Choćebuz (SN). W połnje wobsadźenej a wupředatej Choćebuskej žurli kulturneho domu bu minjeny pjatk filmowa dokumentacija „Lacoma – der Kohle im Weg“ premjernje předstajena. Łakomu, wjesku na kromje města, su brunicoweje jamy Choćebuz-sewjer dla wotbagrowali. Choćebuska wobswětowa skupina je produkciju dokumentacije zamołwiła. Trěbne financy za to nazběrachu z pomocu crowdfundiga. Film ma so na dalšich městnach pokazać.
W lěće 1992 bu Łakoma wobsadźena. Akcija bě znamjo protesta přećiwo wotbagrowanju wjeski brunicy dla. Młodźi ludźo z Łužicy su tónle bój dale wjedli. Tak dźe w filmje wo drohotnu přirodu a kak ludźo z energiju wobchadźeja. Nimo toho bě wjeska wosebity kulturny rum we Łužicy, kotryž su sympatizanća z wuměłskimi akcijemi mjez druhim w Brüsselu a Berlinje zakitowali. W lěće 2007 je so Łakoma zhubiła. Wosobinske dopomnjenki a skutkowne časowe dokumenty wjeski wotbłyšćuja chroniku tuchwilu nastawaceho jězora na sewjeru Choćebuza. Cyłkownje 15 fotografow a fotografkow je swoje wobrazy k dispoziciju stajiło.
Dźensa před 80 lětami, 13. februara 1945, bu z najzrudnišim dnjom za saksku stolicu Drježdźany. Dotal njebu wulkoměsto nad Łobjom, kotrež bě swojich krasnych baroknych twarow dla swětoznata metropola, wot ameriskich a jendźelskich lětadłow bombardowane. Sowjetska armeja steješe hižo sto kilometrow wuchodnje nad łužiskej Nysu, hdyž aliěrowane komanda přikaza Drježdźany přez bombardowanje zničić. Dwě hodźinje do połnocy 13. februara k 14. dnju tutoho měsaca zahaji so hoberski nalět ameriskich a jendźelskich wójnskich lětadłow na z ćěkancami z wuchodneje Němskeje a ze zranjenymi wojakami přepjelnjene wulkoměsto.
Hodźinje dołho mjetachu bomby na Stare a Nowe město a na dalše bydlenske wobwody Drježdźan. Domy so sypnychu a palachu so, tohorunja hasy, dróhi a naměsta, dokelž so tež palace bomby na město mjetachu. Rano zahe 14. februara docpě dalša žołma lětadłow město a tak cyły druhi dźeń dale a tež hišće 15. februara Drježdźany njesměrnje bombardowachu. Dohromady 3 450 bombowcow wospjet na město lećeše a swoje mordarske bomby mjetaše.
15. nalětnika 1895 zemrě w Palowje (Pohla) tamniši wjelelětny wosadny farar, stawiznar, spisowaćel, literarny slědźer a bibliograf Korla Awgust Jenč. Wyši wučer, hudźbnik a poeta Korla Awgust Fiedler napisa jemu nekrolog kaž tež baseń „horliwemu wótčincej, pilnemu serbskemu spisowarjej na dnju jeho chowanja 18. měrca 1895 w přećelskej lubosći a swěrje“. A na sekli wulkeje palmy k pohrjebej steješe „swojemu dołholětnemu sobustawej, wjelezasłužbnemu wuběrkownikej, wučenemu spisaćelej a wustojnemu znajerjej serbskeho pismowstwa, dźakowna Maćica Serbska“. Jeho row z dwurěčnym narownym kamjenjom je při Palowskej cyrkwi.
Naš wroblik Frido je wšěm znaty abo, lubi čitarjo? Mjeztym hižo jědnata stawiznička z pjera Jěwy-Marje Čornakec je njedawno wušła a započina na zwučene wašnje: Na zelenej łuce rosće štom ... W prěnich stawizničkach je wroblik Frido lětać nawuknył, myška Pip-pip płuwać, žabka Šlapka spěšnje skakać a jěžik Kałačik skónčnje spać. A tež z druhimi, kaž na přikład ze šwjerčemi abo wopičku Ritku, su wroblik a jeho přećeljo tón abo tamny dyrdomdej dožiwili. W lěće 2010 je słuchokniha z mjenowanymi stawiznami wušła a je do dźensnišeho w dźěćacej stwě njeparujomna. Samo moji třo zamóža hišće jednotliwe pasaže CDki zasopowědać a swój hłós wotpowědnje figuram přestajić. To chce so nam potom přeco smjeć. W nowšich stawizničkach woswjeća přećeljo zhromadnje jutry, kermušu, hody a samo ptači kwas. A jónu wuleća sej do Afriki. W jědnatej a z tym poslednjej knižce w tutym rjedźe swjeći wroblik Frido z myšku, žabku a jěžikom póstnicy. Za to su sej w dźiwadle wosebite kostimy wupožčili a myška Pip-pip je sej šikwany šat princesny sama zešiła.
