Čim wjace sobu činja, ćim wjace su pódla

Freitag, 18. Oktober 2024 geschrieben von:
Bosćan Nawka

Migracija je nadal tema, kotraž zjawny diskurs dominuje – na lokalnej runinje runje tak kaž na mjezynarodnym (politiskim) polu. Byrnjež lědma štó prěł, zo njehodźi so w přiběrajcy zestarjacej towaršnosći „prěnjeho swěta“ ličba pobrachowacych fachowych mocow bjez připućowanja wurunować, drěja sej za stajnymi blidami, w telewizijnych debatach a w parlamentach hubu, kak ludźom, kotřiž z najwšelakorišich a zrědka ryzy „hospodarskich“ přičinow domiznu wopušćeja, přestup mjezy najlěpje znjemóžnić.

Dobyćer Oscara zahaji festiwal

Donnerstag, 17. Oktober 2024 geschrieben von:

Choćebuz (SN/bn). Mjezynarodna koprodukcija „My late summer“ režisera Danisa Tanovića z Bosniskeje-Hercegowiny, kotraž bu mjez druhim z Oscarom wu­znamjenjena, je 5. nowembra ze zahajenskim paskom 34. Choćebuskeho filmoweho festiwala (CFF). Cyłkowny program „sobu najwuznamnišeho zarjadowanja swojeho razu“ wopřijima 147 filmow z 41 krajow inkluziwnje dwanaće swětowych a 60 němskich premjerow. Spektrum je „po zwučenym wašnju přewšo šěroki a wotbłyšćuje wot ukrainskeho sciencefiction-filma hač ke kasachskemu easternjej, wot čěskeje splatter-groteski hač k dramje ćěkancow ze Serbiskeje aktualne filmowstwo srjedźeneje a wuchodneje Europy“, kaž we wčera wozjewjenej zdźělence organizatorow rěka. We wobłuku třoch wubědźowanjow ma cyłkownje dwanaće hrajnych a jědnaće krótkofilmow wuhlady na „Lubiny“, kaž mytowanskim statuetam rěkaja; sydom produkcijam kiwa šansa na wuznamjenjenja w dorostowych kategorijach.

Na kóždu generaciju myslili

Donnerstag, 17. Oktober 2024 geschrieben von:

Kónc tydźenja wočakujetej nas pisanej swjedźenjej: Młodźinski klub Chrósćicy přeprošuje na dwě wječornej zarjadowani! Hač woblubowana „Ü30-Party“ pjatk abo „Aurora Nights“ sobotu – kóžda generacija je wutrobnje witana.

Chrósćicy (SN/VaŽ). Hižo wot wutory přihotuja Chróšćansku „Jednotu“ na swjedźenjej kónc tydźenja. Młodźinski klub Chrósćicy, kotryž wobsteji z něhdźe 50 aktiwnych čłonow, jej pilnje přihotuje a wšitko sam organizuje. Wot dekoracije hač k planowanju poslednich trěbnych kročelow, kóžda pomocna ruka je trěbna. Wšako chcedźa wopytowarjam njezapomnitej wječoraj skićić!

Horca faza probow zaběžała

Donnerstag, 17. Oktober 2024 geschrieben von:
Budyska chórowa akademija generacijow je wčera prěni raz zhromadnje z organistom Johannesom Krahlom za planowany beneficny koncert probowała. Pod nawodom cyrkwinsko-hudźbneho direktora na wuměnku Friedemanna Böhme filowaše něhdźe 60 spěwarkow a spěwarjow intensiwnje mjez druhim na sadźbach „Missy in simplicitate“ Jeana Langlaisa, „Hür mein Bitten“ Felixa Mendelssohna-Bartholdyja a „Tule statok zboža stajić“ Jurja Pilka we wersiji Jana Bulanka. Proba wotmě so w Budyskej cyrkwi Marje a Marty, hdźež chcedźa 9. nowembra koncert na dobro pěstowarnje-syrotownje w Lwiwje wuhotować. Foto: Božena Šimanec

Próstwy za STARK zapodać

Donnerstag, 17. Oktober 2024 geschrieben von:

Berlin (SN). W sakskich brunicowych rewěrach dóstawaja zawody wotnětka spěchowanje za inwestowanje do produkcije baterijow, solarnych paneelow, wětřikowych turbinow a ćopłotnych klumpow. Dale podpěruje stat inwesticije do připrawow za produkciju jednotliwych komponentow tutych technikow. Minimalna spěchujomna inwesticija do jednotliweho projekta je 500 000 eurow za małe a srjedźostawske zawody resp. jedyn milion za wulke zawody. Podźěl spěchowanja saha wot 15 do 40 procentow. Za Łužiski rewěr steji 40 milionow eurow k dispoziciji.

Wotpowědnu namołwu, próstwy wo spěchowanje ze zwjazkoweho programa STARK (němska skrótšenka za zesylnjenje dynamiki transformacije, rozmach w rewěrach a na stejnišćach brunicowych milinarnjow) zapodać, je wčera zwjazkowe hospodarske ministerstwo wozjewiło. Na to je sakske ministerstwo za wuwiće regionow w zdźělence skedźbniło.

Link k wšěm dokładnišim informacijam: https://www.bmwk.de/Redaktion/DE/Downloads/F/20241014-foerderbekanntmachung-stark-transformationstechnologien

Test za nowy format přednoškow

Mittwoch, 16. Oktober 2024 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Pod hesłom „Ahoi! Tim travelling around the world“ je Budyšan Tim Döke wčera w Kamjentnym domje wo swojej 18 měsacow trajacej jězbje po swěće přednošował. Kaž něhdźe 70 zajimcam referat zahajiwši přeradźi, bě „žedźba za nowymi nazhonjenjemi“ z hłownej motiwaciju, „prěni raz sam tak dołho domiznu wopušćić“. Pućowanje započa čłon dorostoweho serwisoweho kluba Leo a sobustaw towarstwa Witajće do Budyšina w awgusće 2022 na křižowanskej łódźi, hdźež bě jako sobudźěłaćer wotrjada za personal naposledk za naležnosće dohromady 1 400 ludźi wopřijimaceho mjezynarodneho mustwa zamołwity. Z pomocu fotografijow a widejowych klipow poda wón mjez druhim „dohlad do wobłukow, kotrež su pasažěram njepřistupne“ a dekonstruowaše mytos romantiskeho namórnistwa: „Na łódźi knježi kruta disciplina, změna traje často dwanaće hodźinow, dźěłaš sydom dnjow wob tydźeń a spiš w móličkej kabinje bjez wokna.“ We wólnym času pak spřećeli so z wjacorymi kolegami, kotrychž pozdźišo pućujcy jeničce z „lochkim wačokom“ w jich domiznach wopyta.

Hosćo hłuboko hnući byli

Mittwoch, 16. Oktober 2024 geschrieben von:
We wobłuku rjadu „Literarne słowa z prowincy“ je minjeny pjatk Andrea Melcher wjace hač 40 hosćom w Choćebuskim Serbskim domje z čitanjom pod hesłom „Nazymski čas“ hłuboko pohnuła. Bywša Bórkowska serbska kralowna recitowaše čućiwje epizody k smějkotanju, smjeću a přemyslowanju. Na spočatku swójskeje zažneje žiwjenskeje nazymy je awtorka sensibelna wobkedźbowarka, kotraž pak sebi a swojim čitarjam ničo njenabarbi. Jako něhdyša hladarka seniorow nima jenož dosć dótkliwu antenu za začuća swojich sobučłowjekow; wona wě, hdźe je ćma a hdźe swěca. A kak tele swětło přez humor, wosebje pak přez lubosć rosće. Na kóncu zwosta přeće hosći, wjace wot tuteje talentowaneje powědarki a jeje jimacych stawizničkow mjez wjeselom a zrudobu słyšeć. Foto: Wolfgang Hoffmann

Partnerskemu městu pomhać

Mittwoch, 16. Oktober 2024 geschrieben von:

