Sakski wučbny plan zakład medialneho dalekubłanja
Budyšin (SN/MiR). Wobchad z nowymi medijemi we wučbje bě tema dalekubłanja za serbskich wučerjow. Po ličbje wobmjezowana skupina pedagogow zetka so wčera w Budyskej wotnožce Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala (SAEK). Fachowa poradźowarka za serbšćinu na Serbskim gymnaziju Budyšin Sylwija Šěnowa je dalekubłanje organizowała. Poskitk měrješe so na wučerjow gymnazija, bě pak tež wotewrjeny za pedagogow na wyšich šulach.
„Medialne kubłanje je mjeztym wobłuk sakskeho wučbneho plana. Tuž je wučerjam wažne wědźeć, kak hodźa so móžnosće digitalneho swěta wužiwać za wšědne wuwučowanje na šulach“, Sylwija Šěnowa rjekny. Zdobyła bě sej za dalekubłanske zarjadowanje referenta Wita Bejmaka ze Serbskeho instituta Budyšin. Wón wučerjam rozłoži, kotre internetne poskitki instituta móža za wobsahowe dźěło we wučbje wužiwać. Nawoda Budyskeho studija SAEK Michał Cyž poda jim přehlad poskitkow SAEK. Praktisce zwučujo su wučerjo mjez druhim nałožowali programy, kak wučbne wobsahi zestajeć. Přiswojenu wědu woni na to kolegam tamnych skupin rozłožowachu.
Nowe filmy zapodać
Budyšin/Drježdźany (SN/MiR). Sakski šulerski festiwal „Film ab!“ zhladuje na dźesaćlětne stawizny. Mjez dotal wobdźělenymi běchu tež filmy, kotrež su w abo z pomocu Budyskeho studija Sakskeho wukubłanskeho a wupruwowanskeho kanala nastali. Jeho nawoda Michał Cyž ze swójskeho nazhonjenja wě, zo „je konkurenca na festiwalu dosć wulka. Sym wo tym přeswědčeny, zo medij film we wobłuku načasneje komunikacije dale a wažnišu rólu hraje.“
Sakske ministerstwo za kultus (SMK) pyta nětko za nowymi filmami a widejemi, kotrež su šulerjo we wobłuku wučby, dźěłowych skupin abo w projektach w šulskimaj lětomaj 2018/2019 a 2019/2020 nawjerćeli. Dlěše hač poł hodźiny pak njeměli być. Zapodać hodźa so hrajne, dokumentarne, animaciske a eksperimentalne paski tak kaž sfilmowana literatura. Michał Cyž chce ideje serbskich šulerjow zwoprawdźić pomhać. „Jako medijowi pedagogojo podpěramy šulerjow a wučerjow při zestajenju filmoweho koncepta kaž tež při tym, jón technisce přesadźić. Jeno přizjewić so šulerjo pola nas dyrbja.“
Přeco dowěru wobchować
Philipp Schwabe skutkuje jako šulski socialny dźěłaćer z mnohimi idejemi
Kaž we woprawdźitosći skutkowaše „Tagesschau“ na wobrazowce. Šulerjo čitachu jako rěčnicy powěsće z cyłeho swěta. Tak je so skupina cyłodnjowskeho poskitka „Film a widejo“ na Kulowskej Wyšej šuli „Korla Awgust Kocor“ na zašłym dnju wotewrjenych duri wobdźěliła. „Smy wobsahi našeho poskitka předstajili, na čimž měješe kóždy swój podźěl. Zajim bě hoberski. 24 šulerjow bě so na spočatku zašłeho šulskeho lěta přizjewiło. Běchmy młódša skupina šulerjow 5. do 7. lětnika a staršich šulerjow 8. a 9. lětnika“, powěda nawoda poskitka Philipp Schwabe. Wot apryla 2019 je 31lětny rodźeny Kulowčan tam šulski socialny dźěłaćer. Sakska tele městno přez směrnicu wo spěchowanju šulskeho socialneho dźěła financielnje zaruča. Nošer městna je załožba Mrs. Nikovich, kotraž spěchuje dźěło z dźěćimi a młodźinu w Kulowje. „Šulske socialne dźěło je šěroke polo“, Philipp Schwabe wuswětla, „wone wopřijma wobłuk pomocy za jednotliwca, dźěło w skupinje a pomoc při konfliktach.
Wulki zajim za Serbsku hodźinku
Stajna překwapjenka
Běrny kopali a je čerstwje warjene z twarohom jědli
Takrjec šulsku hodźinu na Šusterec statoku w Trjebinje dožiwichu njedawno dźěći předšulskeje skupiny susodneje pěstowarnje „Lutki“. Byrnjež hakle klětu do šule zastupili, móža tež do toho hižo něšto wuknyć. Tónkróć su samo wobjed w pěstowarni wotskazali, zo bychu sej „wšědny dźeń na Šusterec statoku“ zbližili.
Angelika Balccyna, předsydka Trjebinskeje Domowinskeje skupiny, powědaše dźěćom wo ratarjach w prjedawšim času. Wšědnje běchu woni dźěłali, w horcym lěću runje tak w krutej zymje. Kermušu swjećili su nazymu, hdyž běchu žně domchowane. Ćežke dźěło bě tohorunja běrny žnjeć. Z motyčku su běrny z role won kopali, běrnywujězdźowak je hakle pozdźišo ćělnje napinace pólne dźěło wolóži. W serbskej dźěłanskej drasće Angelika Balccyna „Lutki“-dźěćom nětko pokaza, kak sprócne to bě. Ćim zahorjeniše wone běchu, hdyž wuhladachu pod motyčku so jewjacu jednu běrnu po druhej, doniž bow połny njebě.
Starši jako idejedawarjo
Budyšin (SN/MiR). Budyscy starši paruja serbskorěčne rumy za swoje dźěći a to na maćernorěčnym niwowje. Projektowa managerka Domowiny Rejzka Krügerowa zarjaduje tuž přichodnu wutoru prěni króć Serbsku hodźinku w sprjewinym měsće. „Starši, kotrychž dźěći chodźa na Budysku Serbsku zakładnu šulu, wočakuja a sej přeja, zo my ze stron Domowiny wuwiće maćernorěčnych kmanosćow jich dźěći podpěrujemy“, tak wona rozjasnja. „Tohodla smy hižo dlěje wo tym rozmyslowali, kak móhli přeću wotpowědować.“ Hladajo na to, zo je runje na Budyskej serbskej šuli w rjadownjach wobstajnje wjele wot doma němskorěčnych dźěći, su serbscy starši za idejemi pytali, kak swojim dźěćom zmóžnić druhdźe hač doma serbskorěčnu atmosferu dožiwić, a su so na managerku wobroćili. Mjeztym su so wšelake Budyske serbske gremije z tematiku zaběrali. Zaměr bě mjez druhim, namakać ideje a wo jich přesadźenju rěčeć, na přikład na zetkanju serbskich staršich w Budyskej barje Sundowner.
Comicowa dźěłarnička wotkrywa talenty
RCW jako zarjadowar a Šćěpan Hanuš staj dźěćom pokazałoj, kak tajke rysowane stawiznički nastawaja
Městna za comicowu dźěłarničku Rěčneho centruma WITAJ běchu lětsa jara spěšnje wobsadźene. A to nic jeničce korony dla. Ně, z dźěłarničku je RCW jako zarjadowar wuwabił wulki a lěto wot lěta přiběracy zajim.
Michaela Hrjehorjowa z rěčneho centruma je tuž nětko kaž hižo loni, dwaj kursaj zarjadowała. Hižo pjatk, 18. septembra, nawječor zetkachu so prěni zajimcy w domje Jurja Brězana w Hornim Hajnku, zo bychu zhromadnje rysowali. A sobotu dopołdnja měješe dalša skupina składnosć nawuknyć, kak comicowe figury nastawaja. Poboku mějachu woni w Serbach drje najznaćišeho a najwuspěšnišeho rysowarja comicow Šćěpana Hanuša z Berlina. Wón pokaza dohromady 18 šulerjam 3. do 7. lětnika, kak wažne je začuća do mjezwoča a pohiba figurow zapřijeć.
Mnohe prašenja
Kubłanske wiki we Wrócławju
Wrócławski centrum za socialne wuwiće wuhotuje 6. raz Interkulturne kubłanske wiki. Partnerojo trojorěčnje pólsko-němsko-jendźelskeho zarjadowanja su regionalne zastupnistwo Europskeje komisije, zwjazowanski běrow Sakskeje we Wrócławju kaž tež tamniša uniwersita. Z Rěčnym centrumom WITAJ je tež Łužica zastupjena.
Wrócław (SN/bn). Interkulturne wukubłanske wiki wotměwaja so wot 2014 kóždolětnje we Wrócławju. Zaměr zarjadowanja je, „interkulturne kompetency a interkulturnu praksu spěchować a wuwiwać“, ze stron zarjadowarjow rěka. Wobdźělnicy su předewšěm njestatne organizacije (NGO) kaž tež powšitkownowužitne institucije, kiž „podpěruja kubłanje, wusměrjene na wotewrjenosć, mjezsobny respekt a dialog a kotrež poskićeja inowatiwne aktiwity a projekty za dźěći a młodostnych“.
