Twornje Škody dale zawrjene
Mladá Boleslav (dpa/SN). Twornje čěskeje wotnožki němskeho awtotwarca Volkswagen „Škoda“ maja hač do ranja 14. apryla zawrjene wostać. To wuchadźa z lista awtotwarca swojim sobudźěłaćerjam, kotryž su minjeny pjatk rozesłali. Koncern reaguje tak na zarjadniske wobmjezowanja koronapandemije dla. Na tamnym boku je naprašowanje za nowymi awtami zawrjenych předawarnjow w Čěskej a druhich čłonskich statach EU tuchwilu „jara snadne“. Přistajenym płaća w času wot 30. měrca hač do 14. apryla 75 procentow přerězneje mzdy.
W třoch zawodach Škody w Mladej Boleslavje, Kvasinach a Vrchlabí dźěła něhdźe 37 000 ludźi. Tak je awtotwarc najwjetši dźěłodawar w Čěskej, kotraž je z čłonom EU. Loni su w čěskich twornjach Škody prěni króć wjace hač 900 000 awtow produkowali. W kraju je 2 062 wobkrućenych padow korony. Dźewjeć ludźi je dotal na wirus zemrěło.
Wjac ludźi
Praha (ČŽ/K/SN). Susodna Čěska republika je loni nastupajo ličbu ludźi znowa rozrostła. Kónc lěta měješe susodny kraj 10 693 939 wobydlerjow, štož je porno lětu 2018 přibytk wo 44 139 ludźi – najwjetši plus to w cyłym zašłym lětdźesatku. To wuchadźa z tele dny publikowaneje rozprawy Čěskeho statistiskeho zarjada. Z njeje tohorunja zhoniš, zo bě 2 019 zemrětych trochu wjace było hač nowonarodźenych.
W Čěskej je loni 112 231 dźěći na swět přišło, přibližnje 1 800 mjenje hač lěto do toho. Zemrěło je w samsnym času 112 131 wosobow a tak 600 mjenje hač lěta 2018. Zo je njedźiwajcy toho k nahladnemu přirostej ličby ludnosće dóšło, ma so bjezwuwzaćnje migraciji z wukraja dźakować. Do Čěskeje přesydli so lěta 2019 dohromady 65 571 wukrajnikow. Kraj wopušćiło je porno tomu 21 301 ludźi. Nimale 40 procentow wukrajnych přichadow wučinjeja Ukrainjenjo – nic mjenje hač 18 000 z nich je so loni w Čěskej zasydliło. Ze Słowakskeje přićahny 4 600 ludźi, w mjeńšich ličbach staćenjo Ruskeje, Bołharskeje a Rumunskeje. Stawnistwa registrowachu 54 870 zmandźelenjow – 400 wjace hač lěto do toho.
Naprawy tež w Pólskej
Zeman: Opozicija měła mjelčeć
Praha (dpa/SN). Čěski prezident Miloš Zeman je opoziciju namołwjał, drastiske naprawy Praskeho knježerstwa w boju přećiwo coronawirusej podpěrać. „Njeje-li k tomu kmana, měła wona znajmjeńša za čas karanteny mjelčeć“, žadaše sej 75lětny w telewizijnej narěči w sćelaku Prima.
Wobydlerjow Zeman napomni, so dweju ekstremow wzdać: Nichtó njesměł z pandemiju lochkomyslnje wobchadźeć. Na tamnym boku njejstej strach a panika na městnje. „Strach nas wosłabja. Chcu was tuž k zmužitosći pohonjeć.“
Kaž hižo w zašłosći je Miloš Zeman tež w najnowšej narěči medije kritizował. „Wone pisaja kaž přeco wo wšěm a njerozumja ničo“, najwyši reprezentant stata twjerdźeše. Wosebity dźak wupraji wón Chinje, kotraž je „jako jenički kraj“ Čěskej při wobstaranju škitnych maskow pomhała.
Knježerstwo ministerskeho prezidenta Andreja Babiša je swobodu čěskich wobydlerjow chětro wobmjezowało a šule kaž tež najwajce wobchodow zawrěło. Ludźo dyrbja škitne maski nosyć. Hač do kónca tydźenja zličichu w kraju nimale 700 padow corony.
Lědma hišće haćenja
Waršawa/Praha/Bratislava (dpa/SN). Na němsko-pólskej mjezy bě nadróžny wobchad minjeny kónc tydźenja na najwjace přechodach w dalokej měrje normalizowany, kaž pólski namjezny škit na swojej internetnej stronje zdźěla. Jeničke wuwzaće bě přechod Jędrzychowice na awtodróze A 4 pola Zhorjelca. Tu dyrbjachu nakładne awta sobotu hišće něhdźe połdra hodźiny čakać.
Tež čěska policija njeje žane wjetše haćenja na čěsko-němskej mjezy registrowała, byrnjež za powołanskich dojězdźowarjow razniše prawidła płaćili.
Porno tomu so nakładne awta na čěsko-słowakskej mjezy dale a bóle kopja. Přičina toho je, zo je Madźarska hranicu zawrěła. Rynk Lkw-jow, kotrež chcedźa do Madźarskeje, so po cyłej Słowakskej hač do Čěskeje wróćo haći.
Opozicija: Wólbny bój njefairny
Pólscy politikarjo z krizu coronawirusa dla rozdźělnje wobchadźeja
Waršawa. Kriza coronawirusa dla so tež w Pólskej raznje wuskutkuje. Towaršnostne žiwjenje je mjeztym w dalokej měrje zlemjene. Šule, uniwersity, biblioteki, dźiwadła, kina, opery, kulturne domy, płuwanske hale a dalše zarjadnišća su zawrjene. Nimale tysac ludźi je so z wirusom natyknyło, pjećo su dotal zemrěli. Polacy su oficialnje namołwjeni, dobrowólnje dwaj tydźenjej doma wostać. Zarjadowanja z wjace hač 50 wobdźělnikami su zakazane.
Politikarjo z pandemiju dosć rozdźělnje wobchadźeja. Wrócławski wyši měšćanosta Jacek Sutryk na přikład so kóždy wječor wosobinsce na swojej internetnej stronje přizjewja, zo by na prašenja ludźi wotmołwjał a pokiwy dawał, kak měli so prawje zadźeržeć. Sam wón z awtom po měsće jězdźi a so chětro hněwa, hdyž widźi wobydlerjow na přikład zhromadnje grilować abo šulerjow w barach so zetkać. Naležnje Sutryk wšitkich namołwja, to wostajić.
Wutworja nowe knježerstwo
Bratislava (SŽ/K/SN). Njecyłej tydźenjej po wólbach parlamenta w Słowakskej kiwa krajej nowe koaliciske knježerstwo. To zdźěli medijam šef hibanja Obyčajni L’udi a Nezávislé Osobnosti (OL’aNO) Igor Matovič, kotremuž bě prezidentka Zuzana Čaputová za to nadawk dała. OL’aNO z 25 procentami wólbneho přihłosowanja twori knježerstwowu koaliciju hromadźe z hibanjom Sme rodina, liberalnej stronu Sloboda a Solidarita (SaS) a ze stronu Za l’udí eksprezidenta Andreja Kiski. Tele knježerstwo změje w narodnej radźe ze 150 sydłow 95 a tak wustawowu wjetšinu.
Předsydźa stronow OL’aNO, Sme rodina, SaS a Za l’udí informowachu prezidentku Čaputovu mjeztym wo tym, zo su so tohorunja na rozdźělenje ressortow dojednali. Mjena pak Matovič nochcyše publikować, dokelž je za někotre ministerske zastojnstwa wjacorych kandidatow. OL’aNO dóstanje nimo zastojnstwa premiera šěsć ministerstwow, Sme rodina tři, SaS tři a Za l’udí dwě. Dźiwajo na přiběrace rozšěrjenje coronowirusa w Słowakskej je Matovič rjekł, zo dyrbi politika tohodla tuchwilu zboka wostać.
Ministrojo na coronu testowani
Waršawa (dpa/SN). W Pólskej su wšitkich ministrow, kotřiž běchu na minjenym posedźenju kabineta přitomni, na coronawirus přepruwowali, po tym zo běchu pola wobswětoweho ministra Michała Wośa coronawirus zwěsćili. Wuslědki přepytowanja dotal hišće njepředleža, zdźěli rěčnik knježerstwa powěsćerni PAP. Dotal dźěłaja wšitcy ministrojo w karantenje. Natyknjenemu ministrej so po informacijach rěčnika derje dźe. Ministerski prezident Mateusz Morawiecki njebě runja dalšim wosom ministram na posedźenju kabineta pódla.
Statny prezident Andrzej Duda je wčera planowane zhromadne wuradźowanje z kabinetom na njewěsty čas přestorčił. Wón chcył najprjedy wuslědk testa wočaknyć, kaž da zdźělić. Wobswětowy minister Michał Woś bě so na coronawirus testować dał, po tym zo bě k sobudźěłaćerjej lěsniskeho zarjada kontakt měł. Pola toho běchu infekciju zwěsćili.
W Pólskej je so dotal wjace hač 200 ludźi z coronawirusom natyknyło, pjeć wosobow je zemrěło. Wirusa dla je kraj razne naprawy wukazał a swoju mjezu tež k Němskej zawrěł.
Pjeć kontinentow přepućować
ROZŽOHNUJO SO ze zajimcami a podpěraćelemi w Praze, Brnje a naposledk w słowakskej stolicy Bratislavje je so pod hesłom „Z Tatru wokoło swěta 2“ wuprawa horliwcow na wurjadnu jězbu podała. Jeje wobdźělnicy wotmysla w běhu třoch lět wopytać 69 krajow na pjeć kontinentach a tak něhdźe 270 000 kilometrow wotjěć. Ekspedicija nawjazuje na wuprawu „Z Tatru wokoło swěta“ kónc 80tych lět, a jedyn z jeje hłownych zaměrow je samsny: po cyłym swěće dobre mjeno Čěskeje kaž tež wudźěłkow jeje přemysła šěrić.
Wozydło, specialna Tatra T 815 4x4, ma aluminijowy natwar a waži tak jenož 1 380 kilogramow. „W nim su tři boilery, štyri wokruhi tepjenja, klimatizacija, akumulatory a dwaj nuznikaj. A mamy dušu nutřka a wonka“, wopisuje Marek Havlíček wuhotowanje Tatry. Po jeho słowach je w njej 14 sydłow a 20 spanskich městnow. Ekspediciju chcedźa w třoch etapach zwoprawdźić. Prěnja, 70 000 km dołha a po 22 krajach, wjedźe předewšěm po Europje; druha z 120 000 km a po 18 krajach budźe w Južnej a Sewjernej Americe kaž tež w Kanadźe. Třeća z 80 000 km po 22 statach powjedźe po aziskim a afriskim kontinenće.
Cyła Čěska pod karantenu
Razne naprawy knježerstwa přećiwo coronawirusej
Praha (MaKr/SN). Hačrunjež je ličba z coronawirusom natyknjenych wobydlerjow Čěskeje z 344 padami hišće poměrnje přehladna a smjertne pady dotal žane znate njejsu, chce knježerstwo kóždežkuli riziko wuzamknyć. Hižo dźens tydźenja je wone kubłanske zarjadnišća po cyłym kraju zawrěć dało a wukaza wšěm šulerjam a studentam „wirowe prózdniny“, zo by rozpřestrěću chorosće zadźěwało. Staršim bě wukaz wulki problem, dyrbjachu dźě so woni takrjec přez nóc na nowu situaciju nastajić. Wučba běži na zbožo dale přez internet, a samo čěska telewizija wusyła wšědnje specialny wuwučowanski program.
Dalša a razniša kročel slědowaše minjeny štwórtk z wukazanjom nuzoweho stawa. To rěkaše za Čechow sylniše wobmjezowanje wšědneho žiwjenja. Tak njeběchu kulturne a sportowe zarjadnišća kaž muzeje, dźiwadła, kina a fitnesowe studija zjawnosći wjace přistupne, koncerty wotprajene. Hosćency a bary smědźachu swojich hosći jenož hišće hač do wječora we wosmich posłužować.
