Bamž wostanje w pomjatku
W Serbach je mnoho ludźi, kotřiž mějachu składnosć, bamža Franciskusa wosobinsce zetkać abo zbliska dožiwić. Takle so na njeho dopominaja:
Luisa Hančikec, šulerka Serbskeho gymnazija: Sym jara dźakowna, zo smědźach so loni na putnikowanju ministrantow do Roma wobdźělić. Wjeršk bě, bamža na Pětrowym naměsće cyle blisko widźeć. Dožiwjenje to, kotrež tak spěšnje njezabudu. Wosebje w pomjatku wostanje mi, kak je wopytarjow z wulkej přećelnosću a měrliwosću witał.
Rafael Ledźbor, redaktor Katolskeho Posoła: Sym jara dźakowny, zo smědźach bamža Franciskusa loni spočatk lěta we Vatikanje njeposrědnje dožiwić a zwěsćić, zo wón woprawdźe na čłowjeka hlada. Wón njeje za tym hladał, hač sy zastupjer někoho wulkeho, ale je so tomu přiwobroćił, kotryž tam runje bě. Něšto zwostanje mi wosebje w pomjatku: Jako sym jemu rjekł, zo sym zastupjer časopisa małeho słowjanskeho ludu w Němskej, je wón mje krućišo přimnył a so na mnje posmjał a mi z tym pokazał, zo je jemu tež tole wažne a zo wón tole jara hódnoći.
Dawid Statnik, předsyda Domowiny:
Zapósłane (23.04.25)
Antonija Wjeselic z Radworja: Jutrowne jěchanje – Křižerstwo: Žiwa tradicija trjeba wšěch Serbow:
Serbske jutrowne jěchanje – křižerstwo je sylne znamjo našeje wěry a našeje identity. Mnozy z nas su z tym wotrostli – ze zwukom kopytow a swjatočnym spěwanjom.
Serbske křižerstwo je jedna z najwočiwidnišich a najwuznamnišich tradicijow našeho ludu. Hižo wjacore generacije jěchaja mužojo spěwajo po wsy a polach, zo bychu Chrystusowe zrowastanjenje wozjewjeli.
Mnozy zwjazuja z tutym nałožkom hłuboke emocije a swójbnu zwjazanosć. Tola runje dokelž nam tutón ritual telko woznamjenja, njeměli změny wotpokazać, ale so prašeć: Koho runje wuzamknjemy? A čehodla so młodym holcam hač do dźensnišeho praji: Ty njesměš jěchać – dokelž sy žona.
Jako Serbowki lubujemy jutrowne jěchanje. Plećemy, myjemy, sedłujemy – a chcemy tež jěchać. Přetož tradicija je žiwa, hdyž rosće.
Je na času, zo jako Serbja a Serbowki zhromadnje swoje nałožki wuhotujemy.
Zapósłane (22.04.25)
Dr. Monika Liznarjowa z Radworja wupraja so k hesłam na dróhach a na plakaće wokoło Radworja do jutrow:
Žony na konje! Čehodla nic? Wšako widźimy husćišo žónski splah jěchać po přirodźe a při turněrach. Haj, konjacy sport je přewšo powabliwy, wosebje za holcy.
A jutry? Tu njejedna so wo konjacy sport, ale wo serbski katolski nałožk, wo sta lět hajenu tradiciju.
Tradicije njejsu dogma a hodźa so tež změnić. Hdy je změna wobstejaceje tradicije trěbna abo zmysłapołna? Štó ma prawo, ju změnić?
Maja křižerki być wuraz tuchwilneho přehnateho powšitkowneho ducha časa genderowanja? Emancipacija žonow nima tu městna, wšako ma tu jara prašomny zmysł.
Smy woprawdźe zastarscy, hdyž je za nas w porjadku, zo su „jenož“ křižerjo na konjach? Wšako wukonjeja potencielne křižerki tohorunja spomóžnu słužbu při jutrownym nałožku!
Čuja so wone mjenje hódne? Njejsym to sama hišće ženje tak začuwała.
Štó rěči wo pilnych rukach w kuchinach křižerjow zastaracych domjacnosćow? Wone njejsu česćelakomne a kóžde lěto zaso swěrnje swoju słužbu wukonjeja.
Zapósłane (16.04.25)
Handrij Nowak z Budyšina piše:
Minjeny štwórtk, dnja 10. apryla 2025, čitach we wašej nowinje artikl wot hłownej zhromadźiznje Domowiny. Što sym sej wubrał? Delegaća bachtachu cyły čas, běše rjane wjedro, cyły šwadron čestnych hosći su přeprosyli, Budyski měšćanosta přitomnych witaše, wón chce nastajić bronzowe bajkowe figury, dóstanjemy nowu serbsku społnomócnjenu w Sakskej. Dale je Dawid Statnik zaso šef, wón je hižo w SLA dźěłał a je so za 100 000 noworěčnikow wuprajił, delegaća chcychu radšo domoj.
A hewak? Žadyn wobsah, za to telko napisanych linkow? Škoda, zo Serb njezhoni, što je Domowina docpěła a što wona chce.
Zapósłane (09.04.25)
Měrćin Krawc wupraja so k měnjenju Diany Šołćineje wo serbskej debaće „Wo kotrym serbskim šulstwje sonimy?“:
Zapósłane pokazuje, zo knježi hišće wjele njedorozumjenjow mjez za wuspěšne šulstwo wojowacymi akterami, čehoždla Serbski sejm tak intensiwnje na rozmołwu přeprošuje: Knjeni Šołćina předstaja serbske priwatne šulstwo jako wot sejma namjetowanu alternatiwu k tuchwilnemu statnemu zjawnoprawniskemu šulstwu. Poprawny zaměr Serbskeho sejma pak je tohorunja zjawnoprawniske samorjadowanje serbskeho šulstwa, kaž so serbskemu ludej jako jara wosebity poskitk 2011 namjetowaše. Wobchowa lěpšiny statneho šulstwa (n. př. zjawna słužba za wučerjow a zawěsćene financowanje), zmóžnja pak jemu jara wjele swobodow, z tym zo smě wšitke serbske šulstwo nastupace prašenja sam rozsudźić!
Zapósłane (04.04.25)
Nawodnica Worklečanskeje serbskeje wyšeje šule Diana Šołćina podawa swoje mysle wo Serbskej debaće „Wo kotrym serbskim šulstwje sonimy?“:
Zaso raz wuwiwaše so wčerawša debata k wotwažowanju mjez lěpšinami a njelěpšinami priwatneho šulstwa. Započinajo ze stejišćemi jednotliwych hosći na podiju spěšnje zaso zastupjerjo Serbskeho sejma směr postajachu. Prašam so, z kotrych nazhonjenjow zastupjerjo čerpaja, zo móhli być wěcywustojni w prašenju, hač je samostatna serbska šula w swójskim nošerstwje ta lěpša alternatiwa. Kelko serbskich šulow su hižo wopytali a poradźowali, kak měło lěpje hić? Wčera wječor widźach na jednej stronje staršich, kotřiž so angažuja a ze zapalom za dobrymi a hišće lěpšimi pućemi w regionalnej syći pytaja, a widźu šule, kotrež na konceptach dźěłaja a dobre syće twarja. Na tamnej stronje widźu skupinu, kotraž žada. Je ćežko tutomu konceptej slědować.
„Z Mělníka do Ralbic“
Abonentam w Serbach je dóšło nowe čisło Praskeho časopisa Česko-lužický věstník, kotrež Praske towarstwo přećelow Serbow (SPL) wudawa. Je to zapozdźene wudaće za cyłe lěto 2023 ze 72 stronami. W zawodnych słowach zamołwitaj redaktoraj Lukáš Novosad a Eliška Oberhelová pisataj, zo je to tuńšo hač lětnje dźesać čisłow, kaž bě to hač do lěta 2020 praksa. Korony dla a tež tohodla, zo bě Radek Čermák funkciju zamołwiteho redaktora złožił, su prawidłowne wudawanje přetorhnyli.
Zapósłane (28.03.25)
Dr. Měrćin Wałda z Njeswačidła wupraja so k interviewej SN z Torstenom Makom wo połoženju serbskeje rěče w Delnjej Łužicy:
Kaž něhdyši předsyda serbskeje rady Braniborskeje njedawno w interviewje ze Serbskimi Nowinami rozłoži, je delnjoserbšćina faktisce wotemrěła. Wón zdobom wuzběhny, zo samo w předsydstwje Domowiny serbska rěč njewužiwaja, ale samo jako zadźěwk začuwaja. Tajke wuwiće je kóždy kritisce zhladowacy drje dawno hižo začuwał abo jemu bě znate. Tola přez zjawne wuprajenje je wone nětko oficialnje wobkrućene a runjewon šokuje.
A hdy budźe na wjeskach wokoło klóštra Marijineje hwězdy tak daloko?
Na bazy wjele wobmyslenjow
Marko Šiman, zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje
Zasadnje njejsym za to, přichodnym generacijam nowy dołh napołožić, kotryž dyrbja wone potom wotpłaćić. Problemy Němskeje móžemy tež z mjeńšim zadołženjom zrjadować. Wažne pak tež je, projekty na dobro Łužicy zwoprawdźić a tak dźěłowe městna zachować. Klimowe zaměry do wustawy zapisać je njetrjebawše. Dnjowa politika njesłuša do zakładneho zakonja.
Elaine Jenčec, zapósłanča CDU w Sakskim krajnym sejmje
Je łoskoćiwa wěc, hladajo na přichodne generacije dołh w tajkej wysokosći brać. Swět pak je so změnił, hospodarstwo bywa słabše, a wójna w Ukrainje je wužadanje. Rozsudne je, zo so pjenjezy do transformacije inwestuja, nic do subwencijow. Knježerstwo ma hišće lěpje konkretizować, za čo srědki nałožuje.
Philipp Werš, sobustaw Budyskeho wokrjesneho předsydstwa CDU
Zapósłane (14.03.25)
Hagen Domaška z Drježdźan je měnjenja, zo fatalizm dale njepomha:
Njemóžu so dopomnić, zo su SN hižo raz legitimaciju statnych institucijow jako „podrytu“ pomjenowali, hačrunjež tam nacije a prawicarskoekstremni mandaty maja. Wona strona, kotrejež etiket ma so cyłemu Serbskemu sejmej nalěpić, je při wólbach zwjazkoweho sejma w hordych serbsko-katolskich gmejnach mjez 28 a 39 procentami hłosow dóstała. Znajmjeńša štyrjo z pjeć čłonow sakskeje Rady za serbske naležnosće buchu z hłosami tuteje strony woleni. Kelko ludźi w sobustawskich towarstwach Domowiny je prawicarskoekstremnych? To ženje njezhonimy, přetož za to trjebaš swobodne wólby.
Při tym je tola cyle jednore: Komuž so nětčiši sejmar*ka njehodźi, smě rady k přichodnym wólbam sam nastupić a to lěpje činić. Sym to sam činił a dźakuju so wšitkim, kotřiž su mje wolili. A ně, njebych to za cyniske měł, mi wjele zboža wupřeć. Zbožo móžemy wšitcy trjebać, dokelž jenož argumenty njedosahaja, hdyž su ludźo zatrašeni.
