Podpěruje zjawnostne dźěło LND

pjatk, 11. apryla 2025 spisane wot:

Dušan Šołta podpěruje hižo měsacaj team Ludoweho nakładnistwa Domowina (LND) jako manager za marketing a zjawnostne dźěło. 43lětny Budyšan ma hłownje medijowe dźěło a nakładnistwowe publikacije na starosći. Nimo toho spjelnja nadawki za knižny wobłuk. Aktualnje přinošuje z kreatiwnymi idejemi k zhotowjenju noweje knihi składnostnje 800. jubileja Chróšćanskeje wosady a přewodźa proces wozjewjenja.

Dušan je serbšćinu, matematiku a chemiju studował a njeskutkuje powołansce jenož w Budyšinje, ale tež w Lipsku a Drježdźanach. Jako swobodny docent na wšelakich uniwersitach podawa kursy wo redukowanju stresa a kedźbnosći. Z tym podpěruje wón docentow, wučerjow a studowacych, wučo jich, kak móža wědomišo a spušćomnišo ze stresom wobchadźeć. Zo by so wobstajnje dale kubłał, bě Dušan časćišo we wukraju po puću. Na přikład je so na kursach w Francoskej, Indiskej, Čěskej, Pólskej kaž tež w Nepalu wobdźělił a tam swoje znajomosće rozšerił.

Dźěła w „pupku swětnišća“

štwórtk, 10. apryla 2025 spisane wot:

Socialni asistenća su na serbskich šulach přewšo witani. Wšako su wučerjam sylna podpěra. Jedna z nich je Lucija Bukowa z Pěskec. 27lětna je na katolskej wyšej šuli w Berlinje socialne dźěło studowała po tym, zo je na Budyskim Serbskim gymnaziju maturowała. „Moja mać je mi rjekła, zo je dźěło na socialnym polu přewšo dźakowne“, tak wona powěda, „a sym spěšnje zwěsćiła, zo mam wulke wjeselo při dźěle ze staršimi ludźimi.“ Wona je wšelake praktika na socialnym polu wukonjała a w Połčničanskej Hrodowej klinice w socialnej słužbje skutkowała. Loni pak je rodźenu Wěteńčanku poskitk z Chrósćic wabił. „Mam nětko swoje dźěłowe městno njedaloko ródneje wsy. Tam sej na staršiskim statoku z mandźelskim domske twarimoj.“ To pak njeje jenička přičina za jeje nawrót. „Mi so spodoba, zo ma na Chróšćanskej zakładnej šuli ,Jurij Chěžka‘ serbska rěč wosebje wulku hódnotu. Kóždy dźeń čaka z nowymi nadawkami, štož so mi jara spodoba. Wučerjo runje tak kaž šulerjo mi dowěrjeja a nimam ženje wostudu.“

Serbja w dobje digitality

póndźela, 24. měrca 2025 spisane wot:

Choćebuz (SN/bn). Tema „Praktiki“ zahaji minjeny pjatk druhi dźeń foruma „Serbske žiwjenske rumy w digitalnej dobje“ (Serbske Nowiny rozprawjachu). Direktor Serbskeho instituta (SI) Hauke Bartels na to pokaza, zo małe rěče stajnje tež mało datow woznamjenjeja. Ćim wažniša je tuž kwalita, kotraž pak hodźi so jenož „z kwalifikowanym personalom zaručeć, na čimž pak často klaca“. Robert Lorenc (SI) předstaji staw nastawaceho kulturneho registra. Wulke wužadanje je „falowaca zhromadna strategija digitalizacije předewšěm nastupajo zwěsćenje inwentara małych muzejow a domizniskich stwow“. Alf-Christian Schering (SI) wuzběhny, zo njeměłoj so „digitalita a digitalizacija zaměnić“. Daniel Zoba (Digiserb) kritizowaše, zo so hižo eksistowace poskitki lědma wužiwaja: „Hrozy strach, zo so online tak na jendźelšćinu zwučimy, zo budźe nawrót do serbšćiny jara ćežki.“ Lina Franken (Uniwersita Vechta) namjetowaše jednotny standard za zwěsćenje datow a zo měło so přichodnje wo tym rozmyslować, kak hodźała so na přikład komunikacija w socialnych syćach archiwować.

