To a tamne (02.11.17)
Mać sy na wšě časy. Tole pokazuje 98lětna Ada Keating z Wulkeje Britaniskeje, kotraž je k 80lětnemu synej do starownje ćahnyła. Tak móže so bóle wo njeho starać, kaž praji. Syn bě cyłe žiwjenje pola maćerje bydlił, jenož lěto přebywaše sam w starowni. Kóždy wječor móže Ada Keating swojemu synej nětko zaso dobru nóc přeć. Dale so wo to stara, zo wón rano sčasom za snědanskim blidom sedźi. Zhromadnje hladataj wonaj telewiziju abo hrajetaj hry, přeradźi Ada.
Wosebita narodna jědź Schäufele je na tym wina, zo dyrbjachu na posedźenju měšćanskeje rady w frankowskim Zirndorfje wažne wobzamknjenja přestorčić. Wjac hač połojca měšćanskich radźićelow bě mjenujcy na wotewrjenju wobchoda, hdźež poskićachu delikatesu Schäufele. Tak njemóžachu so wězo na posedźenju wobdźělić.
Wosom mortwych po atentaće
New York (dpa/SN). Atentatnik je wčera wječor z wupožčenym wjetšim awtom w měšćanskim dźělu New Yorka Manhattanje po chódniku a kolesowanskej šćežce smalił a tak znajmjeńša wosom ludźi morił, jědnaće wosobow je zdźěla ćežko zranjenych. Mjez mortwymi su po informacijach zarjadow tež Belgičanka a pjeć Argentinjanow.
Žadaja sej sprawne jednanje
Brüssel (dpa/SN). Rebelijow dla wobskorženemu bywšemu prezidentej katalanskeho regionalneho knježerstwa Carlesej Puigdemontej hrozy zajeće. Jutře ma so wón na španiskim sudnistwje přizjewić. Wčera běchu Puigdemont a dalši wobskorženi eksministrojo regionalneho knježerstwa zdźělili, zo so jenož do Španiskeje wróća, dóstanu-li šansu na sprawne jednanje. Njesćěhuja-li Puigdemont a 13 dalši wobskorženi skazanje na sudnistwo, móhło k tomu dóńć, zo wukazaja jich zajeće po cyłej Europje.
Dźěło centruma předstajił
Wěnuja so ratarstwua wobchadej
Merkel na swobodu měnjenja skedźbniła
To a tamne (01.11.17)
Z widłowym staplowakom dohromady něhdźe 40 awtow wobškodźił je wopity muž w nocy na njedźelu w Lübeckskim přistawje. Škoda móhła hač do miliona eurow wučinjeć, trochuje policija. Zastojnicy běchu na 32 tonow ćežki staplowak zalězli, 28lětneho skućićela zadźerželi, sputali a sobu wzali.
Po 42 lětach pytanja su Floru Stevens z ameriskeho města Monticello nětko připadnje w starowni našli. Tam njebě wona ženje wjace hač dwě słowje prajiła. Jako pak jej wobraz z lěta 1975 pokazachu, zawoła wona „ja“. W starowni znajachu mjeztym 78lětnu z mjenom Flora Harris. Kaž z medicinskich podłožkow wuchadźa, přebywaše wona hižo we wjacorych hladarnjach. Demency dla njemóže wo swojim dóńće hač do dźensnišeho rozprawjeć. Mandźelski bě ju 1975 k lěkarjej dowjezł. Wot toho časa bě zhubjena. Sheriff Monticella je zbožowny. Nětko wón skónčnje wě, zo so Florje derje dźe.
Mjezsobny respekt trěbny
Berlin (B/SN). Předsyda rady Ewangelskeje cyrkwje w Němskej Heinrich Bedford-Strohm wupraja so po dobrym wotrěznjenju strony Alternatiwa za Němsku (AfD) při zwjazkowych wólbach přećiwo tomu, přisuwać winu wuchodoněmskim wolerjam. Někotre komentary ludźi ze zapada su jeho woprawdźe zludali, rjekny najwyši reprezentant němskich protestantow nowinje Bild. Wuchodna Němska njeměła so jako jenička jako problemowy region předstajić. „Mamy z mjezsobnym respektom wobchadźeć“, praji bayerski krajny biskop.
