Awtor dźensa
Michał Nuk
Zo su sportowcy tež jenož ludźo, so jenož tydźensce w zwjazkowej lize njepokazuje, hdyž přez indiwidualne zmylki wrota padnu. Tež w druhich sportowych družinach so tuta čłowjeskosć přeco zaso pokazuje.
We wulkich městach třěleja wobchody ze starymi trikotami kaž morcheje ze zemje, popstarojo wustupuja na swójskich koncertach w outfiće němskich koparskich ligistow a samo ludźo bjez direktneho zwiska ke kopańcy je w swobodnym času noša. Koparske trikoty njejsu dawno hižo wjac jenož fanowe artikle, ale moda. Zamołwići za tutón modowy trend, kotryž je w minjenych lětach ekstremnje přiběrał, su wězo w prěnim rjedźe wosoby zjawneho žiwjenja, kotrež tute w socialnych medijach noša. Ale tež wšitke wulke koparske kluby kaž na přikład Real Madrid, FC Bayern Mnichow abo FC Barcelona su dawno hižo „na ćah skočili“. Woni euforiju klewernje z tym wužija, zo kóždu sezonu nimo klasiskeho domjaceho a wonkowneho dresa tež hišće třeći trikot na wiki přinjesu. A dokelž to hišće dosć njeje, zwjetša tež hišće wosebity muster jenož za wěstu hrajnu dobu k tomu přińdźe.
Při tutej cyłej zahoritosći wokoło čwaka płatu sym so prašał, kak je trikot poprawom do kopańcy přišoł.
Awtor dźensa
Halena Jancyna
Hižo za dnjej wotměwaja so paralympiske hry. Paralympiske hry so 1960 prěni raz w Romje přewjedźechu. Wone su so minjene lěta k jednomu z najwuznamnišich mjezynarodnych sportowych podawkow wuwili. Prěnjotnje buchu jako „Stoke Mandeville Games“ za we wójnje zranjenych wojakow załožene. Hry zawjedźe Sir Ludwig Guttmann, britiski neurologa. Guttmannowa wizija bě, ludźom ze zbrašenjemi z pomocu sporta nowu perspektiwu a socialne připóznaće skićić. Tuta wizija sta so přez lětdźesatki z globalnym symbolom za inkluziju, diwersitu a sportowu ekscelencu.
Paralympiske hry 2024 wotměwaja so w Parisu. Francoska stolica je z tym znowa srjedźišćo swětoweho sporta, tónraz z fokusom na jimace wukony atletkow a atletow ze zbrašenjemi.
Wosebite přiznamjenja paralympiskich hrow je přiběrace wužiwanje technologije, kaž n. př. wulce moderne protezy a stoły za zbrašenych, kotrež sportowcam k dale a lěpšim wukonam dopomhaja. Nimo toho změja nowe wubědźowanske klasy, kotrež dalšim sportowčam a sportowcam wobdźělenje zmóžnjeja.
Znajeće to tež? Zašaltujeće telewiziju a hačrunjež njewěsće, što scyła na sćelakach běži, so wjeseliće. Přetož wěsće, zo je tam ta jedna konstanta, na kotruž móžeće so přeco spušćeć, kotraž běži, wšojedne hdy kistu zaswěćiće. Runje tak bě to za mnje před dwěmaj tydźenjomaj – za čas olympiskich hrow. A zhladuju rady na tutón čas. Telewizor abo tablet běštej tak husto zaswěćenej kaž hewak w běhu lěta ženje …
W Njebjelčicach, Radworju, Pančicach-Kukowje, Ralbicach a Chrósćicach je koparjam kónc tydźenja zawěsće mały kamjeń z wutroby padnył, wšako wšitke serbske koparske cyłki swoju prěnju dypkowu hru w nowej sezonje dobychu.
Do hrajneje doby ženje njewěš, hdźe runje stejiš, dokelž testowe hry zdźěla přewjele njewupraja. Zo pak hnydom wšě prěnje mustwa serbskich koparskich zjednoćenstwow wuspěšnje do sezony startuja, tomu najskerje hišće tak husto było njeje. Sebjewědomje za dalše hry je najprjedy raz tu! Koparska sezona so runje hakle zahaji, Olympiske hry w Parisu su nimo! Znowa bě chětro zajimawje, sej tón abo tamnu nakromnu sportowu družinu w telewizoru wobhladać.
„Hišće jónu dźěćo być, bych chcył ja ...“, rěka w spěwje Józefa Donata, kotryž słyšimy hdys a hdys w programje serbskeho rozhłosa. Kotry wotrězk dźěćatstwa wón konkretnje měni, drje wostanje jeho potajnstwo. A kak dźe so wam, lubi čitarjo, hdyž mysliće na wosebite wurjadne wokomiki zašłosće? Wězo měnju tu w prěni rjedźe sportowe, hewak drje dyrbjała kolumna cyle druhe pomjenowanje měć ... Haj, wo čim drje we wěstej starobje jako dźěćo soniš, što su předstawy abo přeća? Pola hólcow-sportowcow drje dominuje přeće, być raz hrajer znateho koparskeho mustwa. W našej kónčinje je cyle wěsće krónowanje, směć hrać pola Dynamo w Drježdźanach. Tutón són je sebi spjelnił wjesnjan Bruno Młynk, kotryž trenuje tuchwilu pola Drježdźanskeho dorosta. A hižo nětko je jasne, zo njeje puć k zwoprawdźenju swójskeho sona hładki a bjeze zadźěwkow. Kruta wola, sebjedisciplina, wutrajnosć a strowe žiwjenske wašnje su jenož někotre stołpy na puću do raja sonow. Prěnje kroki su kročene, njeličomne hišće na njeho čakaja.
Hranicy překročić, a to dźakowano mentalnej sylnosći. Mentalna sylnosć hraje mjez druhim we wutrajnosporće centralnu rólu. Wona pomha atletam najebać ćělnu wučerpanosć, bolosće a druhe chorosće dale činić a so njepodać. Wona zmóžnja sportowcam so na swoje cile wusměrić. Z pomocu mentalneje sylnosće móža wutrajni sportowcy stres zmištrować a swoje strachi kontrolować kaž tež poražki přewinyć. Skónčnje je mentalna sylnosć husto rozsudźacy faktor, kotryž wutrajneho sportowca wudospołnja. Woprawdźity mišter tutoho předmjeta je Němc Jonas Deichmann. Kaž lědma něchtó druhi zamóže rodźeny Šwaba swoje ćělne hranicy přeco dale překročić a ramik předstajomneho stajnje zaso powjetšeć.
Awtor dźensa
Kilian Hrjehor
Koparsku hru w swojim jadru njemóžeš wjac změnić, najebać toho přińdu přeco zaso nowe prawidła k tomu. Přez někotre hodźi so wjac diskutować, přez někotre mjenje. Tak je so při tuchwilnym europskim mišterstwje nowe prawidło přidružiło, na kotrež sym wjele lět čakał. Po nowym prawidle smě jenož hišće kapitan abo postajeny hrajer, jeli kapitan we wrotach steji, ze sudnikom diskutować.
Čehodla sym wjele lět na to čakał, hodźi so lochce rozjasnić. W tójšto druhich sportowych družinach, w prěnim rjedźe w USA, so to hižo lěta dołho tak praktikuje a samo hišće jasnišo přesadźi. Na přikład w „american football“. Wězo so rozsud jednomu mustwu přeco lěpje hodźi hač tamnym, tola w footballu so to cyle jednorje akceptuje a žadyn jenički z hrajerjow abo trenarjow njeleći, kaž błudny runu smuhu k sudnikej a spyta tutoho ze wšěmi srědkami přeswědčić, rozsud změnić. Nadźijam so, zo so nowe prawidło tak spěšnje kaž móžno tež na runinje amaterow přewza.