Wo knihach a kniharni (08.03.24)

pjatk, 08. měrca 2024 spisane wot:

Měrc je měsac knižnych wikow w Lipsku. Tam budu so zaso knižne polcy pod ćežu tołstych a ćeńkich knihow a knižkow zhibować. Mamy pak tež w Smolerjec kniharni tójšto nowostkow w poskitku.

Tak wuda něhdyši kolega z Ludoweho nakładnistwa Domowina, Handrij Bjeńš w swójskim nakładnistwje hižo druhi nakład knihi „Neue Chronik der Stadt Bautzen -Budissin“. Kniha ma 600 stronow wobjima a wobjednawa časowu dobu wot lěta 1850 hač do 2022. Za kóžde lěto su hesła po­date – na dospołnosći awtor přiwšěm njewobstawa. Serbske temy su wězo sobu zapřijate.

„Gefangen in Bautzen. Beiträge zur Gefängnisgeschichte und Erinnerungskultur“ je najnowši zwjazk w rjedźe „Schriftenreihe der Stiftung Sächsische Gedenkstätten zur Erinnerung an die Opfer­ politischer Gewaltherrschaft“, wudaty wot Załožby za sakske wopomnišća.

Thomas Kunadt je awtor knihi „Hügelland“ z rjadu „European essay on Nature and Landscape“. Bydlacy njedaloko Drježdźan je swojej knize dał podnapismo „Hdy je hórka hórka a hdy hora?“.

Wo knihach a kniharni (09.02.24)

pjatk, 09. februara 2024 spisane wot:

Loni krótko do hód je w Ludowym nakładnistwje Domowina wušoł dalši zwjazk w rjedźe „Die sorbische Bibliothek“. W tymle rjedźe wudawa serbske nakładnistwo hižo wot lěta 2000 wobstajnje twórby serbskeho literarneho herbstwa a serbskeje načasneje literatury w němskej rěči. Ze zwjazkom z titlom „Wie ein Mittelpunkt entsteht“ je rozrostł na 12 wudaćow.

Nowy zwjazk je nowum w rjedźe, přetož jedna so prěni raz wo antologiju: wo zběrku prozy z pjera wšelakich awtorow. Do toho su so w zwjazkach stajnje twórby abo přełožki twórbow jeničkeje awtorki abo jeničkeho awtora wozjewjeli, na př. basnje Miny Witkojc abo Jakuba Barta­Ćišinskeho, fabule Handrija Zejlerja, powědki Jurja Kocha abo romany Marje Młynkoweje, Jurja Brězana a Křesćana Krawca.

Wo knihach a kniharni (10.11.23)

pjatk, 10. nowembera 2023 spisane wot:

Witajće, w Ludowym nakładnistwje je nowostka wušła, a to klasikar na polu dźěćaceje literatury – wuměłska bajka Theodora Storma „Mały Huzolak“ (Der kleine Häwelmann). Mały Huzolak njemóže sej wusnyć. Prosy mać, zo by kolebku tam a sem storkała. Tola wona hižo spi. Hólčec leži w swojim łóžku a tyka jednu nóžku kaž stołp dowysoka. Swojeje małeje košulki so sleče a přičini sej ju kaž płachćičku při palčiku. Cymplej košulki wozmje do rukow a póčnje z wobeju licow duć. Měsačk to widźo sćele swětłu pruhu, po kotrejž pjerach ze jstwy wujědźe. Započina so rjana jězba, kiž wjedźe hólčeca po městačku a lěsu hač k hwězdam. A kak so skónči? Po tym zo bě Huzolak samo měsačkej přez nós zjěł, mějachu wón a wšě hwězdy na njebju syte a hasnychu swoje swěcy. Tež słónčko, kotrež z morja schadźeše, njeda sej zadźerženje lubić a ćisny kadličku scomt łóžkom do morja. Na zbožo pak ­bu wuchowany. Z ilustracijemi Ingeborg Meyer-Rey skulojći so klasikar, kiž je někotremužkuli z časa dźěćatstwa znaty.

Wo knihach a kniharni (13.10.23)

pjatk, 13. oktobera 2023 spisane wot:

Před wjace hač dwěmaj lětomaj, w juniju 2021, wobroćištej so wudawaćelka Marka Maćijowa a lektorka LND Weronika Žurowa na serbskich pisacych ze slědowacej namołwu: „Zajimuješ so za pisanje? Sy hižo prěnje powědančka napisał/a? Maš lóšt, so w tym wukmanić? To móžeš na dźěłarničce ‚Short story‘!“ Planowana běše nowa antologija za čitarjow wot 12 lět, kotraž měješe so w LND wudać. A tak namaka so wonu junijsku sobotu w Budyskim Serbskim domje horstka awtorkow a awto­row, sćěhowacych poskitk workshopa. Běše to jónkrótna składnosć za pisacych so zetkać. Wšako so wjetšina z nich skerje rědko widźi, a so tuž wo pisanju prěnorjadnje njewuměnja. Tola tu běše to hinak – Weronika Žurowa a Marka Maćijowa podaštej zasady pisanja „short storyjow“ teoretisce a na přikładach z klasiskeje literatury. To wšitko sta so pod premisu „LND pyta a spěchuje awtorski dorost“. Kelko sćerpnosće, dołheho dycha a angažowanych ludźi, kotřiž su awtor(k)am poboku, je za tajki projekt trjeba. Ludowe nakładnistwo Domowina skići pisacym nadal tajku, skoro luksurioznu podpěru.

Wo knihach a kniharni (08.09.23)

pjatk, 08. septembera 2023 spisane wot:

Dźens tydźenja wotewri so w Dešnje rěčne hnězdo k wožiwjenju delnjoserbšćiny. Serbske Nowiny wězo wo tym hnydom póndźelu rozprawjachu a na foće dźerži nawoda pilotoweho projekta „Zorja – serbska imersija za dorosćonych“ Nowy Casnik w rukomaj. Zwurazni so z tym nadźija, zo měli kursisća prawje bórze delnjoserbski tydźenik čitać (móc). W běhu kursa wšak stejitej tež čitanski kružk a samo zaběra z delnjoserbskej literaturu na programje. Tuž móžu wobdźělnikam, jich njemaćernorěčnym trenarjam a (zdźěla) maćernorěčnym mentoram cyle čerstwu lekturu doporučić: najnowšu Pratyju.

Wo knihach a kniharni (25.08.23)

pjatk, 25. awgusta 2023 spisane wot:

Hdyž nowa kniha wuńdźe, chcemy wězo, zo wona do ludu přińdźe a so čita. K nadawkam lektora słuša tuž, za swoje produkty tak wabić, zo bychu ju w idealnym padźe nimo ciloweje skupiny tež dalši zajimcy zańč měli.

Hdyž maš hłownje z wědomostnej literaturu činić, bywa to druhdy ćežki spagat. Husto jedna so wo specielne fachowe temy, wopisane we wotpowědnej wědomostnej rěči, kotraž njeje přerěznym či­tacym stajnje lochko zrozumliwa. Hižo w času swojeho studija stawiznow kónc 90tych lět słyšach tuž husto namołwu, zo měli so wědomostnicy wo to prócować, napisać swoje knihi w lóšej, stilistisce ­rjeńšej rěči, dokelž dyrbi tež wědomosć wjeselo dawać a so šěrić. Nastupajo serbske temy mamy w zašłych lětach dosć ­dobrych přikładow za to. Móhł mjenować Lubiny Malinkoweje dźěła wo hrabi von Gersdorf a Ochranowskej wosadźe w zwisku ze Serbami abo knižne wudaća a přinoški Roberta Lorenca z wobłukow serbskeje a łužiskeje etnografije – abo chcemy zrozumliwišo rjec ludowědy(?)

Wo knihach a kniharni (14.07.23)

pjatk, 14. julija 2023 spisane wot:

Skónčnje prózdniny! Połdra měsaca dołho móža so šulerki a šulerjo nětko wočerstwjeć, zhromadnje ze staršimi do dowola jěć, zdalenych přećelow abo přiwuznych wopytać. A nimo toho je přeco hišće dosć časa za hobbyje, kotrež wjeselo wobradźa.

Wo knihach a kniharni (16.06.23)

pjatk, 16. junija 2023 spisane wot:

„Prěni raz“ je titul noweje knihi za čitarjow wot dwanaće lět, kotruž tuchwilu za ćišć přihotujemy. Na čo mysliće, hdyž titul čitaće? Na tón cyle wěsty prěni raz? Da ležiće prawje. Wo „tón“ tež dźe, ale nic jenož! Pisany miks nowych powědančkow z podtitulom „Powědki wo lubosći a druhich šmjatach“ tematizuje tež hudźbu, sport, hraće kompjuterowych hrow, konkurencu, přećelstwo, sony abo mobbing. To lubi wotměnjawu lekturu: Feliks sej mysli, zo móže Jěwu we wopušćenym domje ćěkancow na kromje města za sebje zdobyć. Marek ma prěni raz před wočimi swojich sobušulerjow a šikwaneje Matildy ze skakanskeje wěže skočić. Hana, špatneho zadźerženja dla nachwilnje wot wučby wuzamknjena, dopokaza sebi samej a wšěm­ druhim, što w njej tči. Prěni rendezvous Heleny a Jurja kónči nimale tragisce. Matej dźe prěni raz do wjesneho młodźinskeho kluba a dožiwi tam chětro wulke přesłapjenje. Přichilnosć Lilly Symana tak znjeměrnja, zo wón bjezmała přewjerći ...

Wo knihach a kniharni (12.05.23)

pjatk, 12. meje 2023 spisane wot:

Wiki, wosebje knižne wiki, su přeco pisane torhošćo a špihel aktualnych trendow w towaršnosći. Tuž běchu wočakowanja nakładnistwow, awtorow a tež hosći na lětuše knižne wiki w Lipsku po třilětnej přestawce wotpowědnje hoberske. Wosebje wabjachu nowe formy a formaty posrědkowanja literatury, kaž #buchbar dla bjesady ze znatymi awtor(k)ami abo rjad „Knihi mojeho žiwjenja“ z diskusijemi wo wliwje knihow na žiwjenjoběh.

Wo knihach a kniharni (14.04.23)

pjatk, 14. apryla 2023 spisane wot:

Po dwěmaj lětomaj znowa, ale časowje pozdźišo, mjenujcy wot 27. do 30. apryla 2023, wotměja so lětuše Lipšćanske knižne wiki. Pandemije dla bu z přičin kedźbliwosće termin přesunjeny. Přiwšěm so wjeselimy, zo so wiki zaso přewjedu. Hižo dlěši čas wubrane kniharnje po cyłej Němskej, Awstriskej a Šwicarskej na nje skedźbnjeja. Je to nowa akcija organizatorow Lipšćanskich wikow pod hesłom „Your Place to read – Waše městno k čitanju“.

Čehodla zhromadne dźěło z kniharnjemi? Dokelž su wone najwažniši partner nakładnistwow, wikow a spisowaćelow. Dokelž su njeparujomne městnosće čitarjam a čitarkam. Dokelž kniharnje a jich sobudźěłaćerjo a sobudźěłaćerki swoje rjemjesło wobknježa a kaž žadyn druhi so prosće narunać njedadźa.

Serbska debata

nowostki LND