Migracija je nadal tema, kotraž zjawny diskurs dominuje – na lokalnej runinje runje tak kaž na mjezynarodnym (politiskim) polu. Byrnjež lědma štó prěł, zo njehodźi so w přiběrajcy zestarjacej towaršnosći „prěnjeho swěta“ ličba pobrachowacych fachowych mocow bjez připućowanja wurunować, drěja sej za stajnymi blidami, w telewizijnych debatach a w parlamentach hubu, kak ludźom, kotřiž z najwšelakorišich a zrědka ryzy „hospodarskich“ přičinow domiznu wopušćeja, přestup mjezy najlěpje znjemóžnić.
Choćebuz (SN/bn). Mjezynarodna koprodukcija „My late summer“ režisera Danisa Tanovića z Bosniskeje-Hercegowiny, kotraž bu mjez druhim z Oscarom wuznamjenjena, je 5. nowembra ze zahajenskim paskom 34. Choćebuskeho filmoweho festiwala (CFF). Cyłkowny program „sobu najwuznamnišeho zarjadowanja swojeho razu“ wopřijima 147 filmow z 41 krajow inkluziwnje dwanaće swětowych a 60 němskich premjerow. Spektrum je „po zwučenym wašnju přewšo šěroki a wotbłyšćuje wot ukrainskeho sciencefiction-filma hač ke kasachskemu easternjej, wot čěskeje splatter-groteski hač k dramje ćěkancow ze Serbiskeje aktualne filmowstwo srjedźeneje a wuchodneje Europy“, kaž we wčera wozjewjenej zdźělence organizatorow rěka. We wobłuku třoch wubědźowanjow ma cyłkownje dwanaće hrajnych a jědnaće krótkofilmow wuhlady na „Lubiny“, kaž mytowanskim statuetam rěkaja; sydom produkcijam kiwa šansa na wuznamjenjenja w dorostowych kategorijach.
Kónc tydźenja wočakujetej nas pisanej swjedźenjej: Młodźinski klub Chrósćicy přeprošuje na dwě wječornej zarjadowani! Hač woblubowana „Ü30-Party“ pjatk abo „Aurora Nights“ sobotu – kóžda generacija je wutrobnje witana.
Chrósćicy (SN/VaŽ). Hižo wot wutory přihotuja Chróšćansku „Jednotu“ na swjedźenjej kónc tydźenja. Młodźinski klub Chrósćicy, kotryž wobsteji z něhdźe 50 aktiwnych čłonow, jej pilnje přihotuje a wšitko sam organizuje. Wot dekoracije hač k planowanju poslednich trěbnych kročelow, kóžda pomocna ruka je trěbna. Wšako chcedźa wopytowarjam njezapomnitej wječoraj skićić!
Berlin (SN). W sakskich brunicowych rewěrach dóstawaja zawody wotnětka spěchowanje za inwestowanje do produkcije baterijow, solarnych paneelow, wětřikowych turbinow a ćopłotnych klumpow. Dale podpěruje stat inwesticije do připrawow za produkciju jednotliwych komponentow tutych technikow. Minimalna spěchujomna inwesticija do jednotliweho projekta je 500 000 eurow za małe a srjedźostawske zawody resp. jedyn milion za wulke zawody. Podźěl spěchowanja saha wot 15 do 40 procentow. Za Łužiski rewěr steji 40 milionow eurow k dispoziciji.
Wotpowědnu namołwu, próstwy wo spěchowanje ze zwjazkoweho programa STARK (němska skrótšenka za zesylnjenje dynamiki transformacije, rozmach w rewěrach a na stejnišćach brunicowych milinarnjow) zapodać, je wčera zwjazkowe hospodarske ministerstwo wozjewiło. Na to je sakske ministerstwo za wuwiće regionow w zdźělence skedźbniło.
Link k wšěm dokładnišim informacijam: https://www.bmwk.de/Redaktion/DE/Downloads/F/20241014-foerderbekanntmachung-stark-transformationstechnologien
Budyšin (SN/bn). Pod hesłom „Ahoi! Tim travelling around the world“ je Budyšan Tim Döke wčera w Kamjentnym domje wo swojej 18 měsacow trajacej jězbje po swěće přednošował. Kaž něhdźe 70 zajimcam referat zahajiwši přeradźi, bě „žedźba za nowymi nazhonjenjemi“ z hłownej motiwaciju, „prěni raz sam tak dołho domiznu wopušćić“. Pućowanje započa čłon dorostoweho serwisoweho kluba Leo a sobustaw towarstwa Witajće do Budyšina w awgusće 2022 na křižowanskej łódźi, hdźež bě jako sobudźěłaćer wotrjada za personal naposledk za naležnosće dohromady 1 400 ludźi wopřijimaceho mjezynarodneho mustwa zamołwity. Z pomocu fotografijow a widejowych klipow poda wón mjez druhim „dohlad do wobłukow, kotrež su pasažěram njepřistupne“ a dekonstruowaše mytos romantiskeho namórnistwa: „Na łódźi knježi kruta disciplina, změna traje často dwanaće hodźinow, dźěłaš sydom dnjow wob tydźeń a spiš w móličkej kabinje bjez wokna.“ We wólnym času pak spřećeli so z wjacorymi kolegami, kotrychž pozdźišo pućujcy jeničce z „lochkim wačokom“ w jich domiznach wopyta.
Budyšin (SN/bn). Město Budyšin namołwja wobydlerjow, Jelenjej Górje pomhać. „Naše partnerske město bědźi so z wulkej wodu, kotraž je dźěle města masiwnje wobškodźiła“, w oficialnej zdźělence rěka. Wyši měšćanosta Karsten Vogt (CDU) je „hnydom kontakt k swojemu koleze w zastojnstwje Jerzyjej Łużniakej nawjazał, zo by sej wobraz aktualneho połoženja stworił“. Zdobom poskići kóždužkuliž móžnu podpěru nastupajo „koordinaciju techniskeje a personalneje pomocy z Budyskeho wokrjesa“. Što wšo w Jelenjej Górje trjebaja, „njeje hišće znate“. Wěste pak hižo je, zo klaca na „sušakach za znajmjeńša 215 twarjenjow, srědkach přećiwo plěsni a rjedźenskich utensilijach“.
„Z wobrazow, kotrež su z Pólskeje dóšłe, sym přewšo nastróženy. Spytamy nětko najlěpšu podpěru organizować. Z darowanskim kontom móže tež kóždy Budyšan přinošować. W tajkim wokomiku pokazuje so praktiska solidarita z našim partnerskim městom. Přeju našim pólskim přećelam wjele mocow w přichodnych hodźinach a dnjach“, Vogt podšmórnje. Mjenowane kontowe čisło podawaja pod www.bautzen.de.
Póndźelu startowaše prěni studijny tydźeń za nowačkow. Při tutej składnosći rěčeše Vanessa Žurec z 20lětnym studentom Symanom-Janom Klemenzom wo jeho studiju a wotpohladach.
Što studuješ a čehodla?
S. Klemenz: Studuju wučerstwo za wyšu šulu z předmjetomaj towaršnowěda a serbšćina na Lipšćanskej uniwersiće. Mi je za přichod wažne, zo maja dźěći dobrych wučerjow, zo njebychu so jenož fachowje derje wukubłali, ale móhli tež hódnoty kaž teamowe dźěło, kreatiwitu a kritiske myslenje wuwiwać. Předmjetaj stej mi w mojim šulskim času wosebje wjeselo činiłoj. Chcu k tomu přinošować serbsku rěč zachować.
Što chceš jako wučer pola dźěći docpěć?
S. Klemenz: Chcu dźěćom z pomocu mnohich wuknjenskich metodow wjele wědy nawučić a jim z přikładom być. Nimo toho je mi wažne socialne kmanosće wuwiwać: Přez skupinske dźěło a interakcije ze sobušulerjemi spěchujetej so teamowe dźěło a komunikacija. Wučerjo přinošuja k tomu, socialne hódnoty kaž respekt, empatiju a zamołwitosć sposrědkować.
Kak wotmě so twój prěni studijny dźeń
Wojerecy (SN/mb). Kičojte hesło marketinga „bajkojte město za swójby w kraju Krabata a jězoriny“ z lěta 2019 so strózbemu Wojerowskemu wyšemu měšćanosće Torstenej Rubanej-Zehej (SPD) wočiwidnje njelubi. Swoje zastojnstwo na čole měšćanskeho zarjada bě nazymu 2020 přewzał. Jemu je wažne, zo so město ze swojich korjenjow žiwi, a to stej wuhlo a Serbstwo. Njedawno na zetkanju wyšeho měšćanosty a Wojerowskeje zamołwiteje za serbske naležnosće, Diany Karboweje, ze županomaj Gabrielu Linakowej a Marcelom Braumanom, regionalnej rěčnicu Domowiny Birgit Hančikowej a předsydku serbskeje přirady města, Evelin Graf, w radnicy je so Ruban-Zeh jasnje wuprajił: Maćernorěčni Serbja njech so w „Hoywoj“ doma čuja. Tohodla budźe tež Łužiska kupjel po přetwarje hač do poslednjeho kućika ze serbsko-němskimi taflemi wuhotowana.