Lipsk (dpa/SN). Wot zwjazkoweho knježerstwa skazane pasažěrske lětadło z ludźimi z Afghanistana je wčera wječor na lětanišću w Lipsku přizemiło. W mašinje bě cyłkownje 138 wosobow. Po informacijach wonkowneho ministerstwa jedna so wo wosoby, kotřiž maja ze stron Němskeje zawjazowace přilubjenje, zo jich tule přiwozmu, dokelž su w Afghanistanje přesćěhowani. Kaž nutřkowne ministerstwo zdźěla, je mjez nimi 45 młodostnych.
Meloni rěči z Trumpom
Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump wočakuje dźensa wječor italsku ministersku prezidentku Giorgiu Meloni na wopyt w Běłym domje. Hłowna tema rozmołwy budźe bjez dwěla zwada wo cła mjez USA a Europu. Meloni słuša ke kritikarjam cłowneje politiki USA. Předsydka prawicarskeje strony Fratelli d‘Italia je mjez europskimi politikarjemi nimale jenička, kotruž Trump jako rozmołwnu partnerku akceptuje.
Prěnje demonstracije za měr
Rom (B/SN) Zakónčace dokumenty wšěch sydom kontinentalnych konferencow k synodalnemu pućej su nětko zjawnje w interneće na stronje Němskeje biskopskeje konferency přistupne. Wobkedźbowali su so mjez druhim přinoški ze 40 europskich krajow z konserwatiwnymi a progresiwnymi pozicijemi pod hesłom „Jednota w mnohotnosći“.
Ortodoksne jutry
Kijew/Moskwa (B/SN). Jutry w ortodoksnych cyrkwjach běchu minjeny kónc tydźenja. Terminy wobliča so po julianskim abo gregorianskim kalendrje, 2025 swjećimy zrowastanjenje na samsnym dnju. Ukrainjenjo smědźachu hakle njedźelu wot ranja swjećić, dokelž njesmědźachu w nocy dom wopušćić. Ruska je jutrońčku bjez přestawki wójnu w Ukrainje dale wjedła.
Samowólnosć Chiny
Vatikan (B/SN). Knježerstwo w Pekingu je bjez wothłosowanja ze Swjatym stołom biskopa Shen Bina do Shanghaija přesadźiło, hačrunjež wobsteji wot lěta 2018 zrěčenje mjez Chinu a Vatikanom wo zasadźenju biskopow, zdźěli rěčnik Vatikana Matteo Bruni.
Přećiwo přiběracej běrokratiji
Pólska hotuje so na wólby noweho statneho prezidenta
Waršawa. Poslednje tydźenje do prezidentskich wólbow 18. meje w Pólskej su wšo druhe hač wostudłe. Tole bě minjeny pjatk zaso raz widźomne. Tón dźeń bě Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski – jedyn z cyłkownje 13 kandidatow za zastojnstwo prezidenta – w městačku Końskie njedaloko Częstochowy wólbne bojowe zarjadowanje organizował a k tomu swojeho najwjetšeho kontrahenta Karola Nawrockeho přeprosył. Trzaskowski kandiduje za knježacu Wobydlersku platformu ministerskeho prezidenta Donalda Tuska. Nawrocki ma podpěru něhdy knježaceje narodnokonserwatiwneje strony PiS z Jarosławom Kaczyńskim na čole.
CDU žada sej plan za Łužicu
Podstupim (dpa/SN). Opoziciska CDU w braniborskim sejmje je krajne knježerstwo namołwiła, strukturnu změnu we Łužicy pjenježnje podpěrać. „Štož pobrachuje, je plan za Łužicu“, wobžarowaše hospodarskopolitiski rěčnik CDU, Dierk Homeyer wčera w aktualnej hodźinje parlamenta. „Trjebamy spěšnu a njeběrokratisku pomoc za předewzaća, kotrež so na nowe wobłuki zwaža.“ Přiwšěm je jasne, zo je brunica hišće dołho za spušćomne a zapłaćomne zastaranje ludźi z milinu trěbna, Homeyer rozłoži. Braniborske knježerstwo pak měło wotwidźomneho kónca zmilinjenja dla strukturnu změnu zahajić. „Dźe wo industrijny zakład wšeho kraja“, wón napominaše.
Ochranowske hesła zestajane
Venedig žada sej zaso zastup, lětsa pak telko kaž hišće nihdy. Wot kónca tydźenja dyrbja turisća dźesać eurow wob dźeń zapłaćić, hdyž chcedźa po lagunowym měsće dundać. Při zawjedźenju popłatka loni bě to runje połojca. Hač do spočatka meje maja hosćo popłatk wšědnje zapłaćić, po tym hač do awgusta jenož wěste dny. Cyłkownje zběraja popłatk lětsa na 54 dnjach, tež to je dwójce telko kaž loni.
Mnóstwo mikroplasty we wobswěće spochi přiběra. Hač do lěta 2026 móhło wone wo wjacore króć rozrosć. Tole płaći tež potom, hdyž so poradźi, njedostatki we wobchadźenju z plastowymi wotpadkami wotstronić, rozprawjeja slědźerjo fachoweho magacina „Science Advances“. Po jich wěšćenju docpěje mnóstwo plastowych wotpadkow w morjach swěta lěta 2045 swój wjeršk: Cyłkownje 23 milionow tonow.
Stat je dźensa moloch, a wolerjo to tak chcedźa. To piše w tydźeniku DIE ZEIT jeho něhdyši šefredaktor. Nastork jemu bě, zo němski stat mjeztym połojcu hospodarskeho wukona (tukrajneho bruttoprodukta, BIP) kasěruje, ale ludźo a wšě strony – nimo zwrěšćeneje FDP – sej dale a wjac staraćelstwa žadaja. Tónle materielny trend so wězo na naše myslenje wuskutkuje. Hižo Karl Marx dźě wědźeše: Byće postaja wědomje. To pak dźensniši dźeń ani lěwicarjo njewědźa, kotřiž prěduja, zo dyrbiš prawe zmyslenje měć a „politisce korektnje“ rěčeć a pisać.
Na spočatku křesćanstwa njeje so Jězus z wazalemi romskeho knjejstwa dojednał, ale je zwěsćił, zo jeho mócnarstwo njeje z tutoho swěta. Jeho wučomnicy tworjachu cyłk, kotremuž bychu dźensa „sekta“ rěkali. Ale jich zakładne mysle běchu tajke inowatiwne, zo lěttysacaj pozdźišo zrowastanjenje, přewinjenje stareho swěta jako najwyši swjedźeń swjećimy. A Serbja maja profil jako jutrowny lud z wobrjadami, kotrež skutkuja, jako bychu z njebjes na zemju přišli.
