Druha štafla podcasta „That‘s #WHY!“
Nowa podpěra w rozšěrjenju
Posledni maturitny lětnik Budyskeho Serbskeho gymnazija ma mnohe młode talenty, tež Ludowe nakładnistwo Domowina wjeseli so nad młodym duchom we wotrjedźe rozšěrjenje. Wot spočatka decembra słuša 18lětny Anton Šefer, z Bronja pola Radworja do teama nakładnistwa. Ze swojim angažementom a swojej wuknjenskej zwólniwosću přinošuje aktiwnje wšědnemu dźěłowemu dnju.
Anton, kiž je swoju maturu loni wotzamknył, čaka tuchwilu hišće na připrajenje za studijne městno. W mjezyčasu je so rozsudźił, prěnje powołanske nazhonjenja w Ludowym nakładnistwje Domowina zběrać. Tu stara so předewšěm wo wobdźěłanje póšty a podpěruje sobudźěłaćerjow rozšěrjenja při wuhotowanju noweho online-shopa nakładnistwa. Nimo toho je tež hdys a hdys we wulkim składźe w Čornym Hodlerju. Spočatk měsaca pomhaše wón při inwenturje.
Stare słowo, nowy woznam
Lětuše Hornjoserbske słowo lěta předewšěm w młodźinje woblubowane
Budyšin (SN/bn). „Kadla“ je Hornjoserbske słowo lěta 2024 (HSSL). Stary wuraz z dohromady dźesać w Soblexxu jewjacymi so woznamami nałožuje so dźensa z němym „d“ předewšěm w rěči młodostnych jako pendant k němskemu „Alter“. Hesło přesadźi so ze 17,7 procentami přećiwo nowotwórbje „přesłapjenka“ (17 proc.), kotraž bu ze stron čitarstwa jako „słowo, kotrež wopisuje situaciju, w kotrejž so ći tak prawje zecnje a wostrózbnjace začuće, hdyž njejsy docyła spokojom“ namjetowane. Na třećim městnje slěduje dalši neologizm, mjenujcy „paypalować“ (14,3 proc.). Tónle werb wotwodźuje so z drje najznaćišeho posłužowarja za digitalne zapłaćenje a hodźi so mjeztym skupinje družinowych zapřijećow přirjadować. Towaršnostno-politisce lětsa dominowace hesła resp. kombinacije „wólbne superlěto“, „ćernjowkowa koalicija“ a „legalizacija“ wopokazachu so wobsadźiwši z dwójce 0,7 a jónu 2,7 proc. troje městna na kóncu tabulki jako poměrnje njepopularne wobroty.
Wothłosowanje zaběžało
Budyšin (SN/bn). Doba zapodaća namjetow za Hornjoserbske słowo lěta 2024 (HSSL) je zakónčena. Z cyłkownje 20 słowow a wobrotow je jury dźesać kandidatow wuzwoliła. Lisćina wopřijima „wjacore hesła lětušich ćežišćow w politice resp. towaršnosći, wjele lubjacej nowotwórbje a přikładaj přewšo kreatiwneho wobchada z rěču“. Wuběr bě wšo druhe hač lochki. Tak hodźała so wunamakanka „Radhor“ za Radeberg na kóncu mjenowanej klasifikaciji přirjadować, mjeztym zo sej jurorojo wo kombinaciji „tramwajkowa trać“ podarmo hłowy łamachu. Tohorunja wotpokazanej buštej germanizmaj „lazwać“ a „fecich“, byrnjež z krutym wobstatkom wobchadneje rěče wšědneho dnja byłoj. Njestej pak wosebity fenomen lěta 2024, štož płaći tež za namjetaj „popječenka“ a „pryskać“.
W našej redakciji: Vanessa Žurec
Po dobrym měsacu w redakciji našeho wječornika je so Vanessa Žurec dawno do wšědneho dnja redakciskeho dźěła zažiwiła. 18lětna Radworčanka je lětsa abituru złožiła. Hižo w šuli su so jej rěčne předmjety wosebje lubili. Pisanje kóždehožkuli teksta je jej wosebje wjele wjesela wobradźiło. Ze swojej žiłku za to, mysle do słowow zjeć, by wona tak a tak dobra kandidatka za serbski žurnalizm była. Napadnyła je nam jeje skutkownosć za młodźinski klub „Radworske“, hdźež so jako aktiwna čłonka hłownje wo wabjenje stara – tež w socialnych syćach interneta. A Serbske Nowiny trjebaja po lětušim zahajenju přidatneho aktualneho rozprawnistwa na Instagramje kaž tež do klětušich dalšich kročelow wšědneje prezency w digitalnym swěće młodych „Digital Natives“, kotřiž su z internetom wotrostli. Tak je derje, zo mamy nimo třoch 60+ lět starych a „frakcije“ srjedźneje generacije tež třoch 20+ lět młodych, kotřiž stajnje za serbski dźenik dźěłaja.
Po štyrceći lětach so rozžohnował
Ahoj, Maximiliano – do studija zdar!
Móža dale dźěłać a kubłać
Budyšin/Lipsk (SN/at). Stejnišća za sposrědkowanje medijoweje kompetency w Hornjej Łužicy su jasne. Medijowa rada Sakskeho krajneho wustawa za priwatny rozhłós a nowe medije SLM je na njedawnym posedźenju spěchowanje partnerow w dohromady 15 regionalnych kruhach skutkowanja po cyłej Sakskej wobzamknyła. Zwjeselace je, zo móže Medijowa syć Łužica swoje dźěło hač do 31. decembra 2027 pokročować. K jeje partneram słušatej zdobom Załožba za serbski lud a Domowina.
Mjez spěchowanymi projektnymi nošerjemi su za wobłuki Budyšin, Kamjenc a Radeberg Budyski Kamjentny dom, za kónčiny Zhorjelc, Lubij a Žitawa Kulturna- a dalekubłanska towaršnosć zwr Ludoweje uniwersity „Třikrajowy róžk“ w Lubiju a za wobłuki Wojerecy, Niska a Běła Woda Wojerowska kulturna fabrika.
SLM podpěra Medijowu syć Łužicu tež hižo w prěnjej spěchowanskej dobje, kotraž traje hišće hač do kónca lěta. Mjez poskitkami su hłownje přednoški wo bjezstrašnym hibaju w interneće, ale runje tak, kak šmóratko prawje posłužuješ. Poskitki informuja tež w serbskej rěči.
Klara Bjedrichec w našej redakciji
Hač wjesne hrajkanišćo abo wědomosć za dźěći – njeje žaneje temy, kotrejež so 16-lětna Wěteńčanka Klara Bjedrichec w swojim prózdninskim dźěle njejima. Tak so na jednym dnju wobhoni, štó sej tuchwilu rady kotry słód lodu popřeje, a na druhim dnju wo kubłanskopolitiskim prašenju rešeršuje. Štóž ma kaž wona jedynku w serbšćinje a w požadanju poskićuje, „wšitke nadawki wukonjeć, kotrež maja so činić“, je we wšědnej produkciji serbskeho dźenika wosebje witany. Hižo rańše posedźenje je drje po jeje měnjenju „přeco jara zajimawe“, ale „to dźe poměrnje spěšnje a druhdy dyrbju so koncentrować, zo bych wšitko zrozumiła.“
Jej so jara lubi, zo móže „kaž prawa redaktorka“ sobu dźěłać. A hdyž je wotewrjenych prašenjow, ma „přeco přećelnu Milenku Rječcynu poboku, kotraž mi rady pomha.“ Do toho běše Klara hižo dwójce składnostnje akciskeho dnja „genialsozial“ nadawki za Dźěćiznak přewzała. Honorar za dźěło w ramiku tuteje akcije so za socialne projekty wužiwa. Po abiturje chce Klara najprjedy lěto po swěće pućować. W tutym času móže potom zdobom rozsud wo powołanju dozrawić.
Julius Paška: Přińdźće do redakcije!
Za bulom honi 17lětny Julius Paška w mustwje SJ Chrósćic abo w lěćnej přestawce z bratromaj na sportnišću – za čas swojeho prózdninskeho dźěła w našej redakciji je so samo wo europskim mišterstwje pjera jimał a přilopk pisał. Kaž je we Worklecach bydlacy šuler 11. lětnika Serbskeho gymnazija sam prajił, „tu pisaš teksty a něšto noweho nazhoniš, njewariš kofej abo njerjedźiš kamorčki.“ Sobustaw Chróšćanskeho a dekanatneho młodźinskeho kružka a Worklečanskeho młodźinskeho kluba spěwa w 1. Serbskej kulturnej brigadźe a pisa tež priwatnje rady teksty. To pytnješ na jeho rjanej dobrej serbšćinje, tohodla so wjeselimy, zo smy w perspektiwje Juliusa na powołanske žiwjenje – „něšto z dźěćimi abo redaktor Serbskich Nowin“ – jedna opcija.
