe to jónkrótny podawk, zo 30 wuměłcow z cyłeje Němskeje, kotřiž spěwy za dźěći tworja, zhromadnje na jednym festiwalu hudźi.“ Takle wopisowaše Beate Tarrach na wčerawšej nowinarskej konferency w Budyskim Kamjentnym domje wuznam prěnjeho Hornjołužiskeho festiwala dźěćaceje hudźby. Wot 2. do 4. februara přeproša dźěći a swójby w Budyšinje, Lubiju, Wojerecach, Smochćicach, Zhorjelcu, Mittelherwigsdorfje a Běłej Wodźe na dohromady 26 zarjadowanjow. Mjez nimi budźe 16 koncertow k sobučinjenju w šulach a hortach. Mjeztym zo su prěnje štyri koncerty hižo přez šule a horty wuknihowane, ma dźewjeć dźěłarničkow za pedagogow, staršich a dalšich zajimcow hišće kapacity.

Hižo wot lěta 1995 poskića w Budyšinje rodźena pianistka Heidemarja Wies­nerec lubowarjam hudźby wosebity koncert na spočatku lěta. A kaž přeco je so wona tež za lětuši rjad koncertow pod hesłom „Zazběh 17“ wo nowe kompozicije starała. Tónraz ma jubilej reformacije komponistow inspirować.

Berlin (CoR/SN). „Program pokazuje nje- zwučeny spektrum móžnosćow na koncerće wobdźělenych wuměłcow“, wopisuje Heidemarja Wiesnerec wosebitosć lětušeho komorneho koncertneho wječora. Nadawk za kompozicije – wusměrjene na klawěr a braču – dóstachu Jan Cyž, Ulrich Pogoda, Sebastian Elikowski-Winkler a Hinc Roj. Tema a žórło inspiracije stej 500ty jubilej reformacije, to rěka wosebje citaty a chorale Martina Luthera. Mjez prapremjerami je na zakładźe chorala Jana­ Kiliana nastaty kruch „Rěč a wěra“ Elikowskeho-Winklera, w kotrymž tež Bukečanske zwony rólu hraja. Nimo toho zaklinči prěni raz zjawnje solowa twórba Detlefa Kobjele za wiolu a orchester.

Tradicije dyrbiš pěstować, hewak so zhubja. Postawy z ćěsta słušeja nimale wšudźe ke klasiskim ludowym nałožkam. Tak njeběchu nowolětka jenož w Serbach z wašnjom. Tež w druhich regionach kaž w Porynskej, w Eifeli a nad Moselu přejachu sej ludźo z nimi zbožo k nowemu lětu. Kak je to w Serbach było, kajke figury su z wašnjom byli a kak nowolětka sam zhotowiš, to móžeš w Budyskim Serbskim muzeju zhonić – přichodny tydźeń a w prózdninach. Foto: SN/Maćij Bulank

Drježdźany/Mužakow (SN). Při nuzowym přesadźenju je Sakska za 100 000 eurow bywšu piwarnju Mužakowskeho wjercha Pücklera kupiła. Wšako jedna so wo wuznamnu imobiliju z kulturno­historiskeho herbstwa znateho wuhotowarja zahrodow, zdźěli wčera sakske financne ministerstwo.

Mužakowsku piwarnju bě 1844/1845 pruski architekt Ludwig Persius po přikładźe Berlinskeje twarskeje akademije natwarić dał – jako cyhelowe twarjenje z neogotiskim hosćencom. Po něhdźe 80 lětach předachu dom priwatnemu wobhospodarjerjej, wot lěta 1992 njejsu piwarnju hižo jako tajku wužiwali. Wot toho časa je twarski pomnik rozpadował.

Z nakupju ma so tale zrudna doba skónčić. „Stara piwarnja je mjeztym ruina, móže pak so w přichodnych lětach zaso z debjenku stać“, praji sakski generalny sekretar CDU Michael Kretschmer. Předwidźane je, zo móža sej zajimcy na dnju wotewrjeneho pomnika 10. septembra Pücklerowu piwarnju prěni raz zaso wobhladać.