Za wjacerěčnosć

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:

Podstupim (SN/at). Z namjetom knje­žer­stwoweju frakcijow SPD a Lěwicy „Wjacerěčnosć a mnohotnosć rěčow w Braniborskej rozšěrić“ zaběra so Krajny sejm Braniborskeje na swojim posedźenju zaju­třišim, srjedu, w Podstupimje.

Po předležacym naćisku wuznawa so parlament tak k zamołwitosći kraja za za­chowanje a wožiwjenje delnjoserbšćiny a wobkrući nadawki, zakótwjene w swojim wobzamknjenju z 22. januara 2014. Dale měł krajny sejm braniborskemu knježerstwu nadawk dawać, zdźěłać plan naprawow k skrućenju delnjoserbskeje rěče a jeje nałožowanja w zmysle Serbskeho zakonja. Ze zwjazkami a towarstwami, kotrež šěrja, haja a wožiwjeja w kraju připóznate regionalne a mjeńšinowe rěče, měli so koncepcionelne će­žišća za skutkowanje w zmysle zasadneho dokumenta „Chartowe rěče w Němskej – zhromadna zamołwitosć“ wuwić.

Z namjetom na iniciatiwu Lěwicy chcetej knježerstwowej frakciji přede­wzaće Rady za serbske naležnosće k skrućenju delnjoserbšćiny kaž tež prócowanja nowozałoženeho towarstwa za regio­nalnu rěč delnjoněmčinu podpěrać.

Stawk skónčeny

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:
Bonn (dpa/SN). Po zakónčenju stawka přistajenych Němskeho pósta přichodnu nóc ma so dźěło w najwjetšim dźělu kraja w běhu něšto dnjow normalizować. Tole je personalna šefina Pósta Melanie Kreis po zakónčenju tarifowych jednanjow sobotu připowědźiła. Na wšoněmskim stawku bě so minjene tydźenje wjace hač 30 000 přistajenych wobdźěliło. Dźěłarnistwo ver.di a Němski póst běštej so dojednałoj, zo dóstanu přistajeni lětsa jónkrótnje 400 eurow. Klětu ma so jich mzda wo 1,5 procentow a w lěće 2017 hišće raz wo 1,7 proc. zwyšić. Porno tomu je so Póst w prašenju nowych regionalnych towaršnosćow za posrědkowanje paketow přesadźił, hdźež přistajeni mjenje mzdy dóstawaja.

Bamž: Na najsłabšich bóle dźiwać

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:
Quito (dpa/SN). Bamž Franciskus je w Ekuadorje­ swoje prěnje wulke pućowanje po Łaćonskej Americe z namołwu k dialogej zahajił. Argentinjan bě wčera po 13hodźinskim lěće do stolicy Quito dolećał. Prezident Rafael Correa witaše jeho na lětanišću runje tak kaž statysacy ludźi po tym na jězbje do města. Swjaty wótc wěriwych namołwješe, aktualnym wužadanjam wotpowědować a hladajo na rozdźěle mjez ludźimi dialog pěstować. Při tym dyrbjało so bóle na najsłabšich a na mjeńšiny dźiwać. Tule winu wša Łaćonska Amerika hišće w sebi nosy, rjekny bamž hladajo na hoberske socialne rozdźěle w dosć chudym kraju.

Kak nět dale z Grjekskej po „ně“?

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:

Athen (dpa/SN/K). Krótko po tym zo su Grjekojo žadanjam mjezynarodnych pjenjezydawarjow „ně“ prajili, je financny minister Gianis Varoufakis swój wotstup připowědźił. Někotři čłonojo euroskupiny su jemu wědźeć dali, zo jeho přitomnosć na dalšich jednanjach njeje witana. Ministerski prezident Alexis Tsipras ma jeho demisiju za „potencielnje pomocnu“. Varoufakis­ bě hač do kónca pozicije pjenjezydawarjow kritizował a jich postu­powanje „terorizm“ mjenował.

We wčerawšim ludowym woprašowanju je so njenadźicy nahladna wjetšina grjekskich wolerjow přećiwo žadanjam wěrićelow nastupajo reformy a lutowanje wuprajiła. 61,31 procentow wothłosowacych sćěhowaše namołwu premiera Tsiprasa, hłosować „ně“, skrućejo jemu tak rjap. 38,69 procentow rjekny „haj“. Nje­posrědnje po swojim „wuspěchu“ Tsipras w telewiziji zwurazni: „Nětko połoži so brěmjo grjekskeho dołha na blido.“ Trěbne su inwesticije a spušćenje dołha. Prioritu ma znowawotewrjenje bankow.

Přećiwo Luckemu so přesadźiła

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:

Essen (dpa/SN/K). Po poražce liberalno-konserwatiwneho křidła na zwjazkowym stronskim zjězdźe AfD w Essenje chcetaj załožer strony Bernd Lucke a jeho přiwisk woprašowanje sobustawstwa wotměć. Čłonojo towarstwa „Weckruf 2015“ budu w přichodnych dnjach prašeni, „hač zhromadnje ze strony AfD njewustupić“, kaž zdźělichu. Dalša alternatiwa by była, załožić swójsku nowu stronu.

Při wólbach prěnjeho zwjazkoweho předsydy AfD bě razna kontrahentka Luckeho, předsydka sakskeje AfD Frauke Petry, sobotu z hłosami prawico-nacionalnych njenadźicy jasnje dobyła. Wjacori čłonojo, mjez nimi něhdyši prezident industrije Hans-Olaf Henkel, na to připowědźichu, zo z lěta 2013 załoženeje strony wustupja. Petry je so wčera w swojim dosłowje prócowała, złahodnić wuprajenja někotrych swojich přiwisnikow pře­ćiwo wukrajnikam. Předsydka w meji załoženeho­ towarstwa „Weckruf 2015“ Trebesius komentowaše to takle: „Štóž so z prawicarjemi do łoža lehnje, njesmě so dźiwać, hdyž z nimi wotući.“

Njewjedra zachadźeli

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po rekordnych temperaturach 40,3 stopnjow w bayerskim Kitzingenje su wčera wječor we wjacorych regionach Němskeje njewjedra zachadźeli. Wosebje potrjechene běchu Sewjerorynsko-Westfalska, Delnja Sakska, Schleswigsko-Holsteinska, Braniborska a Mecklenburgsko-Předpomorska. Tam bě nadróžny a železniski wobchad z městnami spowalanych štomow dla haćeny. Porjechena bě tež železniska čara mjez Berlinom a Hannoverom. Na Berlinskim lětanišću Tegel njemóžachu mašiny wěsty čas startować. W Berlinje dyrbjachu koncert Heleny Fischer pod hołym njebjom njewjedra dla dočasnje skónčić.

Přewšo horcy kónc tydźenja je sej wjacore smjertne wopory při jězorach a rěkach žadał. W Němskej zatepi so cyłkownje 17 ludźi, w susodnej Pólskej samo 37, mjez nimi 13lětna holca, kaž powěsćernja dpa rozprawja. Po informacijach pólskeje policije je ličba zatepjenych při kupanskich njezbožach w sezonje hižo na 124 rozrostła. Policija namołwja so alkohola wzdać a na dźěći kedźbować.

To a tamne (06.07.15)

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:

Ekstremna horcota kónca tydźenja je so tež­ na kulturne zarjadowanja wuskutkowała. Tak su sobotu wječor w Nürnbergu inscenaciju opery na dworje radnicy krótkodobnje do žurle přepołožili, dokelž dyrbjachu barokne instrumenty při 35 stopnjach celsija a 40procentowskej włóžnoće stajnje zaso znowa hłosować.

Dołhe kije za sebjefotografowanje z mobilnymi telefonami – tak mjenowane selfie-sticks – su wotnětka w najwjetšim wólnočasnym parku Němskeje w Rusće pola Freiburga zakazane. Kije wohrožeja wěstotu ludźi, rěčnik předewzaća zdźěli. Tak móhli so wone při jězbach na seklojtej čarje abo při druhich atrakcijach z ruki sunyć a druhich ludźi zranić.

Łužica (06.07.15)

póndźela, 06. julija 2015 spisane wot:

Rozjimuja wokrjesnu reformu

Podstupim/Choćebuz (dpa/SN/ch). Wótrje diskutowana wokrjesna reforma steji srjedu dopołdnja w srjedźišću debatow w Braniborskim krajnym sejmje. Krajne knježerstwo chce woteběraceho wobydlerstwa předewšěm na wsach dla ličbu 14 wokrjesow a štyrjoch bjezwo- krjesnych městow na maksimalnje dźesać redukować. Opozicija, wobstejaca z CDU, BVB/Swobodni wolerjo a AfD, je přećiwo tomu. CDU žada sej woprašowanje ludu k reformje, Swobodni wolerjo chcedźa ludowy rozsud. Tež bjezwokrjesne města Choćebuz, Frankfurt nad Wódru a Brandenburg nad Habolu wadźa so wo swoju samostatnosć. CDU widźi strach, zo njemóhli wobydlerjow wulkich zjednoćenych gmejnow dla dosahajcy zastarać. Kaž zamołwići Choćebuza připowědźichu, chcedźa so woni ze wšěmi srědkami wokrjesnej reformje wobarać, zo móhli bjezwokrjesnosć zachować.

Žadyn rekord horcoty

Tank němskeje Wehrmachty typa Panther kaž tež kanonu je policija wčera w domje hromadźerja bróni njedaloko Kiela sćazała. Tank a kanona steještej w pincy domu. Wojacy Zwjazkoweje wobory trjebachu dźewjeć hodźin, zo bychu něhdźe 40 tonow ćežki nastroj na nakładne awto stajili. Wobsedźer chce nětko skoržić, wšako běštej bróni wot lěta 2005 přizjewjenej a třělenjanjekmanej. Foto: dpa/Ute Strait

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je dźensa reformu wustawoškita wobzamknył. Je to konsekwenca z katastrofalnych misnjenjow při slědźenju za prawicarskoteroristiskej skupinu NSU. Ze zakonjom ma so zhromadne dźěło nutřkokrajneje tajneje słužby w Zwjazku a zwjazkowych krajach dospołnje přerjadować. Institucija je přichodnje k intensiwnej wuměnje informacijow zawjazana. Nimo toho so prawa wustawoškita rozšěrja. Tež zasadźenje tajnych informantow w prawicarskej scenje podleži nětko nowym prawidłam. Wustawoškit bě wjele lět bjez wuspěcha za skupinu NSU slědźił. Prawicarskej trójce přiličeja dźesać mordarstwow, předewšěm mjez wukrajnikami.

nowostki LND