Budyšin (SN/bn). Město Budyšin namołwja wobydlerjow, Jelenjej Górje pomhać. „Naše partnerske město bědźi so z wulkej wodu, kotraž je dźěle města masiwnje wobškodźiła“, w oficialnej zdźělence rěka. Wyši měšćanosta Karsten Vogt (CDU) je „hnydom kontakt k swojemu koleze w zastojnstwje Jerzyjej Łużniakej nawjazał, zo by sej wobraz aktualneho połoženja stworił“. Zdobom poskići kóždužkuliž móžnu podpěru nastupajo „koordinaciju techniskeje a personalneje pomocy z Budyskeho wokrjesa“. Što wšo w Jelenjej Górje trjebaja, „njeje hišće znate“. Wěste pak hižo je, zo klaca na „sušakach za znajmjeńša 215 twarjenjow, srědkach přećiwo plěsni a rjedźenskich utensilijach“.

„Z wobrazow, kotrež su z Pólskeje dóšłe, sym přewšo nastróženy. Spytamy nětko najlěpšu podpěru organizować. Z darowanskim kontom móže tež kóždy Budyšan přinošować. W tajkim wokomiku pokazuje so praktiska solidarita z našim partnerskim městom. Přeju našim pólskim přećelam wjele mocow w přichodnych hodźinach a dnjach“, Vogt podšmórnje. Mjenowane kontowe čisło podawaja pod www.bautzen.de.

Rozpalitosć za kubłanje

Mittwoch, 16. Oktober 2024 geschrieben von:

Póndźelu startowaše prěni studijny tydźeń za nowačkow. Při tutej składnosći rěčeše Vanessa Žurec z 20lětnym studentom Symanom-Janom Klemenzom wo jeho studiju a wotpohladach.

Što studuješ a čehodla?

S. Klemenz: Studuju wučerstwo za wyšu šulu z předmjetomaj towaršnowěda a serbšćina na Lipšćanskej uniwersiće. Mi je za přichod wažne, zo maja dźěći dobrych wučerjow, zo njebychu so jenož fachowje derje wukubłali, ale móhli tež hódnoty kaž teamowe dźěło, kreatiwitu a kritiske myslenje wuwiwać. Předmjetaj stej mi w mojim šulskim času wosebje wjeselo činiłoj. Chcu k tomu přinošować serbsku rěč zachować.

Što chceš jako wučer pola dźěći docpěć?

S. Klemenz: Chcu dźěćom z pomocu mnohich wuknjenskich metodow wjele wědy nawučić a jim z přikładom być. Nimo toho je mi wažne socialne kmanosće wuwiwać: Přez skupinske dźěło a interakcije ze sobušulerjemi spěchujetej so teamowe dźěło a komunikacija. Wučerjo přinošuja k tomu, socialne hódnoty kaž respekt, empatiju a zamołwitosć sposrědkować.

Kak wotmě so twój prěni studijny dźeń

Serbja maja so tu doma čuć

Dienstag, 15. Oktober 2024 geschrieben von:

Wojerowski wyši měšćanosta nawjazuje na korjenje města

Wojerecy (SN/mb). Kičojte hesło marketinga „bajkojte město za swójby w kraju Krabata a jězoriny“ z lěta 2019 so strózbemu Wojerowskemu wyšemu měšćanosće Torstenej Rubanej-Zehej (SPD) wočiwidnje njelubi. Swoje zastojnstwo na čole měšćanskeho zarjada bě nazymu 2020 přewzał. Jemu je wažne, zo so město ze swojich korjenjow žiwi, a to stej wuhlo a Serbstwo. Njedawno na zetkanju wyšeho měšćanosty a Wojerowskeje zamołwiteje za serbske naležnosće, Diany Karboweje, ze županomaj Gabrielu Linakowej a Marcelom Braumanom, regionalnej rěčnicu Domowiny Birgit Hančikowej a předsydku serbskeje přirady města, Evelin Graf, w radnicy je so Ruban-Zeh jasnje wuprajił: Maćernorěčni Serbja njech so w „Hoywoj“ doma čuja. Tohodla budźe tež Łužiska kupjel po přetwarje hač do poslednjeho kućika ze serbsko-němskimi taflemi wuhotowana.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND