wutora, 15. apryla 2025

Radwor. Na tak mjenowany „mały format“ Serbskeho ludoweho ansambla (SLA) běchu wšitcy zajimcy minjenu so­botu do Radworskeho „Słodeńka“ pře­prošeni – krótki drje, ale lóštny to serbski wječork.

Hibićiwy komponist Jan Cyž bě sej 13 basnjow Tima Meškanka wupytał a na swoje wosebite a znate wašnje hudźbnje zwobraznił. Bjez dźiwa tuž, zo bě program wěnowany 60. narodninam Tima Meš­kanka a 70ćinam Jana Cyža.

Spěwar ansambla Pětr Cyž tute skomponowane basnje lóštnje interpretowaše a repetitor ansambla Paul Bernewitz jeho wustojnje na klawěrje přewodźowaše. Krasny bariton Pětra Cyža lubuju, zaklinči zwjetša jaskrawy, druhdy pak přenapinany a jakny. Snano je tutón mój zaćišć tež mała rumnosć Słodeńka zawinowała, ale koncert tajkeho razu je za intimne wokomiki koncipowany. Tuž radźu spěwarjej, wjace cunich zynkow zatwarić, druhdy konsonanty jasnišo wurjekować a swoju dźiwadźelnisku žiłku hišće bóle wučerpać.

póndźela, 24. apryla 2023

Rom (B/SN) Zakónčace dokumenty wšěch sydom kontinentalnych konferencow k synodalnemu pućej su nětko zjawnje w interneće na stronje Němskeje biskopskeje konferency přistupne. Wobkedźbowali su so mjez druhim přinoški ze 40 europskich krajow z konserwatiwnymi a progresiwnymi pozicijemi pod hesłom „Jednota w mnohotnosći“.

Ortodoksne jutry

Kijew/Moskwa (B/SN). Jutry w ortodoksnych cyrkwjach běchu minjeny kónc tydźenja. Terminy wobliča so po julianskim abo gregorianskim kalendrje, 2025 swjećimy zrowastanjenje na samsnym dnju. Ukrainjenjo smědźachu hakle njedźelu wot ranja swjećić, dokelž njesmědźachu w nocy dom wopušćić. Ruska je jutrońčku bjez přestawki wójnu w Ukrainje dale wjedła.

Samowólnosć Chiny

Vatikan (B/SN). Knježerstwo w Pekingu je bjez wothłosowanja ze Swjatym stołom biskopa Shen Bina do Shanghaija přesadźiło, hačrunjež wobsteji wot lěta 2018 zrěčenje mjez Chinu a Vatikanom wo zasadźenju biskopow, zdźěli rěčnik Vatikana Matteo Bruni.

Přećiwo přiběracej běrokratiji

pjatk, 11. apryla 2025

USA wopušća klučowe wojerske zepěranišćo na juhu Pólskeje

Waršawa. Hižo dlěši čas běchu medije wo tym spekulowali – nětko je wěste: Wojacy USA wopušća swoje wulke wo­jerske zepěranišćo w Rzeszowje-Jasionce na juhu Pólskeje. Prěnje jednotki su minjenu póndźelu wotćahnyli, kaž medije z wotpowědnymi fotami rozprawjeja. Swoju wojersku techniku Američenjo najprjedy raz na druhe zepěranišća na zapadźe Pólskeje přepołoža. Tuchwilu je na jeje teritoriju 10 000 wojakow z USA. Za Europu a Afriku zamołwity general, 56lětny Christopher Donahue, nowinarjam rjekny, zo je cofnjenje dźěl wulkeho plana prezidenta USA Donalda Trumpa, po kotrymž maja so Europjenjo přichodnje sami wo swoju wěstotu starać. USA wudawaja kóžde lěto „dźesatki milionow dolarow swojich dawkipłaćerjow“, zo bychu druhe kraje škitali.

pjatk, 29. apryla 2016

CDU žada sej plan za Łužicu

Podstupim (dpa/SN). Opoziciska CDU w braniborskim sejmje je krajne knje­žerstwo namołwiła, strukturnu změnu we Łužicy pjenježnje podpěrać. „Štož pobrachuje, je plan za Łužicu“, wobžarowaše hospodarskopolitiski rěčnik CDU, Dierk Homeyer wčera w aktualnej hodźinje parlamenta­. „Trjebamy spěšnu a njebě­rokratisku pomoc za předewzaća, kotrež so na nowe wobłuki zwaža.“ Přiwšěm je jasne, zo je brunica hišće dołho za spušćomne a zapłaćomne zastaranje ludźi z milinu trěbna, Homeyer rozłoži. Braniborske knježerstwo pak měło wotwidźomneho kónca zmilinjenja dla strukturnu změnu zahajić. „Dźe wo industrijny zakład wšeho kraja“, wón napominaše.

Ochranowske hesła zestajane

wutora, 15. apryla 2025

Sto hodźin žiwy pohrjebany być – z tutej nowej show chce internetny poskićowar Joyn zajim přihladowarjow budźić. Šěsć němskich, w interneće aktiwnych woso­binow chce so na eksperiment zwažić, mjez nimi entertainer Jens Knosalla. Pospyt ma „psychiske mjezy zwěsćić a prastary strach čłowjeka“ zapřijeć. 16 dźělow wopřijaca show „Deep Down – zahrjebani“ započina so 4. meje, Joyn zdźěla.

Zranjeny hołbik na dróze je w Porynsko-Pfalcy wobchadne njezbožo zawinował, při kotrymž so dwě wosobje zraništej. 40lětna šoferka wosoboweho awta bě borzdźidła, jako ptačka wuhlada. Wodźerka awta za njej móžeše drje hišće reagować, 23lětny motorski pak situaciju přepozdźe spózna a do awtow zrazy. Wón a sobujěduca so zraništaj.

pjatk, 11. apryla 2025
Bosćan Nawka

„Düütschland word neet armer dör anner Spraken, Düütschland word rieker, un doarup motten wi stolt ween.“ Z tymile słowami zjimaše zapósłanc Zwjazkoweho sejma Johan Saathoff před něhdźe sydom lětami swoju narěč, z kotrejž so – čile a bjezposrědnje mjez delnjoněmčinu a němčinu měnjejo – namjetej pozdatnje alternatiwneje politiskeje strony spřećiwješe, kotraž chcyše („splažnje njeneutralnu“) němčinu jako krej-, pardon: krajnu rěč do zakładneho zakonja zapisać. Njehladajo na to, zo je stronje kopica tam jewjacych so paragrafow smorže a zo je tež dla toho „podźělnje zawěsćeneho razu prawicarsko-ekstremistiska“, dokelž so aktiwnje za „wotstronjenje wustawoprawniskeho porjada“ zasadźuje: Što drje by so stało, by-li so tajkele postajenje zwoprawdźiło? Byrnjež wjacore uniwersity Němskeje němčinu eksplicitnje jako wučbnu a/abo publikacisku rěč definowali, stawa so jendźelšćina dźeń a bóle z naslědnikom łaćonšćiny jako rěč akademiskeho swěta – tež w kubłanišćach, kotrychž statuty wotpowědny pasus wopřijimaja.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND