24. januara 1820 narodźi so wučer a misionar Bjedrich Batš korčmarjej w błótowskim Tšupcu. Wón studowaše na wučerstwo a skutkowaše jako tajki w Berlinje, hdźež jeho młoda mandźelska a mały synk nahle zemrěštaj. Po tajkim struchłym dóńće so Batš rozsudźi we wukraju misionować, mějo so po přikładźe bratra Hendricha. Tón bě tohorunja najprjedy wučerił, doniž njepósła cyrkej jeho po swójskej próstwje jako misionara do Indiskeje. Tam je w nadawku cyrkwje hač do lěta 1872 spomóžnje dźěłał. Po nawróće wučerješe hač do smjerće 1898 w Choćebuzu.
Bjedrich Batš poda so tohorunja jako misionar 1846 z płachtakom do indiskeho wulkoměsta Kalkutta. 38 lět bě tam na wsach mjez ludom Kolsow žiwy. 1884 nawróći so do Wjelikeho Wósenka (Groß Oßnig) pola Choćebuza. Do Misionskich powěsćow je wobšěrnje wo swojich dožiwjenjach a jězbach po Indiskej a wo žiwjenju w Kalkuće dopisował. Jako rukopis zawostaji wón jara wobšěrnu rozprawu wo swojim misionarstwje, wo pućowanjach a wo žiwjenju domoródnych ludźi. Na wopyće we wsy blisko Hamburga wón 1. januara 1907 zemrě. Manfred Laduš
Pawoł Lubjenski bě so 25. januara 1895 blidarskemu mištrej Janej Lubjenskemu w Bukecach a jeho mandźelskej Mariji, rodź. Pecoldec z Njechornja, narodźił. Hólčec wotrosće w serbskej, křesćansko-rjemjeslniskej swójbje. Do šule chodźeše w ródnej wsy. Pola nana nawukny powołanje blidarja a sta so w lěće 1923 z blidarskim mištrom.
15. januara 1870 narodźi so Wylem Nowy do burskeje swójby w Bórkowach. Studowaše kaž jeho młódši bratr Hajno teologiju, a to w Halle a Berlinje. Po tym bě najprjedy sydom lět domjacy wučer w Podstupimje a sta so 1902 w hornjołužiskich Budestecach z duchownym. Šěsć lět bě farar w Ketlicach, doniž so 1910 zaso do Delnjeje Łužicy njenawróći. W Brjazynje fararješe sydom lět a po tym bě hač do smjerće 1. oktobra 1933 w Choćebuzu 17 lět farar Serbskeje klóšterskeje cyrkwje.
Hižo jako gymnaziast zhromadźi Nowy z Božidarom Šwjelu delnjoserbskich studowacych do 1891 wutworjeneho Zwěska serbskich pśijaśelow, kotrehož prěni předsyda wón bě. W Berlinje rozwučowaše studentow w delnjoserbšćinje. 1894 zastupi do Maćicy Serbskeje a předsydarješe wot lěta 1913 hač do smjerće Maśicy Serbskej.
Wylem Nowy pisaše wjele nabožnych nastawkow do Casnika a přinoški do Časopisa Maćicy Serbskeje, předewšěm nekrologi sławnych narodowcow, kaž na přikład Jana Bohumiła Nyčki a Kita Šwjele. 1897 bu jeho kniha „Krystusowe śerpjenje a wumrjeśe“ we Wojerecach ćišćana. Manfred Laduš
30. decembra 1819 narodźi so spisowaćel, basnik a žurnalist Theodor Fontane apotekarskej swójbje z hugenotskimi korjenjemi w Neuruppinje. Po wučbje apotekarja dźěłaše wón lětdźesatk w swojim powołanju. Wot lěta 1850 bě nowinar a spisowaćel, kiž sta so z najwuznamnišim awtorom kritiskeho realizma a z demokratisko-humanistiskim powědarjom w druhej połojcy 19. lětstotka. Najprjedy je jako korespondent we Wulkej Britaniskej w duchu jendźelskeho liberalizma rozprawjał. Spisa tak 1860 „Jenseits des Tweed“ a „Z Jendźelskeje – Studije a listy wo Londonskich dźiwadłach a wuměłstwje“. Wot lěta 1860 bě w Berlinje přistajeny žurnalist za konserwatiwnu „Kreuzzeitung“. Za nju rozprawješe wo třoch wójnach Pruskeje 1864, 1866 a 1870/1871 za jednotu Němskeje. We wójnje přećiwo Danskej pisaše tež wo rozsudnej bitwje wo Düppelskich nasypach, kotrejež dobyće zmóžni 18. apryla 1864 rjekowstwo třoch wojakow 3. braniborskeho pioněrskeho bataljona. Zo pak běchu Wylem Lademann, Hanzo Kito a Korla Klinka, kotřiž nasypy rozbuchnychu a tak jich přewinjenje zmóžnichu, Delnjoserbja, rozprawjer njenaspomni.