Martin Steiniger je šćežku, na hórnistwo wusměrjenu, čestnohamtsce přepruwował a wjele njedostatkow wotkrył

Štóž kolesuje, dožiwja krajinu z hinašeho wida. „Nasrěbaš so čerstweho powětra a so nad přirodu zawjeseliš. Słónco, wětřik, dešć, wónje – wšo to wo wjele intensiwnišo na wědomje bjerješ hač hewak“, powěda Martin Steiniger z Brjazyny (Brieske). Wóń čerstweho chlěba pola wjesneho pjekarja ma 50lětny krajměrjenski inženjer najradšo. Za turistiski zwjazk Łužiska jězorina kolesowaše wón loni čestnohamtsce po 505 kilometrow dołhej delnjołužiskej čarje hórnistwa. Při tym pruwowaše wuhotowanje taflow, kajkosće pućow, pokazki na zajimawostki, poćah k hórnistwu a móžnosće za přikusk, gastronomiju kaž tež pře­nocowanje.

Škitna sćěna dale tema zwady

srjeda, 13. měrca 2024 spisane wot:

Zwada wo wodoškitnym projekće koncerna LEAG traje dale. Přičina je njedo­twarjena podzemska škitna murja při brunicowej jamje Wjelcej-juh. Wobswětowe zwjazki su přećiwo přizwolenju braniborskeho krajneho hórnistwoweho zarjada (LGBR) skoržili.

Choćebuz (dpa/SN). LEAG njeje dotal škitnu murju mjez Łužiskej jězorinu a brunicowej jamu Wjelcej-juh do­twarił. Z njej chcedźa tomu zadźěwać, zo woda z rjećaza łužiskich jězorow do hišće aktiwneje jamy čeće. Najebać njedospołnu škitnu murju je krajny hórnistwowy zarjad dowolił, zo LEAG wodu wužiwa.

Wobswětowi škitarjo wočakuja problemy, woda móhła so zhubić abo přez blisku jamu zanjerodźena być. Tohodla wobskorža nětko hórnistwowy zarjad. Tón pak po słowach swojeho prezidenta Sebastiana Fritze wumjetowanja wotpokazuje, „problem za region, saněrowanje hórnistwa a wobběh wody z toho spó­znać njemóžu“.

Po informacijach LEAG je 70 procentow škitneje murje hotowych. Twarske dźěła chcedźa hač do 2030 dokónčić.

Dowol wšitkim w regionje zmóžnić

srjeda, 13. měrca 2024 spisane wot:

Turistiski zwjazk Łužiska jězorina je njedawno projekt „Syć bjez zadźěwkow we Łužiskej jězorinje“ zahajił. Spěchowanski projekt ma tři lěta trać. Zaměr naprawy je turizm bjez zadźěwkow spěchować a wutwarić. Pućowanje a dowol bjez barjerow je přiběracy segment w turizmje a skići wulki ekonomiski potencial. Tohorunja přinošuje wobłuk k tomu, zo so dowolowy region wuspěšnje dale wuwije. Z jednotliwych naprawow, kaž na přikład lift w Złym Komorowskim přistawje, profituja domoródni a hosćo kónčiny. Nimo toho je hišće wjele dalšich wobłukow, kotrež hodźa so wobdźěłać, tak zo je region za wšitkich zajimcow dožiwjenjowpołny wuhotowany.

Foto: turistiski zwjazk Łužiska jězorina/Nada Quenzel

Serbsku memory-hru zapřijeli

srjeda, 13. měrca 2024 spisane wot:

Dźěło na projekće UNESCO 5 je w kraju a mjezynarodnje kedźbnosć zbudźiło

Projekt „UNESCO 5 – zhromadnje za Łužicu“ su loni 3. měrca w něhdyšej cyhelnicy w Małym Kólsku (Klein Kölzig) předstajili. Nošer předewzaća je kraj Braniborska, kotryž krajny zarjad za wobswět zastupuje. Partnerojo projekta su biosferowej rezerwataj UNESCO Błóta a Hornjołužiska hola a haty, Mužakowski park jako swětowe namrěwstwo UNESCO, Globalny geopark UNESCO Mužakowski zahork kaž tež Domnowina z imaterielnym kulturnym herbstwom Łužiskich Serbow. Projekt traje wot lońšeho januara hač do decembra 2026. Prěnje mjezywuslědki předleža.

Wo tuchwilnym stawje a wo tym, kak chcedźa dale postupować, je so Jost Schmidtchen ze zamołwitomaj projekta, Susann Troppa a Ellen Beuster, rozmołwjał.

Knjeni Troppa, knjeni Beuster, na kotre dźělne projekty so předewzaće UNESCO 5 zepěra?

Pjenjezy za projekty přizwolili

wutora, 12. měrca 2024 spisane wot:

Za Saksku je změna strukturow wulke wužadanje. We woběmaj brunicowymaj rewěromaj Swobodneho stata su dźesaćitysacy dźěłowych městnow z wotbagrowanja brunicy wotwisne. Přiwšěm je změna wulka šansa za rewěraj. Němska financielnje němskim wuhlowym rewěram pomha, zo bychu wuspěšnu změnu zmištrowali.

Drježdźany/Budyšin (SN/BŠe). Za wuspěšnu změnu strukturow je wažne, zo so nowe hospodarske wobłuki we Łužicy natwarja, z kotrychž kónčina w přichodźe profituje. Zwjazkowe knježerstwo to na zakładźe zakonja za zesylnjenje strukturow tež pjenježnje wulkomyslnje podpěruje. We wobłuku prěnjeje spěchowanskeje doby su so tak hižo wjele projektow nastorčiło. Wjele z nich zamołwići tuchwilu realizuja.

Zły Komorow (SN/MiP/AN). „Łužica po puću k naslědnemu kulturnemu regionej – šansy a potenciale za serbskosć w kulturnym turizmje“, rěkaše tema zjawneho posedźenja, na kotrež běštej wčera towarstwo Serbski kulturny turizm a Choćebuzka wotnožka Serbskeho instituta do Byrgarskeho domu serbskeje cyrkwje w Złym Komorowje přeprosyłoj.

Dohromady 57 zajimcow z towaršnostnych wobłukow turizm, kultura, komunalna a krajna politika a wědomosć bě přichwatało, zo bychu přednoškam připosłuchali a so na popołdnišej dwudźělnej dźěłarničce k temje dnja wobdźělili. „Cyłkownje smy z dźensnišim inputom jara spokojom. Mjez přinoškami je dobrych idejow za dźěło do přichoda, ale tež kritiskich měnjenjow, kotrež k přemyslowanju pohnuwaja“, rozprawja Pětr Brězan, předsyda towarstwa Serbski kulturny turizm.

Dale a mjenje železa w Sprjewi

štwórtk, 07. měrca 2024 spisane wot:

Zły Komorow/Grodk (SN/at). Zežołtnjena Sprjewja wosebje ludźi w Delnjej Łužicy starosći. Techniske připrawy južnje Rulec młyna abo blisko Noweje Wsy (Burgneudorf) wjazaja železowy oksid a redukuja žołte brěmjo w rěce. Łužiska a srjedźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV) je wčera rozprawu lěta 2023 wo monitoringu poćeženja ze železom Sprjewje a w Grodkowskim spjatym jězoru předstajiła a při tym redukowanje železa zwěsćiła. Cyłkowna koncentracija je přerěznje 0,5 miligramow na liter wučiniła. Wot hraničneje hódnoty dweju miligramow železo we wodźe widźiš. Rěka so wobruni jako dołhodobny sćěh wudobywanja brunicy.

Technisku připrawu je LMBV 2014 na přitoku Sprjewje k Grodkowskemu spjatemu jězorej twariła. W prěnim kroku wodu Sprjewje wapnuja, w dalšim srědk přidadźa, tak zo so wulke mnóstwa železoweho błóta wotsadźeja. 43 procentow železa we wodźe je tale připrawa wufiltrowała. To je na dobro wody, kotraž čeće do směra na Błóta. Železowe brěmjo na pegelu Grodk/Wylemojce je wot lětnje něhdźe 5 500 kg na 3 800 kg woteběało.

Tesla hišće cyły tydźeń zlemjena

štwórtk, 07. měrca 2024 spisane wot:

Po nadpadźe na milinowe zastaranje debatuja wo wěstoće infrastruktury

Grünheide (dpa/SN). Po atentaće na milinowe zastaranje twarca elektroawtow Tesla z USA w Grünheide pola Berlina wostanje produkcija awtow prawdźepo­dobnje hač do kónca přichodneho tydźenja přetorhnjena. Tole zdźěla předewzaće na naprašowanje medijow.

Nadpad je debatu wo tym nastorčił, kak móhli sensibelnu infrastrukturu w Němskej lěpje škitać. „Politika a hospodarstwo stej zhromadnje wužadanej, wěstotu milinowych syćow a kritiskich techniskich připrawow zaručić“, rjekny hłowny jednaćel Němskeje industrijneje a wikowanskeje komory Martin Wansleben wčera w Berlinje. Zwjazkowe knježerstwo dyrbjało wotpowědne zakońske rjadowanja skónčnje předpołožić.

Nawoda zawoda Tesla André Thierig rjekny. „Nadźijamy so, zo wěstotne zarjady Braniborskeje a tež Němskeje wo tym rozmysluja, kak móhli zawod zawěsćić.“ Krajne knježerstwo chcyło škitne naprawy zesylnić, pokazuje pak zdobom na to, zo njeje stoprocentowski škit móžny.

Niwow do korony nimale docpěty

srjeda, 06. měrca 2024 spisane wot:

Marketingowa towaršnosć Hornja Łužica-Delnja Šleska zhladuje na wuspěšne turistiske lěto. Přiwšěm je hišće dosć rezerwow, na kotrymž měło so zaměrnje dale dźěłać.

Nikriš (AK/SN). Lěto 2023 bě za turistisku branšu w Hornjej Łužicy wuspěšne lěto. Hladajo na cyłu Saksku je region nastupajo ličbu přenocowanjow třeće městno docpěł. Tole wuswětli předwčerawšim w Nikrišu (Hagenwerder) krajny rada Zhorjelskeho wokrjesa dr. Stephan Meyer (CDU), kiž je zdobom prezident euroregiona Nysa. W „Hotelu zmysłow“ při Bartonskim jězorje (Berzdorfer See) je Marketingowa towaršnosć Hornja Łužica-Delnja Šleska (MGO) minjene turistiske lěto bilancowała. Wuslědki loni běchu samo lěpše hač lěto do toho. Z tym je so nimale niwow do korony docpěł. Za branšu je tole dobre znamjo.

Prěni zaryw za wulku halu Choćebuskeje porjedźernje železnicow su wčera přewjedli. Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD, nalěwo) při tym dotalne dźěło chwaleše. Nowa 500 metrow dołha hala ma 2026 hotowa być a mjeńšu halu wudospołnić. W njej wot januara spěšniki ICE přehladaja a wuporjedźeja. Nastanje 1 200 dźěłowych městnow. Foto: Michael Helbig

Serbska debata

nowostki LND