Šestku Hančikec křižerjow Radworskeho jutrowneho procesiona njeje Bosćij Handrik na Baćońskim kěrchowje zapopadnył – kaž smy wčera mylnje pisali – ale na Radworskim. Prosymy wo wodaće.
Redakcija SN
Berlin (dpa/SN). Tójšto ludźi w Němskej su njespokojom a začuja sylny ćišć. Tole wuchadźa z naprašowanja poradźowanskeho předewzaća Gallup, kotryž powěsćerni dpa předleži. Tak zhladuje mjenje hač połojca ludźi (45 procentow) spokojom a optimistisce do přichoda. Z tym su wuslědki na samsnym niskim niwowje kaž loni. Po wšej Europje je Němska hladajo na žiwjensku spokojnosć na 21. městnje. Mjez cyłkownje 38 krajemi zhladuja Finska (81 proc.), Islandska (77 proc.), Danska (69 proc.), Šwedska (69 proc.) a Nižozemska (69 proc.) najspokojnišo do přichoda.
„Politiske a hospodarske wuwiće kaž tež přiběrace kóšty žiwjenja wuskutkuja so negatiwnje na naladu ludźi“, zwěsća fachowc Gallup Marco Nink. „Tuchwilnje knježi wočiwidnje rezignacija město rozmacha“, wón doda.
Niwow stresa wostanje ze 14. městnom w Europje dale wysoki. Něhdźe 40 procentow wšěch wobdźělnikow čuješe so na dnju naprašowanja stresowany. Dale nječuje so wulki dźěl ludźi w Němskej ze swojim dźěłom zwjazany. 39 procentow přeja sej druhe dźěło.
Šěsć metrow dołhu holču wopušku naplesć dyrbja dobrowólni pomocnicy, zo móhli 7. junija w hessenskim Hanauwje swjedźenske hry na česć Grimmec bratrow z bajku „Rapunzel“ zahajić. Po njej ma princ k swojeje lubowanej zalězć. Na wšěch 1 200 pomocnikow je so na namołwu nawodnistwa festiwala za nadawk splećenja wopuški přizjewiło. 50 z nich su wulosowali. Plećerki zhotowja jednotliwe powjazy z wołmy, kotrež do tołsteje wopuše zwjazuja.
Wjace hač 70 milionow dolarow wočakuje na awkciji w New Yorku za skulpturu šwicarskeho wuměłca Alberta Giacomettija (1901–1966). Lěta 1955 zhotowjena bronzowa figura zwobraznja bratra wuměłca. Ju su wjele lět zjawnje wustajili. We wobłuku nalětnjeje awkcije w New Yorku chcedźa postawu 13. meje přesadźować. Zamołwići wočakuja wulki nawal.
Berlin (B/SN). Jutrowna swěčka je z pčolaceho wóska a so po liturgiji zapadnych cyrkwjow, romsko-katolskej, starokatolskej, anglikanskej, ortodoksnej a lutherskej w jutrownej nocy při jutrownym wohenju zaswěći. Swětło swěcy a křiž woznamjenjatej přewinjenje smjerće a zrowastanjenje Jězusa, pismikaj alfa a omega na spočatk a kónc Jězu Chrysta. Pjeć hozdźikow z wóska symbolizuje rany skřižowaneho.
Kulturne herbstwo
Karlsruhe (B/SN). Leće a hudźba zwonow stej po wobzamknjenju konferency kultusowych ministrow Němskeje do lisćiny imaterielneho kulturneho herbstwa přiwzatej, potwjerdźi zamołwita zwjazka za kulturu a medije Claudia Roth. „Wažny aspekt připóznaća je, zo zwony a jich zwuk domiznu symbolizuja“, praji Michael Kaufmann, čłon wuradźowanskeho wuběrka za zwony.
Wjace katolikow w Estiskej
Drježdźany/Budyšin (SN/MiP). Drježdźansko-Mišnjanski biskop Heinrich Timmerevers a krajny biskop ewangelsko-lutherskeje cyrkwje Tobias Bilz staj na bamža Franciskusa spominałoj, kotryž je wčera, jutrownu póndźelu, w starobje 88 lět zemrěł. „Cyrkej zhubi z nim strózbeho reformera“, tak hódnoći Timmerevers w zdźělence biskopstwa. Ze swojim „nowym jasnym fokusom na ludźi na kromje towaršnosće, z noworjadowanjom a wobsadźenjom kurije a kolegija kardinalow kaž tež ze skrućenjom synodalneho principa je bamž fundamentalne změny w swětowej cyrkwi nastorčił“.
Jako „skromneho bamža, kotryž je pychu a ceremonije redukował a město toho słužbu na dobro čłowjeka do srjedźišća swojeho skutkowanja stajił“, wopisuje Tobias Bilz Franciskusa. Wón wuzběhny, zo je přeswědčeny, zo impulsy bamža na reformowe hibanje cyrkwjow po wšěm swěće kaž tež na dialog mjez nabožinami nadal skutkuja. „Franciskus je swojej cyrkwi a wšitkim čłowjekam hač do poslednjeho dnja swojeho žiwjenja słužił“, piše Bilz w zdźělence ewangelskeho krajneho biskopstwa.
Berlin (dpa/SN). Dwaj měsacaj po wólbach zwjazkoweho sejma je přichodny zwjazkowy kancler Friedrich Merz (CDU) ludźi k jutram prosył, nowe zwjazkowe knježerstwo z dowěru a optimizmom přewodźeć. W tři mjeńšiny trajacym poselstwje namołwješe předsyda CDU, so wužadanjam hospodarskeho, towaršnostneho a swětoweho politiskeho razu stajeć. Po dotalnym planowanju chcedźa Merza 6. meje za noweho zwjazkoweho kanclera Němskeje wuzwolić.
Dale a wjace drogow w kraju
Berlin (dpa/SN). Prezident Zwjazkoweho kriminalneho zarjada Holger Münch warnuje před přiběracym mnóstwom twjerdych drogow w Němskej. Zamołwići wobkedźbuja „zapławjenje kraja z kokainom“, rjekny Münch nowinarjam. Přičina je, zo su wiki w Sewjernej Americe nasyćene a zo so wikowarjo nětko přiběrajo na Europu koncentruja. Tež wiki heroina so měnja, po tym zo su Talibanojo w Afghanistanje plahowanje opiuma w dalokej měrje znjemóžnili.
Minister we wuskosćach
Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Islamistiska Hamas je po informacijach medijow pječa zwólniwa, swoju móc w Gazaskim pasmje palestinskim ciwilnym zarjadam abo nowej palestinskej instituciji přepodać. Tole rozprawja britiski sćelak BBC, powołujo so na palestinskeho funkcionara. Wo nadrobnosćach chcedźa so hišće dojednać. Hamas wot lěta 2007 w Gazaskim pasmje knježi. Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu je sobuskutkowanje palestinskich institucijow w nowym knježerstwje Gazaskeho pasma hižo wuzamknył.
Mjeztym su posrědkowarjo indirektnych jednanjow mjez Hamas a Israelom dalši namjet za dołhodobne rozrisanje konflikta předpołožili.
Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin ma direktne rozmołwy z Kijewom wo rozšěrjenju moratorija nastupajo nadpady na wuzwolene objekty za móžne. Ruska je registrowała, zo spyta Ukraina nastupajo přiměr iniciatiwu přewzać, zo by dalše objekty před nadpadami škitała, rjekny Putin ruskim žurnalistam. „Dyrbimy wo tym rozmyslować.“ Putin w tym zwisku njewuzamkuje, direktne rozmołwy z Ukrainu zahajić. Dotal wotměwaja so rozmołwy indirektnje z pomocu pósłancow.
Ruska je minjeny čas tež ciwilne objekty nadběhowała, Putin přizna. Konkretnje mjenowaše wón nadpad na město Sumy, při kotrymž bě 35 ludźi žiwjenje přisadźiło. Putin pak dale twjerdźi, zo měrješe so nadpad z raketami na zhromadźiznu ukrainskich oficěrow w měšćanskej hali. Tuž bě ataka woprawjena.
Runočasnje 72lětny wot njeho wukazany jutrowny přiměr pozitiwnje hódnoćeše. Ukraina je přiměr po słowach Putina 5 000 króć raniła, Ukraina wumjetuje Ruskej 3 000 ranjenjow přiměra.