Wuspěšny comeback po pandemiji
Drježdźany (SN/BŠe). Na akciskim dnju „genialsocial“ 12. julija wobdźěli so lětsa 22 000 šulerjow z 222 sakskich kubłanišćow. Z tym zhladuja organizatorojo Sakskeje młodźinskeje załožby na wuspěšny comeback po pandemiji. Zhromadnje nadźěłachu wulku sumu něhdźe 500 000 eurow, załožba zawčerawšim wozjewi. Na akciji wobdźělichu so mjez druhim tež Budyski Serbski gymnazij a Kulowska wyša šula. W Ludowym nakładnistwje Domowina su štyrjo młodostni dźěłali, třo z nich w redakciji Serbskich Nowin.
Nadźěłane pjenjezy podpěruja iniciatiwy w Sakskej a po cyłym swěće. Hladajo na lětuši wulki wuspěch šulerjow hodźa so lětsa, město planowaneju projektow, tři projekty podpěrać. Wo nich je jury na posedźenju wuradźowała a spěchujomne projekty wuzwoliła. Tak móže so twar młodźinskeho centruma w Kigaliju w Ruandźe podpěrać. Tohorunja budu naslědnu zakładnu šulu w Fanarje w Madagaskaru spěchować. Tež iniciatiwa za twar wukubłanskeho centruma za młodostnych a žony w ghanaskim Takoradiju so nad pjenjezami wjeseli.
Ze swojimi kmanosćemi a myslenjom wón přeswědča
Za drjewo so wón jara hori. Moritz Freitag z Picnja wuknje tuž powołanje blidarja pola twarskeje a mebloweje blidarnje Bialas w Choćebuzu. Jeho rjemjeslniska wušiknosć a jeho charakter wukubłanski zawod přeswědčištej. Choćebuska rjemjeslniska komora (HWK) a jeje zastaranski skutk wuznamjeni jeho jako „wučomnika měsaca“.
Moritz Freitag kroči zaměrnje po žiwjenju. Jako wyši šuler absolwowaše wjacore praktikumy w blidarnjach. Na Choćebuskim centrumje za horni schodźenk wón z ćežišćom rjemjesło maturowaše. „Powołanski gymnazij PLUS rjemjesło“ mjenuje so kubłanski puć, na kotrymž so w južnej Braniborskej něhdźe 200 šulerjow wobdźěla. W tym zwisku je Moritz Freitag hižo překupski a pedagogiski dźěl III a IV mišterskeho pruwowanja wuspěšnje wobstał. Swoje wukubłanje je wón tak wo poł lěta skrótšił.
Rěčna zawěra wodu hišće dodawa
Błótowska kórkowa třepotawka wuznamjenjena
Lubin (SN/CoR). Nimo Błótowskich kórkow a Błótowskeho chrěna su nětko dalši wudźěłk z Błótow z kwalitnym znamješkom „g.g.A.“ (škitne geografiske podaće) wuznamjenili. Tak móža nětko Błótowsku kórkowu třepotawku z módro-žołtym zyglom jako po cyłej Europje škitany kwalitny produkt zwičnjeć.
„Tule nowu móžnosć zwičnjenja smy po dołhim procesu docpěli, kotryž smy jenož w zhromadnym dźěle z mjaso a kołbasy předźěłacymi kaž tež z gastronomiskimi zawodami z Błótow zmištrować móhli“, wjeseli so jednaćelka Błótowskeho towarstwa Melanie Kossatz nad mjezynarodnym připóznaćom. Hižo w lěće 2005 su započeli so wo wuznamjenjenje prócować. Próstwu wo wotpowědne registrowanje su Europskej komisiji zapodali. Nětko je Europska unija zapisanje do registra „g.g.A.“ wozjewiła.
List: Sankcije skónčić
Berlin/Halle (dpa/SN). Wokrjesne rjemjeslnistwo Halle-Solawski wokrjes w Saksko-Anhaltskej je zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) namołwiło, wšitke sankcije přećiwo Ruskej skónčić. W zjawnym lisće, kotryž je Redakciskej syći Němska (RND) wčera předležał, žadaja sej rjemjeslnicy nimo toho jednanja wo zakónčenju wójny přećiwo Ukrainje.
„Wěmy jako rjemjeslnicy z mnohich rozmołwow ze swojimi kupcami, zo wulka wjetšina zwólniwa njeje, za Ukrainu swój ćežko nadźěłany žiwjenski standard woprować. To tež naša wójna njeje!“, rěka tam, a dale: „Chceće Wy tón kancler być, kotryž je Němsku do ruina ćěrił, chceće woprawdźe swój kraj woprować?“ Wokrjesne rjemjeslnistwo kritizuje nadpad Ruskeje na Ukrainu jako ćežke złóstnistwo a „jasne zranjenje artikla 2 Charty UN“.
Warnuja před personalnej nuzu
Budyšin (SN). Kwětki žiwjenje wobohaćeja a ludźi zawjeseleja – ale přiwšěm so dźěłarnistwo twarstwo-agrar-wobswět (IG BAU) wo přistajenych w tymle wobłuku chětro starosća. Něhdźe 180 ludźi, kotřiž w Budyskim wokrjesu w kwětkowych wobchodach a zahrodowych centerach dźěłaja, po wobkedźbowanju IG BAU často lědma wjace hač dźesać eurow na hodźinu njezasłužeja. Pytajo za wyšimi mzdami móhli mnozy z nich bórze branšu wopušćić, warnuje dźěłarnistwo floristikarjow. „Mjeztym zo jich koleginy w zapadnej Němskej hižo nětko hodźinsku mzdu 13 eurow dóstawaja maja floristki na wuchodźe wo wjele mjenje dochodow. To je samo daloko pod zakonskej minimalnej mzdu dwanaće eurow, kotraž wot oktobra po cyłym zwjazku płaći“, wuzběhny wobwodny předsyda IG BAU wuchodna Sakska Roland Müller. Dźiwać so tuž nichtó njetrjeba, jelizo so přistajeni za druhim dźěłom rozhladuja a swoje powołanje hižo njewukonjeja.
Nawal budźe přiběrać
Šulu wuspěšnje zakónčili
Drježdźany (dpa/SN). Wuslědki pruwowanjow na sakskich šulach wostanu stabilne. W šulskim lěće 2021/2022 zmištrowachu kaž loni hižo 97 procentow šulerkow a šulerjow swoje zakónčace pruwowanja wuspěšnje. To zdźěli wčera sakske kultusowe ministerstwo w Drježdźanach. „Najebać wulke wužadanja we wšědnym šulskim dnju je so poradźiło, šulerki a šulerjow na dobre zakónčenje přihotować. Za to sym wšitkim wobdźělenym jara dźakowny“, wuzběhny sakski kultusowy minister Christian Piwarz (CDU).
Znamkowy přerězk na gymnazijach po cyłej Sakskej wučinješe lětsa 2,07 (loni: 2,08). W minjenym šulskim lěće je 486 (lětodo toho: 434) sakskich šulerkow a šulerjow ze znamku 1,0 maturowało. Na 51 sakskich powołanskich gymnazijach dósta 92,7 procentow absolwentow wuswědčenje powšitkowneje wysokošulskeje zrałosće. Znamkowy přerězk wučinješe 2,27 (loni: 2,26). Na zjawnych wyšich šulach a wječornych wyšich šulach su 97,2 procentaj, to je něhdźe 14 100 šulerkow a šulerjow, realnošulske wotzamknjenje dóstało.
Wědomostne dohlady do změny klimy dóstali
Mały Kólsk (JoS/SN). Tema změny klimy pozdaću ludźi bóle zaběra hač wočakowane. To znajmjeńša wujewi nahladny zajim wopytowarjow na wotewrjenju noweje wosebiteje wustajeńcy „Změnu klimy zrozumić – wohroženje dźensnišich ekosystemow w špihelu zemskich stawiznow“. Zawodny přednošk k tomu je předsyda spěchowanskeho towarstwa „Geopark Mužakowski zahork“ dr. Manfred Kupetz přihotował. „Změna klimy poćahuje so na bytostne dołhodobne změny globalneje klimy. Tole je zwisowacy system, wobstejacy ze słónca, zemje a oceanow, wětřika, dešća a sněha, lěsow, pusćinow a sawanow. Dźensniši dźeń wobwliwuja klimu přidatnje čłowječe aktiwity“, dr. Kupetz minjeny pjatk wuswětli.
Sadźeja na kumštnu inteligencu
Hač w Sakskej Šwicy, w Harzu abo w Berlinskim Grunewaldźe, wšudźe lěsne wohenje wulke škody zawinuja a kónčinu zniča. Ćim wažniše je, wohenje spěšnje spóznać, tak zo móhli wjetšim škodam zadźěwać. Projekt lěsnych stražnikow Zhorjelskeho wokrjesa móhł wupuć być.
Zhorjelc (SN/BŠe). Tež w Zhorjelskim wokrjesu su lěsne płoniny, hdźež je strach lěsnych wohenjow jara wulki. Předewšěm potrjechi to Hornjołužiske wojerske zwučowanišćo južnje Běłeje Wody. Hladajo na přiběrace horce lěća je wažne, strachi spěšnje spóznać a wupřestrěwanju wohenjow zadźěwać. Pomhać móža při tym nowe techniske móžnosće mobilneje škričkoweje generacije 5G. Hižo w lěće 2020 su w Zhorjelcu za to ideje zběrali a koncept zdźěłali. Wosebite přestrjenje chcedźa tam z trutami kontrolować, lěsne wohenje spóznać a wotpowědne rozsudy w nuzowych situacijach tworić. Ćežišćo projekta je potajkim wosebity lěsny monitoring z nowej techniku, při čimž chcedźa tež sensory zasadźeć. Tajke móhli njewšědne daty wo temperaturje abo wo kurje do wohnjowobornych centralow sposrědkować.
