70 lět sorabistika

wutora, 21. januara 2025 spisane wot:
Lipsk (SN). Před lětomaj wotmě so składnostnje jubileja specifiskeho slawistiskeho předmjeta mjezynarodne zetkanje fachowcow­ w Uniwersiće Lipsk. Nětko je pod titulom „Zběrnik konferency 2022 – 70 lět Lipšćanskeje sorabistiki“ publikacija wušła, wopřijimaca 16 z dohromady 24 tam prezentowanych přednoškow. Wudawaćelej zběrki staj direktor sorabistiskeho instituta Edward Wornar a wuhotowar Mato Šlegel. Přinoški su mjez druhim z pjera Martina Boukala, Terezy Hromádkoveje a Leoša Šatavy. Na internetnej stronje instituta hodźi so digitalna publikacija zdarma downloadować.

Powołanske wiki w nowych rumnosćach

štwórtk, 16. januara 2025 spisane wot:

Budyšin (SN/MiR). Wukubłanske a studijne wiki „ZukunftsNavi“ njepokazuja so jenož w nowym wuhotowanju, kiž je nětko słodej młodeje generacije bóle přiměrjeny­, ale prezentuja so lětsa prěni króć w rumnosćach Budyskeho powołanskeho šulskeho­ centruma (BSZ) na Schillerowych zelenišćach. W dźesatym lěće swojeho skutkowanja wabja z hesłom „Tule so twój puć zahaji“. Dotalne zarjadnišćo, dualna wysoka šula Sakska (DHSN) ze swojimi rumnostnymi móžnosćemi, hižo stupacym zajimam wustajerjow a wopytowarjow njewotpowěduje. Za nawodaj dotalneho a noweho wustajenišća, prof. dr. Katharina Bühn a Uwe Richter, njeje přećah na BSZ žadyn problem, skerje šansa. Prěnjotnje wšak chcedźa­ so zastupjerjo předewzaćow ze zajimcami rozmołwjeć a swoju firmu předstajić. Tomu je w sportowni a nowotwarje BSZ dosć městna.

Wjace šulerjow na gymnaziju

štwórtk, 16. januara 2025 spisane wot:

Gymnazije w Choćebuzu maja wot přichodneho šulskeho lěta wjace šulerkow a šulerjow přiwzać. Předewšěm za Delnjoserbski­ gymnazij Choćebuz (DSG) je wotpowědne postajenje wulke wužadanje.

Choćebuz (HA/SN). Rozsud bě Choćebuska zhromadźizna měšćanskich zapósłancow na swojim poslednim posedźenju wutworiła. Pozadk je, zo chce přeco wjace holcow a hólcow na Choćebuskich gymnazijach wuknyć. To woznamjenja za kubłanišća wulke problemy a starosće. Tak njeje na dohromady štyrjoch šulach tohole typa prosće dosć městnow. Tuž su so zamołwići w radnicy rozsudźili, zo přechodnje přidatne rjadownje wutworja. Za to trjebaja tež přidatne rumnosće a wučerjow.

Kubłanišćo so prezentowało

wutora, 14. januara 2025 spisane wot:
„Serbska wyša šula Budyšin so předstaja“ bě hesło zarjadowanja, při kotrymž je so kubłanišćo wčera zajimcam prezentowała. Tam zhonichu wopytowarjo wjace wo instituciji a šulskim žiwjenju. Za to bě w šuli na Friedricha Listowej dróze 8 wjele kreatiwnych dźěłarničkow přihotowanych. Drje najpowabliwiše běchu za dźěći serbske tobołki a BOOKii-knihi, kotrež předstaji wučerka Maja Kuringowa (naprawo). To je tež Friedricha Hille zajimowało (srjedźa). Tež z nawodnicu šule Borboru Krječmarjowej (nalěwo) móžachu so zajimcy rozmołwjeć. Zdobom přewjedźechu fyziske eksperimenty, štož su sej mnozy wopytowarjo wobhladali. Foto: SN/Bojan Benić

Akciju k ptačemu kwasej zahajili

póndźela, 13. januara 2025 spisane wot:

Syjk (JoS/SN). Zyma je mokra a za ptački njepřećelna. W tymle počasu pak hotuja so wšudźe dźěći w pěstowarnjach na ptači kwas. Hižo wot nowembra dźěći doma abo pola dźěda a wowki ptački picuja. Nětko je so krajny rada wokrjesa Sprjewja-Nysa Harald Altekrüger (CDU) za to zasadźił, zo bychu tež w pěstowarnjach picu za ptački měli. Minjeny pjatk su akciju w Syjku (Graustein) zahajili. Městnosć su z wosebiteje přičiny wolili. Kubłanišćo angažuje so dlěje hač tři lěta w serbskim rěčnym projekće wokrjesa Sprjewja-Nysa. Přichwatała bě nimo krajneho rady tež Romy Ruff, zamołwita za serbske naležnosće wokrjesa. Tež motiwatorka za serbsku rěč w Delnjej Łužicy Iben Lottra bě přitomna a měješe za wšitke 24 dźěći pěstowarnje wosebite dožiwjenje a překwapjenku spřihotowanu.

Nawodnica pěstowarnje Mandy Noack hosći w kruhu dźěći witaše. K tutej přiležnosći běchu w kubłanišću ekstra nowolětki napjekli. „Wusměrjamy so po serbskim a tuž nałožki tež zapřijamy a pěstujemy“, wona wuswětli.

Lěs jako inspiracija za nowu zahrodu

srjeda, 08. januara 2025 spisane wot:

Chrósćicy (SN/MG). Što je poprawom lěsna zahroda a čehodla chcedźa ju w pěstowarni Chróšćan kołć zarjadować? Tute prašenje přiwabi wčera nawječor horstku zajimowanych do rumnosćow kubłanišća. Nimo staršich a zastupjerjow Serbskeho šulskeho towarstwa (SŠT), kotrež je nošer pěstowarnje, běchu tež dalši zajimowani přišli, mjez nimi zastupjerjo druhich kubłanišćow.

Lěsna zahroda je projekt towarstwa „Lebens(T)räume“ z Neugersdorfa. Tam maja hižo wot lěta 2019 tajku zahrodu. Ideju za dalše rozšěrjenje projekta měješe před něšto časom Claudia Pohl, kotraž bě formu lěsnych zahrodow w Londonje zeznała. Loni w lěću dósta wona zhromadnje z koleginu Janine Zippert přizwolenje za spěchowanske srědki za projekt. Tute jimaj dowola lěsne zahrody na profesionelnišim niwowje natwarić. Konkretnje rěka to, zo zarjaduja hač do lěća 2027 po cyłej Sakskej pjeć tajkich zahrodow na najwšelakorišich městnach. Hdźe to cyle dokładnje budźe, to hišće jasne njeje. Zo pak w Chrósćicach tajka zahroda nastanje je wěste.

Budyšin (SN/BŠe). Cyle wosebite dožiwjenje měješe wčera a dźensa 19 šulerjow 4. lětnika Pančičanskeje zakładnje šule. W Budyskim studiju mdr woni spěwaj nahrawachu. „Spěchujemy dorost a dźěćace produkcije“, rozłoži Handrij Špitank z hudźbneje redakcije Serbskeho rozhłosa. Iniciator noweho projekta je hudźbnik Měrćin Weclich. Wón wobroći so zaměrnje na Pančičansku zakładnu šulu pytajo za nowymi talentami. Wu­zwolił je dwaj spěwaj ze cyklusa „Mjezwočo“ spisowaćelki Lubiny Hajduk-Veljkovićoweje. Cyłkownje wobjima cyklus sydom spěwow na temu mjezwočo.

Sakska: Nowy minister za kubłanje

pjatk, 20. decembera 2024 spisane wot:

Drježdźany (SN/mb). Za Serbow najwažniši nowy minister w sakskim knježerstwje je bjezdwěla 41lětny Conrad Clemens (CDU), dotal šef statneje kenclije. Tutu funkciju je wón pak jenož poł lěta wukonjał, doniž njebu wčera na kultusoweho ministra a naslědnika Christiana Piwarza (CDU) powołany, kiž je nětko financny minister. Do toho běše Clemens jako statny sekretar pjeć lět nawoda zastupnistwa Sakskeje w Berlinje a je zwiski do zwjazkoweje politiki pěstował. Runja Piwarzej njeje Clemens pedagoga, ale ma bohate mjezynarodne nazhonjenja. Wón je so drje w NDR narodźił – w Schönebe-cku nad Łobjom –, po přewróće pak je tež w južnoameriskim Surinamje wotrostł. Mjezynarodne zawodne hospodarstwo studowaše w Frankfurće nad Wódru, Maastrichće, Kanadźe a Berlinje. Wón je syn fararja a z čłonom Ochranowskeho bratrowstwa.

Kniha k jubilejej šule nastała

srjeda, 18. decembera 2024 spisane wot:

Ralbicy (SN). „Šula je wutroba wsy“ je titul knižki, kotruž su šulerjo 8. lětnika Serbskeje wyšeje šule Ralbicy lětsa nazymu zhromadnje z Ludowym nakładnistwo Domowina nadźěłali. Jutře chcedźa ju na adwentničce zjawnosći předstajić. Knižna premjera započnje so we 18 hodź. w sportowni šule.

Nowostka wobsahuje 30 tekstow, kiž rysuja dopomnjenki bywšich šulerjow na swój šulski čas w delanskim kubłanišću. Za to su šulerjo interviewy z časowymi swědkami wjedli. Tež fota interviewowanych w njej namakaš. Ideja za temu zrodźi so hladajo na klětuši jubilej 50lětneho wobstaća dźensnišeje Ralbičanskeje šule. Knihu budu jeničce w šuli předawać. W ramiku marketingoweho projekta „Naša serbska kniha“ je LND před pjeć lětami prěnju šulersku publikaciju wudało, tohorunja z Ralbičanskimi šulerjemi. Mjeztym su so dźěći a młodostni z Worklečanskeje a Radworskeje wyšeje šule kaž tež z Budyskeho Serbskeho gymnazija na projekće wobdźělili. Při tym přewodźeja šulerjo aktiwnje proces nastaća knihi, zeznaja nakładnistwo a přichodne powołanske móžnosće.

Smjerdźaca (mdź/SN). W kulturnym srjedźišću LIPA w Smjerdźacej je Serbske šulske towarstwo (SŠT) zašły pjatk swoju hłownu zhromadźiznu přewjedło. Při tym zhladowaše předsydstwo na dźěławosć towarstwa wróćo. Fokus dźěławosće předsydstwa ležeše w nadźěłanju postajenja za serbske šule, a to w zhromadnym dźěle z Domowinu.

Na lońšej hłownej zhromadźiznje bě SŠT wosom politiskich žadanjow nastupajo šulstwo schwaliło. W měrcu wotmě so w Chrósćicach kubłanska debata, na kotrejž diskutowachu přitomni wo kubłanskich prašenjach. Kaž rěka w dźěłowej rozprawje, „wuńdźe z diskusije jasne, zo ma kóžda šula wosebite nadawki a wužadanja zmištrować a zo su wuměnjenja na městnje jara rozdźělne. Towarstwo je swoje politiske stejnišća na kubłanišćach předstajiło a to žněješe dobry wothłós“.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND