Zajim za festiwal nadal wulki
We wobłuku Choćebuskeho filmoweho festiwala (CFF), kotryž wotmě so zašły tydźeń wot wutory do njedźele 34. raz, předstajichu so w sekciji „Domowjna – Domizna – Heimat“ wospjet produkcije z łužiskim aspektom. Wjeršk tohole segmenta je bywšemu formatej „Łužiska filmowa přehladka“ slědowacy rjad „Łužyca shorts“. CFF je nimo toho kruty termin nazymskeho zetkanja serbsko-němskeje syće Łužycafilm.
Wjele ze Serbow a wo Serbach ze wšelakich perspektiwow
Wosom filmow z dołhosću sydom do 30 mjeńšinow je kurator sekcije „Domizna“ Daniel Kubik za program „Łužica shorts“ wuzwolił. Zwjeseleše, zo bě mjez nimi šěsć paskow, kotrež so ze serbskej tematiku zaběrachu resp. kotrychž originalna rěč je serbšćina. A tohorunja zwjeselace bě, zo přiwabi tónle program telko zajimcow do zarjadowanišća Gladhouse, zo dyrbjachu organizatorojo přidatne stólcy do wupředateje žurle stajić.
„Rybar być dyrbiš začuwać a chcyć!“
Kittnerec předewzaće w Hóznicy wobstajnje wučomnikow wukubłuje
Rańše słónco wokoło Hóznicy schadźa. W tymle času je rybarka Emma Kittner nazymu často wot ranja šesćich hižo po puću. Wona stara so mjez druhim wo picowanje rybow a hlada za spušćadłami kaž tež hatom za wudźenje. „Njeje to powołanje za kóždeho – na prěni pohlad zda so wone mokre, zymne a grawoćiwe być. Tola je to wulkotne powołanje – wosrjedź přirody“, 22lětna zwurazni a podšmórnje: „Rybar być to dyrbiš začuwać a chcyć. Kóždy dźeń je hinaši.“
Šule maja „kowarnje“ być
Drježdźany (dpa/SN). Předewzaća w Sakskej maja přeco hišće ćeže, dosć wučomnikow za swoje swobodne wukubłanske městna namakać. Wulku ličbu wukubłanskich městnow lětsa wobsadźić njemóžachu, wuswětli nětko šef regionalneje direkcije Zwjazkoweje agentury za dźěło Klaus-Peter Hansen. Hač k zahajenju noweho wukubłanskeho lěta 1. oktobra su předewzaća dźěłowej agenturje něhdźe 20 800 swobodnych wukubłanskich městnow přizjewili. Něhdźe 18 600 młodostnych su sobudźěłaćerjo wuspěšnje sposrědkowali. Z tym je wjace hač 2 000 městnow swobodnych.
Rjemjeslnicy w Sakskej sej wot noweho knježerstwa w swobodnym staće wjace pomocy a pjenjezy za lěpše kubłanje a powołanske wukubłanje žadaja. To je hladajo na pobrachowacych fachowcow trěbne, zdźěli Zwjazk sakskich rjemjeslnikow. Dyrbimy wyše šule „ke kowarnjam talentow“ wuwiwać, wottam dale rěka. Wyše šule trjebaja najlěpše wuhotowanje. Tež dosć wučerjow ma tam k dispoziciji stać. Kubłanje a powołanske kubłanje dyrbitej za nowe krajne knježerstwo najwažnišu prioritu měć.
Swětnišćo lěpje zrozumić
Drježdźan (SN). Mjezynarodny slědźerski team je ze swětnišćowym teleskopom James Webb (JWST) njewšědne wotkryće w zažnym uniwersumje nadešoł: spěšnje rosćacu čornu dźěru, kotraž hižo něhdźe 1,5 miliardow lět po praprasku eksistowaše. Objekt z mjenom „LID-568“ móhł dotalnu wědu wo čornych dźěrach z wulkej masu reformować.
Pod nawodom dr. Hyewona Suha a prof. dr. Günthera Hasingera, designowaneho załoženskeho direktora Astrocentruma Łužica, přepytowaše team njebjesku kónčinu, kiž sylnje w röntgenowej swěcy swěćeše. Optisce pak lědma widźomna. Daty pokazachu nowu z prochom pokrytu skupinu čornych dźěrow. Wosebje napadna je dźěra LID-568, kiž je něhdźe dźesać milionow króć ćeša hač słónco. Wona přićahuje maćiznu wjele spěšnišo, něhdźe 40 króć spěšnišo, hač dotal myslene. Slědźerjo mjenuja tutón fenomen, kotryž dotalne wědomostne dopóznaća nastupajo přićahowanja materijow překroči, „Super-Eddington-Akreciji“. Wotkryće móhło nastaće prěnich wulkich čornych dźěrow a galaksijow w uniwersumje dodnić.
Šulu přechodnje zawrěli
Kamjenc (SN). Spěchowansku šulu na Dróze měra w Kamjenskim wjesnym dźělu Bernbruch dyrbješe Budyski wokrjes jako nošer kubłanišća přechodnje zawrěć. Přičina toho su za strowotu škódne nitki mineralneje wołmy, kotrež su dźěłaćerjo při twarskich dźěłach namakali. Z wołmu běchu wokna sobu zamazali. Za škit strowoty šulerjow a wučerjow su zastupjerjo wokrjesa zhromadnje z krajnym zarjadom za šule a kubłanje rozsudźili, zo maja dźěći doma wuknyć.
Za wšitkich šulerjow, za kotrychž njemóža starši hladanje zaručić, je nuzowe zastaranje na Kamjenskej šuli Zapadna Łužica zaručene. Wšitkich potrjechenych zamołwići informowachu. Mjeztym dźěłatej wokrjesny a krajny zarjad na nuzowym rozrisanju, zo móhli prezencnu wučbu zaso přewjesć. Dokelž je wučisćenje rumnosćow w spěchowanskej šuli chětro naročne, njeje to w běhu dnjow, ale skerje tydźenjow zdokonjane. „Pruwujemy móžnosće, hdźe móhli šulerjow a wučerjow zaměstnić. Chcemy, zo so ručež móžno zaso normalna wučba zmóžni“, zwurazni prěni přirjadnik za šule w nošerstwje wokrjesa Jörg Szewczyk.
Lěs za brunicu njewoprować!
Rowno (SN). Krótko do lětušeje globalneje konferency UNO wo škiće klimy je Sakski wyši hórnistwowy zarjad wuswojenje wobsedźerjow lěsa pola Rownoho wobzamknył, zo by koncern LEAG Wochožansku brunicowu jamu rozšěrić móhł. Po raznej kritice Zeleneje ligi (SN rozprawjachu), kotraž potrjechenu ležownosć w lěsu jako wotnajer wobhospodarja, je so Marie Müser, ko-předsydka krajneho zwjazka Zelenych w Sakskej, słowa jimała: „Tule ma so strowy lěs na spalenje brunicy woprować.“ To je „fatalny signal přećiwo škitej wobswěta a klimy“ w Sakskej – na kóšty přichodnych generacijow.
Delegacija Zelenych z wokrjesa Budyšin je ze zapósłancom strony w zwjazkowym sejmje Bernhardom Herrmannom areal mjez Slepom a Miłorazom wopytał. By-li LEAG swój plan zwoprawdźił, by so jama Mułkecam a Rownomu hač na 150 metrow zbližiła, kritizuja Zeleni w aktualnej zdźělence: „To by w bliskosći bydlacych ludźi chětro z haru, prochom a pobrachowacej dnownej wodu poćežowało.“ Tohodla sej žadaja za brunicowu jamu minimalny wotstawk sydlišćam, kaž wón za wětrniki płaći.
Pokazaja swoju wusku zwjazanosć z regionom
Wojerecy (AK/SN). Z nowej marku a z nowym logom so Łužiska kupjel we Wojerecach do přichoda nastaja. Hesło motiwa je „Zanurić so. Dožiwić. Sej lubić dać.“ Logo pokazuje žołmu, spočatnej pismikaj kupjele LB a wutrobu. „Runje wutroba znazornja zwjazanosć z regionom a temu strowota. Symbol pokazuje, zo je město Wojerecy wutroba Łužiskeje jězoriny“, podšmórny zamołwita za marketing we Łužiskej kupjeli Christin Steinborn zawčerawšim na předstajenju noweje marki a noweho loga. Zhromadnje z nawodnicu za marketing měšćanskich zawodow Wojerecy Janett Schneider a z ćišćernju Sebastiana Scholza je wona marku a logo wuwiła.
Dwurěčnosć konsekwentnje zwoprawdźa
Łužisku kupjel we Wojerecach w najwšelakorišich wobłukach wobšěrnje modernizuja
Šulerjo we Łužiskej kupjeli płuwać nawuknu. Při kromje 25meterskeho basenka słuchaja woni na přikazy sportoweho wučerja. Najebać twarske dźěła w zbytnym dźělu kupjele tam wučbu dale poskićeja. „Płuwać nawuknu tu šulerjo zakładneje šule z Wulkich Zdźarow, Łutow, Lubuša, Wojerec, Kulowa, Njedźichowa, Złeho Komorowa a spěchowanskeju šulow ´Friedrich Wolf´ a ´Nikolaus Kopernikus´ z Wojerec“, wuswětli jednaćel kupjele Matthias Brauer. „Zdobom přichadźeja tu prawidłownje policisća a wohnjowi wobornicy. Smy wukubłanišćo za Saksku krajnu wohnjowobornu a katastrofowu škitnu šulu w Narće. Zmóžnimy towarstwam a skupinam płuwanske kursy a kursy za rehabilitaciju. Za to je wjele organizacije trěbne.“ Nuznje trěbne bě rozšěrjenje Łužiskeje kupjele. Naprawa je jedna z najwažnišich w zwisku ze změnu strukturow w měsće.
Na perspektiwy a šansy regiona skedźbnili
Wojerecy (AK/SN). Na mjeztym druhich powołanskich wikach „#WHY!“ we Wojerecach minjeny pjatk a sobotu wabjachu wustajerjo intensiwnje za dźěło, wukubłanje a studij w regionje. Cyłkownje 40 wustajerjow z wobłukow industrija, rjemjesło, hladanje, posłužby kaž tež zarjady a institucije je so we Łužiskim centeru prezentowało. „Chcemy na perspektiwy za čas po zakónčenju wudobywanja brunicy skedźbnjeć. Wojerecy a wokolina atraktiwne dźěłowe městna skića. Město ma tež wjele socialnych a kulturnych zarjadnišćow. Ludźo móža region sobu wuhotować a to maja wiki wotbłyšćować“, zwurazni Susann Metasch z organizaciskeje skupiny za přehladku. Marketingowe towarstwo HOY je zhromadnje z mnohimi partnerami na wiki přeprosyło. K tomu słušachu Regionalne stejnišćo za kubłanje, demokratiju a žiwjenske perspektiwy, město Wojerecy, Łužiski center, agentura za dźěło a nowina Hoyerswerdaer Tageblatt.