Digitalizujetej stare fota w archiwje

štwórtk, 27. februara 2025 spisane wot:
Druhi tydźeń zymskich prózdnin so pomału nachila, Madlenka Cyžec z Kozarc (naprawo) kaž tež Viktoria Žurec z Radworja tutón tydźeń w Ludowym nakładnistwje Domowina přebywatej. Tam wěnowaštej so wažnemu nadawkej: digitalnemu archiwowanju mnohich starych fotow archiwa Serbskich Nowin. Zo byštej tutón nadawk wuspěšnje zmištrowałoj, dyrbještej dokładnje dźěłać. Wšako ma so kóždy jednotliwy wobraz korektnje do tabulkoweho programa zapisać. Za to je połna koncentracija jara wažna. Šulerce zmóžnjatej z tym wobchowanje dopomnjenkow a spřistupnjenje stawiznow swojeho regiona přichodnym generacijam. Foto: Vanessa Žurec

Wojerecy (SN). Podcast „That‘s #WHY!“, kotryž so ze storytellingom zaběra, je dotal něhdźe 20 000 słucharjow a słucharkow docpěł. Nětko startuje poskitk druhe koło. Wón je wobstatk komunikaciskeje strategije „#WHY! – Změna we Wojerecach“, kotraž bu 2022 we wobłuku idejoweho wubědźowanja fondsa simul⁺ ze 100 000 eurami wuznamjenjena. Nowa stafla měri so wosebje na potencielnych nawrótnikow a nowowobydlerjow. „Dźakowano podpěrje fondsa simul⁺ a dalšeho spěchowanja smy minjene lěta nowe ideje za komunikaciju zrodźili, kotrež su za zarjadnistwo skerje njetypiske. To pak bě a je nam dale wažne, zo bychmy z mnóstwa informaciskich poskitkow wusahowali a jónkrótnosć našeho města a jeho wuwića wu­zběhnyli“, rjekny Christian Hoffmann, nawoda zarjada za hospodarske spěchowanje, za nowinarske a zjawnostne dźěło. W druhej stafli Wojerowskeje produkcije wozmje fiktiwna protagonistka Julia słucharjow sobu na pućowanje po měsće zaběrajo so z temami z wobłukow kultura, swójba, turizm a powołanje. „That‘s #WHY!“ je darmotny poskitk na podcastowych platformach kaž Spotify a Apple Podcast.

Nowa podpěra w rozšěrjenju

pjatk, 24. januara 2025 spisane wot:

Posledni maturitny lětnik Budyskeho Serbskeho gymnazija ma mnohe młode talenty, tež Ludowe nakładnistwo Domowina wjeseli so nad młodym duchom we wotrjedźe rozšěrjenje. Wot spočatka decembra słuša 18lětny Anton Šefer, z Bronja pola Radworja do teama nakładnistwa. Ze swojim angažementom a swojej wuknjenskej zwólniwosću přinošuje aktiwnje wšědnemu dźěłowemu dnju.

Anton, kiž je swoju maturu loni wotzamknył, čaka tuchwilu hišće na připrajenje za studijne městno. W mjezyčasu je so rozsudźił, prěnje powołanske nazhonjenja w Ludowym nakładnistwje Domowina zběrać. Tu stara so přede­wšěm wo wobdźěłanje póšty a podpěruje sobudźěłaćerjow rozšěrjenja při wuhotowanju noweho online-shopa nakładnistwa. Nimo toho je tež hdys a hdys we wulkim składźe w Čornym Hodlerju. Spočatk měsaca pomhaše wón při inwenturje.

Stare słowo, nowy woznam

póndźela, 30. decembera 2024 spisane wot:

Lětuše Hornjoserbske słowo lěta předewšěm w młodźinje woblubowane

Budyšin (SN/bn). „Kadla“ je Hornjoserbske słowo lěta 2024 (HSSL). Stary wuraz z dohromady dźesać w Soblexxu jewjacymi so woznamami nałožuje so dźensa z němym „d“ předewšěm w rěči młodostnych jako pendant k němskemu „Alter“. Hesło přesadźi so ze 17,7 procentami přećiwo nowotwórbje „přesłapjenka“ (17 proc.), kotraž bu ze stron čitarstwa jako „słowo, kotrež wopisuje situaciju, w kotrejž so ći tak prawje zecnje a wostrózbnjace začuće, hdyž njejsy docyła spokojom“ namjetowane. Na třećim městnje slěduje dalši neologizm, mjenujcy „paypalować“ (14,3 proc.). Tónle werb wotwodźuje so z drje najznaćišeho posłužowarja za digitalne zapłaćenje a hodźi so mjeztym skupinje družinowych zapřijećow přirjadować. Towaršnostno-politisce lětsa dominowace hesła resp. kombinacije „wólbne superlěto“, „ćernjowkowa koalicija“ a „legalizacija“ wopokazachu so wobsadźiwši z dwójce 0,7 a jónu 2,7 proc. troje městna na kóncu tabulki jako poměrnje njepopularne wobroty.

Wothłosowanje zaběžało

štwórtk, 12. decembera 2024 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Doba zapodaća namjetow za Hornjoserbske słowo lěta 2024 (HSSL) je zakónčena. Z cyłkownje 20 słowow a wobrotow je jury dźesać kandidatow wuzwoliła. Lisćina wopřijima „wjacore hesła lětušich ćežišćow w politice resp. towaršnosći, wjele lubjacej nowotwórbje a přikładaj přewšo kreatiwneho wobchada z rěču“. Wuběr bě wšo druhe hač lochki. Tak hodźała so wunamakanka „Radhor“ za Radeberg na kóncu mjenowanej klasifikaciji přirjadować, mjeztym zo sej jurorojo wo kombinaciji „tramwajkowa trać“ podarmo hłowy łamachu. Tohorunja wotpokazanej buštej germanizmaj „lazwać“ a „fecich“, byrnjež z krutym wobstatkom wobchadneje rěče wšědneho dnja byłoj. Njestej pak wosebity fenomen lěta 2024, štož płaći tež za namjetaj „popječenka“ a „pryskać“.

W našej redakciji: Vanessa Žurec

srjeda, 06. nowembera 2024 spisane wot:

Po dobrym měsacu w redakciji našeho wječornika je so Vanessa Žurec dawno do wšědneho dnja redakciskeho dźěła zažiwiła. 18lětna Radworčanka je lětsa abituru złožiła. Hižo w šuli su so jej rěčne předmjety wosebje lubili. Pisanje kóždehožkuli teksta je jej wosebje wjele wjesela wobradźiło. Ze swojej žiłku za to, mysle do słowow zjeć, by wona tak a tak dobra kandidatka za serbski žurnalizm była. Napadnyła je nam jeje skutkownosć za młodźinski klub „Radworske“, hdźež so jako aktiwna čłonka hłownje wo wabjenje stara – tež w socialnych syćach interneta. A Serbske Nowiny trjebaja po lětušim zahajenju přidatneho aktualneho rozprawnistwa na Instagramje kaž tež do klětušich dalšich kročelow wšědneje prezency w digitalnym swěće młodych „Digital Natives“, kotřiž su z internetom wotrostli. Tak je derje, zo mamy nimo třoch 60+ lět starych a „frakcije“ srjedźneje generacije tež třoch 20+ lět młodych, kotřiž stajnje za serbski dźenik dźěłaja.

Po štyrceći lětach so rozžohnował

póndźela, 30. septembera 2024 spisane wot:
Nimo něhdyšich šefredaktorow a kolegow je tež předsyda Domowiny Dawid Statnik (nalěwo) pjatk popołdnju do redakcije našeho wječornika přichwatał. Woni su runja tuchwilnym redaktoram a sobudźěłaćerjam nakładnistwa přeprošenje Axela Arlta, naměstnika šefredaktora SN, sćěhowali, kotryž je so po štyrjoch lětdźesatkach dźěła za serbski dźenik na wuměnk rozžohnował. Arlt bě mjez druhim funkcije redakciskeho sekretara, šef słužby a amtěrowaceho šefredaktora wukonjał. Jeho naslědnica je Bianka Šeferowa, kotraž je wot jutřišeho wyša redaktorka. Wona je hižo wot spočatka lěta krok po kroku nadawki wot Axela Arlta přewzała. Foto: SN/Bojan Benić

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND