Z wudaća: štwórtk, 12 januara 2017

W Kulowskej pěstowarni w nošerstwje Křesćansko-socialneho kubłanskeho skutka su dźensa dźěćacy princowski por Kulowskeho karnewala wuzwolili. Staj to Leopold Hommel a Finja Modschingec (2. a 3. wotlěwa). Jimaj kaž tež słužownikomaj a dwórskemu maršalej staj Anja a Gerold Kochtec jako „wulki“ princowski por słódčizny přepodałoj. Foto: Heinz Hirschfeld

Slepo (SN/mwe). Wot spočatka lěta stej hosćenc a pensija „K hadźacej krónje“ w Slepom zawrjenej. Kaž Marion Mudra z gmejnskeho zarjada na naprašowanje Serbskich Nowin zdźěli, bě mějićel hosćenca Detlef Rölke wotnajenske zrěčenje z komunu k 31. decembrej 2016 wupowědźił. Slepjanska gmejna jako wobsedźerka domu je imobiliju znowa za wotnajenje wupisała, dotal pak so nichtó přizjewił njeje.

Nawodnica Serbskeho kulturneho centruma Slepo (SKC) Silwija Panošina wobžaruje, zo je hosćenc w njeposrědnim susodstwje za­wrjeny. Wšako bě jeho něhdyši mějićel tež mnohich wopytowarjow zarjadowanjow na žurli SKC přewšo derje ze słódnymi jědźemi a napojemi pohosćał. Zarjadowanja na žurli pak so po planje dale wotměwaja, tak na přikład ptači kwas SLA 28. januara w 16 hodź., hdźež pak ćělneho zastaranja njebudźe. Do toho, 25. januara, je dźěćacy ptači kwas na žurli. To so starši a pěstowarki wo kofej a tykanc staraja. Za zarjado­wanje 14. februara na Walentina pyta SKC z gmejnu hišće zastaranske rozri­sanje, kotrež pak na kóždy pad budźe.

Čakaja na konkretne wuprajenja nastupajo brunicowu jamu Wochozy II

Trjebin (AK/SN). Trjebinska gmejna nadźija so bórzomneho zawjazowaceho rozsuda brunicoweje jamy Wochozy II dla. Tole wobkrući wjesnjanostka Kerstin Antonius (Trjebinske wolerske zjednoćenstwo) na wčerawšim posedźenju gmejnskeje rady. Wosebje wulke su po­ćežowanja we wjesnym dźělu Miłorazu. Hižo­ dwójce, w lětomaj 1966 a 1972, běchu tam ludźi přesydlili. Dohromady wjace hač dwěsćě wobydlerjow je tehdy swoju domiznu zhubiło.

Zbywacy wobydlerjo začuwaja wulke poćežowanja hary, procha a spadnjeneje dnowneje wody dla. Kónc druheho kwartala 2017, tak připowědźi nawoda předsydstwa LEAG dr. Helmar Rendez, ma so wo Wochozach II rozsudźić. Někotrym wobydlerjam hrozy potom hižo třeće přesydlenje. „Rozhorjenosć mnohich Miłoražanow njewěstosće dla dale přiběra“, wopisuje čłon Miłoraskeje wjesneje rady Enrico Kliemann w swojej rozprawje tuchwilne połoženje we wsy. „Poprawom mějachu wšitke prašenja přesydlenja hižo loni rozrisane być. Dotal pak njeje hišće žanych konkretnych wuprajenjow.“

Hamor (AK/SN). Po cyłym swojim teritoriju chce Hamorska gmejna šěrokopasmowu syć na moderny standard wutwarić a wšitke wjesne dźěle ze škleńčnej niću zwjazać. Jenož we wuwzaćnych padach budu koporowy kabl wužiwać. To su gmejnscy radźićeljo na swojim zašłym posedźenju w Hamoru jednohłósnje wobzamknyli.

„Wužiwamy-li škleńčnu nić, móžemy lěpje na dalše techniske wuwiće reagować. Z koporowym kablom je jeničce spěšnosć hač do 100 megabitow na sekundu móžna. Nowa technika porno tomu dowola hač do 200 megabitow na sekundu“, rozłoži nawoda gmejnskeho hłowneho zarjada Arian Leffs radźićelam. Z techniku škleńčneje niće chce so gmejna Hamor wot wšeho spočatka na moderny standard nastajić, tež hdyž je tón wězo dróši. Dohromady ma wutwar šěrokopasmoweje syće w gmejnje 13,5 milionow eurow płaćić. Z toho ma komuna dźesać procentow swójskeho ­podźěla přewzać. Přez Zhorjelski wokrjes staji tuž próstwu wo spěchowanje, kotrež ma hač do 90 procentow wučinjeć.

12.1.2017–18.1.2017 Budyski filmowy palast: The Great Wall w 3 D: wšědnje 17:00 a 20:00 | pj a so 22:30 Ritter Rost 2: nj 15:30 xXx – Die Rückkehr des Xander Cage w 3 D: srj 20:15 Passengers: wšědnje 17:00 (nimo pó) | srj 19:30 | pj a so 22:00 Vier gegen die Bank: wšědnje 20:30 | pj, so a wu 13:45 | pj a so 22:30 Assassin’s Creed w 3 D: pj a so 22:00 Passengers w 3 D: wšědnje 19:30 (nimo srj) Assassin’s Creed: wšědnje 19:30 (nimo pó a srj) Rogue One: A Star Wars Story w 3 D: wšědnje 17:00 Vaiana: wšědnje 15:45 (nimo nj) | nj 12:45 Vaiana w 3 D: pj, so, nj a wu 14:30 Schubert in Love: nj 12:15 Phantastische Tierwesen: pj, so, nj a wu 14:15 Willkommen bei den Hartmanns: wšědnje 18:00 Pettersson und Findus: nj 12:30 Sing: pj, so, nj a wu 14:30 Sing w 3 D: nj 12:15

Kino-ekstra: Gleißendes Glück:­ pó 17:15 a 20:15

Wojerowski CineMotion: The Great Wall w 3 D: wšědnje 15:10, 17:30 a 19:45 | pj a so 22:05 Plötzlich Pappa: wšědnje 20:15 Why him?: wšědnje 17:25 a 20:00 | pj a so 22:30 Vier gegen die Bank: wšědnje 18:10 (nimo srj) Ballerina w 3 D: wšědnje 16:10 Ballerina: wšědnje 14:15 | so a nj 12:20 Sing: so a nj 12:45 Passengers w 3 D: wšědnje 15:05 (nimo pó) a 20:05 (nimo srj) Passengers: wšědnje 17:35 | pj a so 22:35 Vaiana w 3 D: so a nj 12:40 Vaiana: wšědnje 15:00 Assassin’s Creed w 3 D: pj a so 22:45 Willkommen bei den Hartmanns: so a nj 12:50 xXx – Die Rückkehr des Xander Cage w 3 D: srj 20:00 Ritter Rost 2: nj 15:00 Jeder stirbt für sich allein: srj 18:10

Chrósćicy. Njezwučene zynki zaklinča sobotu, 14. januara, w 19.45 hodź. w Chróšćanskej putniskej hospodźe. Drježdźanska band Soulmama & friends tam koncertuje. Budźe to akustiske pućowanje skupiny z gitaru, huslemi a spěwom. We wjace hač 20 lětach jewišćowych wustupow je skupina zajimawe slědy­ zawostajiła. Nimo směrow bigband soul, modern gospel, pop a rock su po­něčim tež american folk, blues a country k tomu přišli. Wopytowarjo dožiwja hudźbu k słuchanju, sobuspěwanju a rejwanju, raz wótřišo, raz mjelčišo ze zna­tymi a mjenje znatymi spěwami.

Tohorunja sobotu, ale hižo w 16 hodź. su dźěći do hospody přeprošene, hdyž chce jim ćeta Monika bajku „Tři złote jabłuka“ bać.

Sněh a zymski wichor stej so wčera na zažnym wječoru na mnohich městnach Hornjeje Łužicy wo zawěte puće starali. Předewšěm w Hornim kraju a wokoło Połčnicy su šoferojo sčasami lědma doprědka přišli. Sobudźěłaćerjo zymskeje słužby běchu ze wšitkimi jězdźidłami po puću, a to nic jeno za čas wichora, kaž tule pola Žuric, ale cyłu nóc. Tak woni zaručichu, zo dźensa rano zaso nimale normalne poměry na dróhach knježachu. Foto: Rocci Klein

Pytaja swědkow

Budyšin. K wobchadnemu njezbožu, kotrež je so póndźelu w 14.45 hodź. w Budyšinje stało, pyta policija swědkow. Dotal njeznata wosoba bě z čerwjenym awtom z Mužakowskeje naprawo na Flincowu wotbočiła. Runje w tym wokomiku 25lětna žona Flincowu přeprěči, tak zo awto do njeje zajědźe. Młoda žona suny so přez motorowu hawbu a padny. Šofer/ka so zminy, bjez toho zo by so jako wodźer/ka wo snadnje zranjenu pěšku starał/a. Kriminalna słužba Budyskeho po­licajskeho rewěra pad přepytuje a pyta swědkow, kotřiž su njezbožo wobkedź­bowali abo móža pokiwy k šoferej abo šoferce dać. Swědcy njech přizjewja so w Budyskim policajskim rewěrje pod telefonowym čisłom 03591/ 35 60.

Někotre změny w planowanju a organizaciji připowědźene

Choćebuska hudźbna nazyma je po cyłej Němskej jenički nadregionalny festiwal, na kotrymž němska kaž serbska hudźba w srjedźišću stejitej. 1966 jako hudźbny festiwal Zwjazka komponistow a hudźbnych wědomostnikow w tehdyšim wobwodźe Choćebuz załoženy wón bórze wulce wuprudźeše. Sta so z podijom we Łužicy bydlacych komponistow a interpretow a sadźeše směrodajne akcenty w hudźbnym tworjenju regiona.

W slědowacych lětach přinošowachu nadawki němskim a serbskim komponistam k tomu, Choćebuskej hudźbnej nazymje spožčić profil najwažnišeho našočasneho hudźbneho festiwala. W dobje něhdźe šěsć tydźenjow, stajnje wot swětoweho hudźbneho dnja 1. oktobra, bu hač do 70 koncertow, portretow komponistow, operowych wječorow a hudźbnych zarjadowanjow za předšulsku starobu organizowanych.

Prof. dr. Charles Wukasch z texaskeho města Austin je kónc lěta zaso Łužicu wopytał. 76lětny je potomnik serbskich wupućowarjow do Texasa. Alfons Wićaz je so z nim rozmołwjał.

Što Was stajnje zaso z dalokeje Ameriki do Serbow ćehnje?

Ch. Wukasch: Lubuju Łužicu. Mój pradźěd a moja prawowka běštaj wottam wupućowałoj. 1965 studowach na Lipšćanskej Karla Marxowej uniwersiće sorabistiku. Zajimuju so jara za Serbow, za jich rěč a kulturu. Běch mjeztym hižo často w Budyšinje a Lipsku, a to jara rady. Tuchwilu bydlu ze swojej pólskej žonu w Krakowje, ale wróćimoj so bórze zaso do USA. A nětko je mi jězba do Lipska a Budyšina zaso wjele wjesela wobradźiła. Wopytach starych přećelow a kolegow. Moje korjenje dźě su tule we Łužicy, a wone mje z njej zwjazuja.

Sće wuměnkar. Do toho sće jako profesor na wšelakich uniwersitach w kraju a wukraju wučił, tež na Concordia-uniwersiće Austin, kotruž bě, kaž so w Serbach powěda, Jan Kilian załožił.