Wo knihach a kniharni (01.11.24)

Freitag, 01. November 2024 geschrieben von:

Nic jenož literarisce, ale tež „literally“, kaž Američenjo praja – potajkim posłownje běch lětsa wjele po puću. W swobodnym času po waliziskich horach abo „za wulkim hatom“ w kraju njewobmjezowanych (nje)móžnosćow, kaž je mje USA zaso raz wučiła. Knižnje runje pućuju z Julesom Verne a jeho profesorom Lidenbrokom do Islandskeje a wottam dosrjedź našeje zemje. Znaty roman z lěta 1864 słuša k prěnim twórbam tehdy nastawaceho žanra science fiction, hdźež so načasne wědomostne hypotezy do pućowanskeje stawizny spletu. K tutomu klasikarjej dach so snadź tež zwjesć přez swoju lětušu słužbnu zaběru z pućowanskej literaturu. Našu nowostku „Die Lausitz in Reisebeschreibungen des 18. und 19. Jahrhunderts“ je tón abo tamny snadź hižo w rukach měł. W njej móžeš z widom wotwonka, k tomu historiskim, znatu domiznu znowa ze­znać.

Wo knihach a kniharni (18.10.24)

Freitag, 18. Oktober 2024 geschrieben von:

Činimy sej ćežko ze zeserbšćenjom swětoweje literatury. To je škoda, wšako je tež naša rěč w tym zmysle swětowa, zo njeje na swěće ničo, štož njeby serbsce zwuraznić móhł. Tajka twórba nowšeho časa je němska nowela Freda Uhlmana „Reunion“ z lěta 1971. Zo ma bjezdwěla globalny wuznam, pokazuje mjezynarodna rezonanca: Mjeztym bu twórba do wjac hač 20 rěčow přenjesena. Němska wersija bě Akademiji za dźěćacu a młodźinsku literaturu w požnjencu 1997 „kniha měsaca“. Lětsa w septembru wušła serbska wersija je z mojeho wida kniha lěta 2024.

Wo knihach a kniharni (20.09.24)

Freitag, 20. September 2024 geschrieben von:
Spěšnišo hač myslene je ćeta nazyma k nam dóšła, a při tajkim dešću kaž zašły kónc tydźenja wostawam woprawdźe radšo nutřka na swojim křesle abo konopeju. Sezona kachletepjenja je so w tym zwisku tež hnydom zahajiła. A byrnjež so wjedro hišće raz kaž připowědźene k lěpšemu změniło, započina so čas, zo sej rjanu knihu do ruki bjerješ. Tak poruča to tež re­daktor Pětr Šołta kóždemu, přetož Serbska protyka za lěto 2025 je wušła. Zajimawa a pisana podawa nam mjez druhim dohlad do Kamjenca a Chrósćic, wšako swjećitej město a wjes w Swjatym lěće swoje 800. róčnicu wobstaća. Wězo wjedźe jězba tež po Łužicy kaž do Małeho Wjelkowa, ­Běłeje dźěry abo Krapowa abo dale přez wulke morjo do swěta. Tam na přikład podamy so do Sundance w USA, abo smy z kolesom po puću přez Nashville do New Orleansa. Skedźbnić pak chcu Was dźensa hišće na dalšu nowostku, kotraž w LND bórze wuńdźe. Lubina Popjelina, młoda mać a gymnazialna wučerka, je zapodała pisany potpurij najwšelakorišich hrónčkow, zwjazanych z nawodom masaže po ručce, noze abo chribjeće dźěsća.

Wo knihach a kniharni (09.08.24)

Freitag, 09. August 2024 geschrieben von:

Juchej abo owjej? Nowe šulske lěto je zahajene. Wjele nowačkow je so do noweho žiwjenskeho wotrězka podało. Su hordźi, zo smědźa skónčnje wuknyć. Čitać, ličić a pisać kaž tež nowych přećelow zeznać. A hdźe móžeš lěpje swojich nowych towaršow zhromadźić hač w knižce „Moji přećeljo“, za kreatiwnych je to „Poezijowy album“. Do tutych móža so zajimy, přeća do přichoda, nalěpki, ale tež rysowanki zwěčnjować. W Ludowym nakładnistwje Domowiny je zdobom nowa kniha za BOOKii-pisak wušła z titulom „Wotkryj sej swětnišćo“. W tutej móžeš sej wjele wo planetach a swětnišću načitać kaž tež wo žiwjenju astronawtow. Předstajenje tuteje knihi běše w meji w Budyskej hwězdarni, w kotrejž su wšitcy tež hnydom přez te­leskop hladali a w planetariju pohib pla­netow, słónca a měsačka dožiwili. Kreatiwnosć su dźěći pokazali za blidom eksperiMINT kampusa Radwor. Tam su planety paslili abo z małymi roboterami a tabletami nazhonjenja z techniku hromadźili. To běše zajimawe popołdnjo za wšěch wopytowarjow, za młódšich runje tak kaž za staršich.

Wo knihach a kniharni (05.07.24)

Freitag, 05. Juli 2024 geschrieben von:
„Něchtó je Józefa K. wočornić dyrbjał, přetož bjez toho zo by něšto złeho skućił, bu jednoho dnja rano zajaty.“ To je pospyt přełožka sławneje prěnjeje sady romana Franca Kafki, kotrehož stote posmjertniny lětsa swjećimy. Tež na Praskich knižnych wikach bě Franc Kafka, kotryž wšak je Pražan był, njedawno wulka tema. Na zahajenskim wječoru wikow dožiwich, zo hodźi so roman „Proces“, z kotrymž je kolumna zahajena, na přewšo zajimawe wašnje samo z načasnej rockowej hudźbu zwjazać. Čěsko-němski spisowaćel Jaroslav Rudiš recitowaše z hudźbnym přewodom swojeje skupiny – Kafka-band mjenowaneje – tekstowe pasaže z romana, kiž njeje po sto lětach na aktualnosći zhubił, nawopak. Potajkim Kafka a jeho romany a Kafka-band a cyły wětřik, kiž so lětsa wokoło Kafki čini, to mje tola někak pod ćišć staja, so zaso jónu z nim zaběrać. Předewšěm přińdźe mi do mysli kniha „Přetwórba“, kotruž běch před tójšto časom čitała a dopominam so, kak je mje jeje wobsah – přetworjenje Gregora Samsy do wohidneho insekta na jeho 30tych narodninach a (hišće bóle) reakcija jeho wobswěta na to – najprjedy zadźiwał a potom putał.

Wo knihach a kniharni (10.05.24)

Freitag, 10. Mai 2024 geschrieben von:

Lěćny čas so bliži, a kaž ćehnje ludźi won do swěta, tak so domoródni hosćićeljo nadźijeja, zo mnoho turistow swój puć do Łužicy namaka. Dotal je naš region skerje atraktiwny za krótše jězby, kaž nam turistiske statistiki pokazuja. Što pak zajimuje pućowacych? Jednych předewšěm kra­jina, druhich města a kultura, dalšich zas wólnočasne atrakcije a poskitki. Někotrych tež „mentalita“ wobydlerstwa, štož pak je husto z traděrowanymi klišejemi zwjazane. A to móže so tež negatiwnje na atraktiwitu regiona wuskutkować. Myslu sej, zo so Łužica runje najlóšo nima hladajo na to, kajki předewšěm politiski wobraz wo njej so runje w medijach šěri.

Wo knihach a kniharni (12.04.24)

Freitag, 12. April 2024 geschrieben von:

Lipšćanske wiki su nimo, knižne nowostki pak poskitk kniharnjow dale wožiwjeja. Zajimawy nowy trend nadeńdźemy na polu młodźinskeje literatury – „Young Adult“ abo „New Adult“ roman měri so z wuspěchom wosebje na młodostnych a młodych dorosćenych. Sylnje stupace předawanske ličby poslednich lět wo tym swědča. Hodźi so samo wo wěstym hypu rěčeć, kotremuž so přez doporučenja młodostnych mjez sobu a w socialnych syćach na přikład pod hesłom #booktok hišće dale polěkuje. Romany špiheluja wonu za dalši žiwjenski dóńt husto rozsudźacu žiwjensku fazu swojich čitarjow a čitarkow a wěnuja so při tym typiskim temam: zakónčenje šule, prěnje kroki samostatnosće, studij abo start do dźěłoweho žiwjenja, prěnje bydlenje a prěnja wulka lubosć. Připadnje je so mi jónu kniha do rukow dóstała, kotraž so drje tež tutomu žanrej přirjadować hodźi. Za jendźelskim titlom „One of us is lying“ chowa so sylnje putaca stawizna wokoło štyrjoch šulerjow a jich šmjatow w zwisku z njenadźitej smjerću dalšeho šulerja.

Wo knihach a kniharni (08.03.24)

Freitag, 08. März 2024 geschrieben von:

Měrc je měsac knižnych wikow w Lipsku. Tam budu so zaso knižne polcy pod ćežu tołstych a ćeńkich knihow a knižkow zhibować. Mamy pak tež w Smolerjec kniharni tójšto nowostkow w poskitku.

Tak wuda něhdyši kolega z Ludoweho nakładnistwa Domowina, Handrij Bjeńš w swójskim nakładnistwje hižo druhi nakład knihi „Neue Chronik der Stadt Bautzen -Budissin“. Kniha ma 600 stronow wobjima a wobjednawa časowu dobu wot lěta 1850 hač do 2022. Za kóžde lěto su hesła po­date – na dospołnosći awtor přiwšěm njewobstawa. Serbske temy su wězo sobu zapřijate.

„Gefangen in Bautzen. Beiträge zur Gefängnisgeschichte und Erinnerungskultur“ je najnowši zwjazk w rjedźe „Schriftenreihe der Stiftung Sächsische Gedenkstätten zur Erinnerung an die Opfer­ politischer Gewaltherrschaft“, wudaty wot Załožby za sakske wopomnišća.

Thomas Kunadt je awtor knihi „Hügelland“ z rjadu „European essay on Nature and Landscape“. Bydlacy njedaloko Drježdźan je swojej knize dał podnapismo „Hdy je hórka hórka a hdy hora?“.

Wo knihach a kniharni (09.02.24)

Freitag, 09. Februar 2024 geschrieben von:

Loni krótko do hód je w Ludowym nakładnistwje Domowina wušoł dalši zwjazk w rjedźe „Die sorbische Bibliothek“. W tymle rjedźe wudawa serbske nakładnistwo hižo wot lěta 2000 wobstajnje twórby serbskeho literarneho herbstwa a serbskeje načasneje literatury w němskej rěči. Ze zwjazkom z titlom „Wie ein Mittelpunkt entsteht“ je rozrostł na 12 wudaćow.

Nowy zwjazk je nowum w rjedźe, přetož jedna so prěni raz wo antologiju: wo zběrku prozy z pjera wšelakich awtorow. Do toho su so w zwjazkach stajnje twórby abo přełožki twórbow jeničkeje awtorki abo jeničkeho awtora wozjewjeli, na př. basnje Miny Witkojc abo Jakuba Barta­Ćišinskeho, fabule Handrija Zejlerja, powědki Jurja Kocha abo romany Marje Młynkoweje, Jurja Brězana a Křesćana Krawca.

Wo knihach a kniharni (10.11.23)

Freitag, 10. November 2023 geschrieben von:

Witajće, w Ludowym nakładnistwje je nowostka wušła, a to klasikar na polu dźěćaceje literatury – wuměłska bajka Theodora Storma „Mały Huzolak“ (Der kleine Häwelmann). Mały Huzolak njemóže sej wusnyć. Prosy mać, zo by kolebku tam a sem storkała. Tola wona hižo spi. Hólčec leži w swojim łóžku a tyka jednu nóžku kaž stołp dowysoka. Swojeje małeje košulki so sleče a přičini sej ju kaž płachćičku při palčiku. Cymplej košulki wozmje do rukow a póčnje z wobeju licow duć. Měsačk to widźo sćele swětłu pruhu, po kotrejž pjerach ze jstwy wujědźe. Započina so rjana jězba, kiž wjedźe hólčeca po městačku a lěsu hač k hwězdam. A kak so skónči? Po tym zo bě Huzolak samo měsačkej přez nós zjěł, mějachu wón a wšě hwězdy na njebju syte a hasnychu swoje swěcy. Tež słónčko, kotrež z morja schadźeše, njeda sej zadźerženje lubić a ćisny kadličku scomt łóžkom do morja. Na zbožo pak ­bu wuchowany. Z ilustracijemi Ingeborg Meyer-Rey skulojći so klasikar, kiž je někotremužkuli z časa dźěćatstwa znaty.

Neuheiten LND