Hdyž swoje sportowe rozprawy za wolejbul pisam, hladam tež hdys a hdys rady za tym, kak su mustwa dotal hrali abo hdźe běchu respektiwnje su mustwa w tabuli zaměstnjene. Zajimawe je potom wosebje, hdyž po tabuli a na dypki hladajo słaby přećiwnik přećiwo sylnemu dobudźe. Myslu na přikład na wolejbulistki Schönbachskeho VV, kiž su w zašłej hrajnej dobje we wokrjesnej klasy hrali a nětko we wobwodnej klasy. Přirunajo z wolejbulistkami druheho zastupnistwa hrajneho zjednoćenstwa Pančicy-Worklecy maja holcy a žony z Pančic a Worklec hrajne nazhonjenja we wobwodnej lize. Potajkim dwě lize rozdźěla. Po statistice a teoriji bychu Pančanki-Worklečanki faworit za hru byli. Tola wukónc hry běše jasne dobyće z 3:0 za pozdatnje słabše mustwo. Tajke zjawy dožiwiš tež w profesionelnym sporće, kaž na přikład na polu kopańcy w zwjazkowej lize. Wosebje w pokalnych hrach. Tam stejitej sej hdys a hdys mustwje z wšelakorych ligow napřećo. Konkretny přikład: W pokalnym štwórćfinalu Němskeho koparskeho zwjazka DFB spočatk měrca steještej sej 1.
Sportowa kolumna bjez tuchwilu najčasćišo wužiwaneho słowa. To so mi dźensa jenož radźi, dokelž sym přinošk hižo před měsacomaj srjedź wulkeho róžka napisał a hinašeje temy dla znowa zapołožił.
Ně, nikoho w zjawnosći njepřeradźu. Haj, wšitkim město přerady poskićam, zo Wam Waše němske sportowe pokiwy, němske sportflajery abo někajke němske Instagrami a Facebookposty, kotrež maja sportowy pozadk, přełožu. Sym so do hodowneho sportowanja, w času mjez hodami a nowym lětom kaž tež po tym chětro na Waše němske wabjenja za sportowe zarjadowanja za Serbow a Němcow mjerzał. „Njebě chwile za serbski přełožk“, abo docyła žana wotmołwa – to běštej zwjetša reakciji na moju kritiku. To tola być njemóže, zo serbscy sportowcy na swoje turněry jenož w němskej rěči přeprošuja! Jenički wupuć, kotryž widźu, je, zo pomham přełožować. Pósćelće mi swoje němske přeprošenja, wabjenja abo flajery, a njebudźe dołho trać, a hižo změjeće wotmołwu.
Korona! Tele słowo tele dny a tydźenje wo wjele bóle prezentniše hač wšo druhe. Tučasnje je naš wšědny dźeń hinaši, snano tež komplikowaniši. Kóždy z nas ma swoje ćeže z koronu a z njej zwisowacymi wobmjezowanjemi. Sportowe zarjadowanja su wotprajene. Nichtó njezamóže rjec, hdy so zaso normalita započnje, hdy budźe na zjawnych kopanišćach zaso za bulom honjene, hdy zaso při wysokim saku wojowane, hdy so wubědźowanja wotměja a hdy změja fitnesowe centery zaso wočinjene.
W tajkej wosebitej situaciji je ćim wažniše, zo sy wurunany, a zo maš hłowu swobodnu. Ale kak to docpěć? Ja mam so lochko, ja jogguju. Běham sama po Łazkowskim lěsu a po delanskich pólnych pućikach. Žadyn zakaz mje wot toho njewotdźerži. Nawopak, čerstwy powětr mi, mojemu ćěłu a mojej duši tyje. Běhanje sylni imunostny system, zahnawa depresiwne mysle a će zwjesela. W socialnych medijach wuhladaš dale a wjac ludźi, kotřiž móžnosć běhanja wužiwaja a so energije a motiwacije za wšědny dźeń nasrěbaja. Tak je Instagram połny wobrazow běharjow a wšelakorych hashtagow.
Spodźiwna to situacija. Tež sportowy swět je koronawirus w běhu jeno třoch tydźenjow zlemił. A snano jón tale kriza tež fundamentalnje změni. Telko je jasne: Sćěhi budu na kóždy pad daloko sahace a su dotal hišće njepředwidźomne.
Najwjetši přěhračcy krizy pak njebudu, podobnje kaž druhdźe w hospodarstwje tež, najbohatše a najsolwentniše towarstwa. A snano tež nic runje naše wjesne sportowe towarstwa. Budu pak to wšitke te, kotrež maja za swoje stadiony a hrajnišća podruž płaćić; ći, kiž móžachu dotal we wyšich ligach z mało budgetom wobstać; ći, kotřiž su wotwisni, zo kóždy tydźeń znowa ludźo na jich hry chodźa a kasy pjelnja.
Coronawirus runje naš wšědny dźeń postaja. Hač w nowinach, telewizoru abo w syći, wšudźe jenož wo strašnym wirusu rozprawjeja. Ale što dyrbja žurnalisća tučasnje tež hewak tematizować? Wšitko je znajmjeńša hač do jutrow wotprajene, a móžemy drje z tym ličić, zo hač do lěća žane zjawne zarjadowanja, wosebje sportowe z přihladowarjemi, njebudu. Cyle wěsće budźemy bórze na njewěsty čas tež doma wostać dyrbjeć. Wosebje pohib wonka na čerstwym powětře pak čłowjekej tyje a je njesměrnje wažny za jeho strowotu. Tohodla móžu kóždemu jenož poručić – wot pěstowarskeho dźěsća hač k wuměnkarjej – njeje-li hinak móžno, so w swójskich štyrjoch sćěnach kóždy dźeń pohibować a při tym dosć čerstweho powětra do domu dać. Wosebje widejoplatforma Youtube skići telko móžnosćow za ćěłozwučowanje tež w bydlenskej stwě. A tute poskitki by nětko woprawdźe kóždy wužić dyrbjał. Wšako je jich w syći dźeń a wjac. Jara kreatiwny přikład tajkeho Youtube-wideja ma Njebjelčanska pěstowarnja.
„Tež ja mějach zbožo“, rěka kniha z ruki Bena Budarja, w kotrejž piše wo tola zbožownym wukóncu Druheje swětoweje wójny za serbskich, młodych wojakow. Snano pak so nětko prašeće, što ma kniha z dźensnišej sportowej kolumnu činić.
Ćišina a wulka prózdnota! Wšojedne, kotre zymskosportowe wubědźowanja sy sej minjeny kónc tydźenja wobhladał, hač w biatlonje w Novym Měsće na Moravě, abo w skakanju, běhanju a nordiskej kombinaciji w Oslu – wšudźe běchu stadiony prózdne. Tak dopominaše atmosfera sportowcow skerje na intensiwnu treningowu jednotku hač na wubědźowanje na swětowym niwowje. Wobě městnosći stej poprawom znatej za swoju wulkotnu kulisu. Do morawskeho biatlonoweho stadiona putnikuja wot časa Gabriele Koukaloveje kóžde lěto hač do stotysac přihladowarjow. A w Oslu skići so dobyćerjam w jich sportowych družinach wosebita składnosć, zo smědźa norwegskeho krala zeznać.
Na sportowym dnjowym porjedźe steji tučasnje jenož jedna wulka tema, a to wótra šćuwańca přećiwo Dietmarej Hoppej z Hoffenheima. Štož je so sobotu w Hoffenheimje stało, je nowum. Mała horstka tak mjenowanych fanow by nimale docpěła, zo su hru dočasnje skónčili. Dobry a rozhladniwy sudnik Dingert, hrajerjo wobeju mustwow a wšitcy zamołwići pak wědźachu prawu wotmołwu. Poslednje štwórć hodźiny partije koparjo dohrachu, bjeztoho zo bychu nadběhowali. Sylne to znamjo na trawniku a dobry to protest přećiwo tajkim hłupakam. W dalšej hrě mjez Borussiju Dortmund a SC Freiburgom pokazachu domjacy wospjet skandalozny plakat. A wčera bě wukónc nimale samsny kaž w Hoffenheimje, tónkróć mjez Union Berlinom a Wolfsburgom. Sudnik dyrbješe tež tu hru dwójce přetorhnyć. Prašenje je, kak póńdźe docyła dale abo kak wupada přichodny schodźenk namocy. Němski koparski zwjazk (DFB) je wužadany a dyrbi skónčnje rigoroznje zapřimnyć. Wčera běch w Drježdźanach jako pobóčny sudnik zasadźeny. Tam dožiwich premjeru, bohužel tohorunja negatiwnu.
Rady bych na tymle městnje wo dožiwjenjach kołowokoło zymskeho sporta pisał. Ale bohužel njeskići nam miłe zymske wjedro lětsa žane porjadne wuměnjenja za lodohokej, sankowanje abo sněhakowanje. Samo w Alpach a dalšich regionach zymskeho sporta po cyłym swěće njejsu wuměnjenja tajke idealne, kaž je hewak znajemy. Masowy turizm, kotryž wosebje při sněhakowanju knježi, steji hižo dołho w kritice. Samo domoródni Italčenjo, Awstričenjo a Šwicarjo, kotřiž w prěnim rjedźe wot toho profituja, njejsu sebi wjace wěsći a přezjedni, hač su turisća woprawdźity dobytk. Masiwne zapřimnjenje do přirody při wutworjenju a nowotwarje wulkich zymskosportowych arealow so tola chětro na ekologiski system wuskutkuje. Jónkrótna krajina zhubi tuž zdźěla swój wosebity charakter.
Hač stejitej miła zyma a mało sněha w zwisku ze změnu klimy, posudźować njemóžu a tež nochcu. W tym nastupanju njech kóždy najprjedy raz sam spyta wěste wotběhi we wšědnym žiwjenju změnić. Snano wužiwamy bóle koleso a ćah město awta a škleńcu město plastiki.
Smy wosrjedź zymskich prózdnin, tajke prawje zymske začuća pak přiwšěm nimam. Runje skerje za nalěćom wupada. Tak podawa so tójšto Serbow do horow, zo bychu znajmjeńša tróšku sněha dožiwilio. Hdyž pomyslu, zo móhło to wšo sněh być, štož je so nam w zašłych tydźenjach na dešću našło.
W južnotirolskim Antholzu wšak móžemy sej wšědnje napjaty zymski sport – biatlon – wobhladać. Swětowe mišterstwa započachu so štwórtk hnydom z překwapjenku. 3. městno wubědźichu sej sportowcy ze susodneje Čěskeje. Tež w času po Gabrieli Koukalovej maja tam dobrych biatletow, kotřiž stajnje zaso cyle prědku sobu wo městna wojuja. Wčera nasta přewšo napjate přesćěhowanje. Za mnje je to wosebje putaca disciplina, wšako móža tam sportowcy zaso swój zastatk wot sprintoweho wubědźowanja do toho nachwatać. Při tym wuskoči prěnja medalja za Němsku. Denise Herrmann pokaza, kajka dobra sportowča je. Jej wšak leži skerje smalenje po čarach hač třělenje. Do biatlona bě Herrmann mjenujcy sněhakowała, a to po dołhich čarach.