Chudoba w Grjekskej přiběra
Mnichow/Athen (B/SN). Chudoba w Grjekskej po informaciji nadkonfesionelneje organizacije SOS-Kinderdörfer přiběra, byrnjež hospodarstwo rostło. „Wjace hač 40 procentow grjekskich dźěći je chudych“, zdźěli George Protopapas z organizacije. Drastiske lutowanja knježerstwa w Athenje su wosebje młodej generaciji škodźeli. Tak njeměješe 40 procentow ludźi pod 25 lětami w awgusće 2017 žane dźěło. „Młodźi Grjekojo su wěru do přichoda zhubili.“ 100 000 ludźi kraj lětnje wopušći.
Za ludowe rozsudy
Předsydźa stron so zešli
Berlin (dpa/SN). Předsydźa stron CDU, CSU, FDP a Zelenych su so wčera wječor zešli, zo bychu wo połoženju a postupowanju jamaiskich sonděrowanskich rozmołwow wuradźowali. Minjeny štwórtk běchu sonděrowanje rozkorow dla, předewšěm klimoweje a migraciskeje politiki dla, přestorčili. Dźensa chcychu temy kaž kubłanje, digitalizaciju, dźěło, rentu, strowotu a hladanje dale rozjimać.
Přewozmu regionalne zarjady
Barcelona/Madrid (dpa/SN). Dwaj dnjej po wotsadźenju regionalneho knježerstwa Katalonskeje přewozmje španiske centralne knježerstwo zarjady w regionje. Nućenske naprawy maja znajmjeńša hač do wólbow trać, kotrež je španiski ministerski prezident Mariano Rajoy za 21. december postajił. Dóńt sobotu wotsadźeneho regionalneho prezidenta Carlesa Puigdemonta njeje jasny. Hižo dźensa móhł generalny statny prawiznik José Manuel Maza jeho zajeće wukazać.
Napjatosć wokoło zajećow w USA
Wichor z mjenom Herwart, kotryž bě zdźěla ze sylnosću orkana ...
Na zajimy mjeńšiny dźiwać
Choćebuz (SN). Zamołwita za serbske naležnosće města Choćebuza Anna Kosacojc-Kozelowa je na minjenym posedźenju tamnišeje měšćanskeje rady swoju rozprawu předpołožiła. Mjez druhim wěnowaše so nowelěrowanju serbskeho zakonja w Braniborskej. Jedne z ćežišćow rozprawy pak bě šulska politika kraja. Kosacojc-Kozelowa dźakowaše so přitomnym za podpěru nastupajo změny serbskeho šulskeho postajenja. Přiwšěm njeje naležnosć hišće doskónčnje rozrisana. „Tohodla prošu was, tež přichodnje so konsekwentnje za to zasadźeć, zo so mjeńšinopolitiske zajimy města Choćebuza wobchowaja“, wona radźićelow namołwi. Po jeje dopóznaćach je tež w Braniborskej wotwidźeć, zo budu na serbskich šulach wučerjo pobrachować. „Ćim bóle witamy, zo je přidružnica z Pólskeje zwólniwa podawać bilingualnu wučbu – Witaj-wučbu na Choćebuskim Delnjoserbskim gymnaziju a na Zakładnej šuli ,Lutki‘ w Žylowje. To je dopokaz dobreje mjeńšinopolitiskeje klimy w měsće“, zamołwita za serbske naležnosće na posedźenju zwěsći.
Spěšny internet za wšitke šule
Grimma (SN). Hač do kónca lěta 2019 maja wšitke šule w Sakskej přistup k spěšnemu internetej měć. Tole připowědźi ministerski prezident swobodneho stata Stanisław Tilich (CDU) minjeny pjatk na 33. wokrjesnej zhromadźiznje sejma krajnych wokrjesow w Grimmje. Zaměr ma być, šěrokopasmowe zastaranje z internetom spěšnišo wutwarić, předewšěm na přemysłownišćach a šulach. Wobhospodarjerjam syćow měło to powabk być, wutwar dale rozšěrić. Ministerski prezident Tilich z toho wuchadźa, zo změje tole čujomne efekty za wuwiće na wsach.
Z iniciatiwu „Šula na syć“ financuje Sakska přizamk spěšneho interneta za wšitke šule w swobodnym abo statnym nošerstwje. Hač do lěta 2019 měli wšitke zakładne šule přizamk wukona 50 megabitow na sekundu dóstać. Wšitke dale wjeduce kubłanišća dyrbjeli 100 megabitow na sekundu k dispoziciji měć.
