Dienstag, 21. Januar 2025

Berlin. Serbska dujerska kapała Horjany k repertoirej „Zeleneho tydźenja“ w Berlinje słuša. Zawčerawšim je so bus z dujerjemi a z fanami kapały do Berlina na najwjetše wiki swěta za zežiwjenje, ratarstwo a zahrodnistwo podał. Na jewišću Sakskeje hale zahudźichu Horjenjo potom w běhu dnja trójce 45 mjeńšinow a reprezentowachu tak z ćěłom a dušu serbske pěsnički, čěske štučki, naročne morawske pólki a znate němske hity ze šěrokeho repertoira. Hižo wot prěnjeho titula knježeše wulkotna nalada, jako tam kołowokoło jewišća syła přihladowarjow pozasta a temperamentnej hudźbje připosłuchaše. Čłonojo rejowanskeje skupiny ze Židźinoho a mnoho přihladowarjo njedachu so dołho do rejki prosyć a zarejowachu mjez druhim tež „Hanamarju“. Uwe Macka, trompetar a spěwar wjedźeše suwerenje po programje a zamó stajnje zaso na lóštne a zajimawe wašnje přihladowanjow „popadnyć“. Přewšo znaty „Šumawski són“ publikum runje tak putaše, kaž hit spěwarja Maxa Raabe „Perfektny moment“.

Mittwoch, 18. September 2024

17. septembra 1939 bě a je historiski měznik wójny w Pólskej. Na tutym dnju njećekny jenož pólske knježerstwo z kraja do Rumunskeje, ale na přikaz Stalina překroči tež Čerwjena armeja sowjetsko-pólsku mjezu. Wona měješe zapadnu Ukrainu a zapadne kónčiny Běłoruskeje zaso za Sowjetski zwjazk wróćo zdobyć. W měrowym zrěčenju we Versaillesu 1919 bě so postajiło, zo słušeja tute kónčiny Ruskej. Rěce Narew a San so jako ­rusko-pólska hranica postajištej. To bě tehdyši wonkowny minister Wulkeje ­Britaniskeje George Curzon namjetował. W nowembru 1918 wozrodźena Pólska nadběhowaše 1920 Sowjetsku Rusku. Pólska wobsadźi Zapadnu Ukrainu kaž tež zapadne kónčiny Běłoruskeje a južnu Litawsku ze stolicu Wilnu a přirjadowaše je do Pólskeje.

Dienstag, 21. Januar 2025
10. wulkeho róžka před 25 lětami bu na Budyskim Michałskim pohrjebnišću druhi serbski superintendent a wjelelětny farar Njeswačanskeje wosady Gerhard Wirth pochowany. Na sto přewodźerjow bě na jeho pohrjeb přišło. Gerhard Wirth narodźi so 26. junija 1911 w Stróži pola Rakec do narodnje wědomeje burskeje swójby. Jeho bratr Pawoł bě rěčespytnik a załožer serbskeje rěčneje geografije. Młody Gerhard jězdźeše wšědnje z Kurtom Pětřom, pozdźišim profesorom a direktorom Serbskeho wučerskeho wustawa, ze železnicu z Rakec do Budyšina na gymnazij. Po maturiće studowaše wón teologiju a bě pozdźišo z fararjom w Budyšinku. Jako Serb a přisłušnik Wuznawanskeje cyrkwje je so do Šleskeje přesydlił, ale bórze dyrbješe do wójska. 1939 woženi so z burskej dźowku Hilžbjetu Křižanec. Po nawróće z wójnskeje jatby fararješe najprjedy w Budyšinje, a wot lěta 1947 do 1976 bě z wob­lubowanym fararjom w Njeswačidle. Tam dyrbješe so najprjedy sobu wo nowona­twar we wójnje zničeneje cyrkwje starać a bě něšto lět z čłonom zwjazkoweho předsydstwa Domowiny a zamołwity za zwiski z ewangelskimi Serbami.
Freitag, 10. Januar 2025

Kónc lěta 2024 je hišće kopica zajimawych knihow w němskich nakładnistwach wušła. Na někotre z nich chcu was dźensa skedźbnić. Knihu wo Budyskim měšćanskim dźělu „Die Seidau. Von der Gemeinde zum Stadtteil“ je awtor Wolfgang Eggerth wudał. Wosobinske dožiwjenja a zajim za stawizny něhdy samostatneje gmejny Židow su awtora pohnuli knihu wo tym napisać. Sadźbu a wuhotowanje publikacije je Handrij Bjeńš, něhdyši sobušuler Eggertha, přewzał.

„Merka/Měrkow 500 Jahre/500 lět 1524-2024“ je swjedźenski spis, kotryž su awtorojo a awtorki składnostnje jubileja wjeski kónc awgusta/spočatk septembra 2024 zestajeli a wudali.

Knihu „Burgen in der Oberlausitz und Nord­böhmen“ staj Mathias Scholz a Björn Ehrlich napisałoj. To je prěni zwjazk, kiž wobsahuje w alfabetiskim rjedźe hrody wot A do J. Wobsah poćahuje so na předchadźacu pućowansku knihu­ „Entdeckungen in Nordböhmen“. Nětko so stawizny hrodow a jich wobsedźerjow dokładnišo wopisuja.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND